semaver
Active member
Türkiye’nin birinci ‘Vegan Akademisi’ni kurmak üzere yola çıkan tabipler, vegan beslenmenin sıhhat üstündeki tesirlerini araştırmayı ve bilimsel delillerle bunu ortaya koymayı hedefliyor.
Milliyet gazetesinden Ceyda Ulukaya’nın haberine bakılırsa; Onlar, veganlığı etik yanıyla benimsemekle kalmayıp sıhhat üstündeki olumlu tesirlerini birebir gözlemleyen hekimler. Her biri kendi branşında karşılaştığı hastalıklara karşı vegan beslenmeyi tedavinin bir modülü olarak uyguluyor ve aldıkları olumlu sonuçlarla her geçen gün daha da emin oluyorlar: Vegan beslenmek fazlaca sayıda hastalığın tedavisinde tesirli olabiliyor. Sırada bunu bilimsel yollarla kanıtlamak üzere bir Vegan Akademi kurmak var.
İşte Gastroenteroloji uzmanı Dr. Koray Koçhan, bayan doğum uzmanı Dr. İlter Yenidede, ağız, diş ve çene cerrahisi uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Türker Yücesoy, endodonti uzmanı Doç. Dr. Asiye Parıltı Dinçer’le Vegan Akademi teşebbüslerinin perde ardı.
Vegan Akademi fikri nasıl doğdu?
Türker Yücesoy: Yaklaşık iki yıl evvel, üniversite kantininde vegan beslenme hakkında bilimsel yayınlardan konuşurken ortaya çıktı. çabucak sonrasında farklı branşlardan tabip arkadaşlarımız bize dahil oldu ve kümemiz gittikçe büyüdü. Dahiliye uzmanı Dr. Oğuzcan Kınıkoğlu da kurucu takım diyebileceğimiz bu grup ortasında. Maksadımız vegan beslenmenin sıhhat üstündeki tesirlerini araştırmak ve bilimsel delillerle bunu ortaya koymak. Bu alana ilgi duyan herkese de açık davet yapıyoruz.
Koray Koçhan: Veganlığı etik boyutuyla aslına bakarsanız benimsiyoruz fakat hepimiz doktor olduğumuz için bunu insan sıhhati açısından ele almak istedik. Örneğin ben gastroenteroloji uzmanıyım, çalıştığım hastalıklar inflamatuar bağırsak hastalıkları, ülseratif kolit, Crohn, çölyak üzere her biri beslenmeyle alakalı hastalıklar. Etkeni tam olarak bilinmeyen bir antijenik yapıya karşı bağışıklık sisteminin olağandışı bir tepkisi kararı oluşuyor. Antijenik yapıların da yüzde 90’ı bedene ağız yoluyla giriyor. Bu yüzden ben vbiroldukça hastama mevsimine uygun Akdeniz tipi, hatta mümkünse bitkisel beslenmelerini öneriyorum.
Hayvansal eserler bu antijenik yapıları mı barındırıyor?
K.K.: Evet, kıymetli olan da bu antijenik uyarıyı azaltmak zira vegan beslenerek gözetici duvarımız olan bağırsak mikrobiyatamızı güçlendiriyoruz, bu da daha az antijenik yapının içeri girmesini sağlıyor. Onu düzeltince öbürleri de rayına giriyor; diyabetiniz düzeliyor, alerjiniz azalıyor, tansiyonunuz düşüyor, şikayetleriniz azalıyor. Yalnızca vegan beslenmeye geçişte birinci etapta karbonhidarata yüklenmemek, istikrarlı ve çeşitli beslenmeye itina göstermek değerli.
İlter Yenidede: Örneğin benim şahsi olarak veganlıkla tanışmam bundan birkaç yıl evvel Tip 2 diyabet hastası olmamla gerçekleşti. Etik veganlık kültürüm yoktu açıkçası. Proteinden varlıklı karbonhidrattan yoksul beslenmeye başladım, baktım daha makûs oluyorum. Hekim arkadaşlarıma sordum, ilaç önerdiler. Araştırmalarım kararı veganlığa geçiş yaptım ve şu an bedellerim olağan.
‘BİLİMSEL ÇALIŞMA ÇOK AZ’
Vegan beslenmenin faydalarına dair neler gözlemliyorsunuz?
T.Y.: Ben ağız yiçinden muzdarip belirli bir küme hastama önerdim. Hepsi birfazlaca yol deneyip tahlil bulamamış hastalardı ve yaraları geçti. Vegan beslenme burada da ağız mikrobiyotasını güçlendiriyor. Ancak bu hususta bilimsel çalışma o kadar az ki.
Asiye Işık Dinçer: Emsal biçimde vegan beslenmenin diş sıhhatine tesiriyle ilgili de epeyce fazla çalışma yok. Vegan Akademi kurma isteğimiz tam da bu çeşit çalışmaları yürütmek için.
İ.Y.: Diyabetik hamile hastalar geliyor bana, ki sayıları gittikçe artıyor. Bitkisel diyetle diyabetleri düzeliyor. Adet bakılırsameyen genç kızlarda, polikistik over vb hastalıklarda düşük yağlı bitkisel beslenmeyle bu şikayetler ortadan kalkıyor. Yakın vakitte da bir çalışma yapıldı mesela, menapoz periyodundaki bayanları iki kümeye ayırıp bir kümesi standart Amerikan diyeti bir kümesi da bitkisel beslemişler ve görülmüş ki menapoz semptomları bariz olarak azalmış.
Hamilelikte vegan beslenmenin sıhhat açısından olumsuz bir tesiri olabiliyor mu?
İ.Y.: Gebelik periyodunda veganlık çocuğa ziyan verme potansiyeli olan bir beslenme şekli değil. en çok protein açısından tasa duyulur fakat gebelikte protein muhtaçlığı minimal artıyor, bu da tahminen günde 2-3 kaşık daha fazla bakliyata denk geliyor.
K.K.: Bütün gastrointestinal rahatsızlıklarda mide ekşime yanmasından tutun da gaz, şişkinlik, kabızlık ben tüm hastalarıma vegan beslenmeyi öneriyorum. Ancak bir ay bu biçimde beslen, düzeleceksin demiyorum; ne kadar uygularsanız o kadar düzgün diyorum. Veganlığı hakikaten istikrarlı biçimde uygulayabilirseniz, protein, yağ ya da vitamin hiç bir eksiklik yaşamazsınız. Üzerine bir de hayvansal besinlerin yarattığı tahribattan korunursunuz.
Veganlığı hastalara önerdiğinizde nasıl karşılanıyor pekala?
İ.Y.: Bana genç bir hanımefendi gelmişti, kilo, tüylenme ve adet düzensizliği şikayetleri vardı. Ben de durumu anlattım ve vegan beslenmesini önerdim. “İlaç vermeyecek misiniz?” diye sordu. Bunları uygula, bir ay daha sonra yine bakalım dedim; zira ilaç tahlil değil. “Bunu yapacak olsam size niye geleyim ki?” dedi. Hastalar sıklıkla sihirli değnek arıyor.
Tıp topluluğunda veganlığa yaklaşım nasıl? Değişiyor mu sizce?
T.Y.: Evvelden daha radikal bulunuyordu. Bu yaklaşım biraz kırıldı lakin hala “Onlar da kendilerince bir şeyler yapıyorlar” üzere üstten bakan bir anlayış hakim.
K.K.: Natürel büyük bir direnç var, eski geleneklerden kopmak fazlaca sıkıntı. Aslında toplumda olan da bu. En sıradaninden benim eşim. O kadar anlatmama karşın ikna edemedim. Fakat vakit içinde bunun değişeceğine inanıyorum, bunları bilimsel olarak kanıtlayarak değişmesini sağlayacağız. Vegan Akademi’yi kurma maksadımız da bu aslına bakarsanız. Lakin şu kademede maliyetleri karşılamak üzere takviyeye gereksinimimiz var.
Vejetaryen: Et mamüllerinin tüketilmeyip peynir, yumurta üzere hayvansal besinlerin tüketildiği beslenme biçimi.
Pesketaryen: Vejetaryen beslenme biçimini benimseyip ek olarak deniz mamüllerinin de tüketildiği beslenme şekli.
Vegan: Hayvansal hiç bir besinin tüketilmediği, büsbütün bitkisel temelli beslenme anlayışı.
Fleksitaryen: Et ve hayvansal besinlerin mümkün olduğunca az tüketildiği, esnek bir vejetaryenliği tanımlıyor.
Milliyet gazetesinden Ceyda Ulukaya’nın haberine bakılırsa; Onlar, veganlığı etik yanıyla benimsemekle kalmayıp sıhhat üstündeki olumlu tesirlerini birebir gözlemleyen hekimler. Her biri kendi branşında karşılaştığı hastalıklara karşı vegan beslenmeyi tedavinin bir modülü olarak uyguluyor ve aldıkları olumlu sonuçlarla her geçen gün daha da emin oluyorlar: Vegan beslenmek fazlaca sayıda hastalığın tedavisinde tesirli olabiliyor. Sırada bunu bilimsel yollarla kanıtlamak üzere bir Vegan Akademi kurmak var.
İşte Gastroenteroloji uzmanı Dr. Koray Koçhan, bayan doğum uzmanı Dr. İlter Yenidede, ağız, diş ve çene cerrahisi uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Türker Yücesoy, endodonti uzmanı Doç. Dr. Asiye Parıltı Dinçer’le Vegan Akademi teşebbüslerinin perde ardı.
Vegan Akademi fikri nasıl doğdu?
Türker Yücesoy: Yaklaşık iki yıl evvel, üniversite kantininde vegan beslenme hakkında bilimsel yayınlardan konuşurken ortaya çıktı. çabucak sonrasında farklı branşlardan tabip arkadaşlarımız bize dahil oldu ve kümemiz gittikçe büyüdü. Dahiliye uzmanı Dr. Oğuzcan Kınıkoğlu da kurucu takım diyebileceğimiz bu grup ortasında. Maksadımız vegan beslenmenin sıhhat üstündeki tesirlerini araştırmak ve bilimsel delillerle bunu ortaya koymak. Bu alana ilgi duyan herkese de açık davet yapıyoruz.
Koray Koçhan: Veganlığı etik boyutuyla aslına bakarsanız benimsiyoruz fakat hepimiz doktor olduğumuz için bunu insan sıhhati açısından ele almak istedik. Örneğin ben gastroenteroloji uzmanıyım, çalıştığım hastalıklar inflamatuar bağırsak hastalıkları, ülseratif kolit, Crohn, çölyak üzere her biri beslenmeyle alakalı hastalıklar. Etkeni tam olarak bilinmeyen bir antijenik yapıya karşı bağışıklık sisteminin olağandışı bir tepkisi kararı oluşuyor. Antijenik yapıların da yüzde 90’ı bedene ağız yoluyla giriyor. Bu yüzden ben vbiroldukça hastama mevsimine uygun Akdeniz tipi, hatta mümkünse bitkisel beslenmelerini öneriyorum.
Hayvansal eserler bu antijenik yapıları mı barındırıyor?
K.K.: Evet, kıymetli olan da bu antijenik uyarıyı azaltmak zira vegan beslenerek gözetici duvarımız olan bağırsak mikrobiyatamızı güçlendiriyoruz, bu da daha az antijenik yapının içeri girmesini sağlıyor. Onu düzeltince öbürleri de rayına giriyor; diyabetiniz düzeliyor, alerjiniz azalıyor, tansiyonunuz düşüyor, şikayetleriniz azalıyor. Yalnızca vegan beslenmeye geçişte birinci etapta karbonhidarata yüklenmemek, istikrarlı ve çeşitli beslenmeye itina göstermek değerli.
İlter Yenidede: Örneğin benim şahsi olarak veganlıkla tanışmam bundan birkaç yıl evvel Tip 2 diyabet hastası olmamla gerçekleşti. Etik veganlık kültürüm yoktu açıkçası. Proteinden varlıklı karbonhidrattan yoksul beslenmeye başladım, baktım daha makûs oluyorum. Hekim arkadaşlarıma sordum, ilaç önerdiler. Araştırmalarım kararı veganlığa geçiş yaptım ve şu an bedellerim olağan.
‘BİLİMSEL ÇALIŞMA ÇOK AZ’
Vegan beslenmenin faydalarına dair neler gözlemliyorsunuz?
T.Y.: Ben ağız yiçinden muzdarip belirli bir küme hastama önerdim. Hepsi birfazlaca yol deneyip tahlil bulamamış hastalardı ve yaraları geçti. Vegan beslenme burada da ağız mikrobiyotasını güçlendiriyor. Ancak bu hususta bilimsel çalışma o kadar az ki.
Asiye Işık Dinçer: Emsal biçimde vegan beslenmenin diş sıhhatine tesiriyle ilgili de epeyce fazla çalışma yok. Vegan Akademi kurma isteğimiz tam da bu çeşit çalışmaları yürütmek için.
İ.Y.: Diyabetik hamile hastalar geliyor bana, ki sayıları gittikçe artıyor. Bitkisel diyetle diyabetleri düzeliyor. Adet bakılırsameyen genç kızlarda, polikistik over vb hastalıklarda düşük yağlı bitkisel beslenmeyle bu şikayetler ortadan kalkıyor. Yakın vakitte da bir çalışma yapıldı mesela, menapoz periyodundaki bayanları iki kümeye ayırıp bir kümesi standart Amerikan diyeti bir kümesi da bitkisel beslemişler ve görülmüş ki menapoz semptomları bariz olarak azalmış.
Hamilelikte vegan beslenmenin sıhhat açısından olumsuz bir tesiri olabiliyor mu?
İ.Y.: Gebelik periyodunda veganlık çocuğa ziyan verme potansiyeli olan bir beslenme şekli değil. en çok protein açısından tasa duyulur fakat gebelikte protein muhtaçlığı minimal artıyor, bu da tahminen günde 2-3 kaşık daha fazla bakliyata denk geliyor.
K.K.: Bütün gastrointestinal rahatsızlıklarda mide ekşime yanmasından tutun da gaz, şişkinlik, kabızlık ben tüm hastalarıma vegan beslenmeyi öneriyorum. Ancak bir ay bu biçimde beslen, düzeleceksin demiyorum; ne kadar uygularsanız o kadar düzgün diyorum. Veganlığı hakikaten istikrarlı biçimde uygulayabilirseniz, protein, yağ ya da vitamin hiç bir eksiklik yaşamazsınız. Üzerine bir de hayvansal besinlerin yarattığı tahribattan korunursunuz.
Veganlığı hastalara önerdiğinizde nasıl karşılanıyor pekala?
İ.Y.: Bana genç bir hanımefendi gelmişti, kilo, tüylenme ve adet düzensizliği şikayetleri vardı. Ben de durumu anlattım ve vegan beslenmesini önerdim. “İlaç vermeyecek misiniz?” diye sordu. Bunları uygula, bir ay daha sonra yine bakalım dedim; zira ilaç tahlil değil. “Bunu yapacak olsam size niye geleyim ki?” dedi. Hastalar sıklıkla sihirli değnek arıyor.
Tıp topluluğunda veganlığa yaklaşım nasıl? Değişiyor mu sizce?
T.Y.: Evvelden daha radikal bulunuyordu. Bu yaklaşım biraz kırıldı lakin hala “Onlar da kendilerince bir şeyler yapıyorlar” üzere üstten bakan bir anlayış hakim.
K.K.: Natürel büyük bir direnç var, eski geleneklerden kopmak fazlaca sıkıntı. Aslında toplumda olan da bu. En sıradaninden benim eşim. O kadar anlatmama karşın ikna edemedim. Fakat vakit içinde bunun değişeceğine inanıyorum, bunları bilimsel olarak kanıtlayarak değişmesini sağlayacağız. Vegan Akademi’yi kurma maksadımız da bu aslına bakarsanız. Lakin şu kademede maliyetleri karşılamak üzere takviyeye gereksinimimiz var.
Vejetaryen: Et mamüllerinin tüketilmeyip peynir, yumurta üzere hayvansal besinlerin tüketildiği beslenme biçimi.
Pesketaryen: Vejetaryen beslenme biçimini benimseyip ek olarak deniz mamüllerinin de tüketildiği beslenme şekli.
Vegan: Hayvansal hiç bir besinin tüketilmediği, büsbütün bitkisel temelli beslenme anlayışı.
Fleksitaryen: Et ve hayvansal besinlerin mümkün olduğunca az tüketildiği, esnek bir vejetaryenliği tanımlıyor.