semaver
Active member
Obezitenin günümüzde global boyutta kıymetli bir halk sıhhati sorunu haline geldiğine işaret eden Medical Park Tokat Hastanesi Genel Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Zeki Özsoy, hem gelişmiş ülkelerde birebir vakitte gelişmekte olan ülkelerde obezitenin her geçen gün artış gösterdiğini vurguladı.
Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) tarafınca Asya, Afrika ve Avrupa’nın 6 farklı yöresinde yapılan ve 12 yıl süren MONICA çalışmasında 10 yılda obezite sıklığında yüzde 10-30 içinde bir artış saptandığı bildirildiğini kaydeden Genel Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Zeki Özsoy, tüm dünyada 1,5 milyar kişinin fazla kilolu, 500 milyon kişinin ise şişman olduğunu söylemiş oldu.
Bir vakit içinder sadece yüksek gelirli ülkelerde bir sorun olarak görülen çok kilo ve obezitenin, artık düşük ve orta gelirli ülkelerde, bilhassa kentsel ortamlarda şimdilerde daha çarpıcı biçimde arttığına dikkat çeken Op. Dr. Zeki Özsoy, “Fazla kilolu yahut obez çocukların büyük çoğunluğu, artış oranının gelişmiş ülkelere bakılırsa yüzde 30’dan fazla olduğu gelişmekte olan ülkelerde yaşıyor. 1975’ten 2016’ya kadar, 5-19 yaş ortası çok kilolu yahut obez çocuk ve ergenlerin yaygınlığı, global olarak yüzde 4’ten yüzde 18’e dört kattan fazla arttı. Obezite, çok kilolu yahut obez olmanın bir kararı olarak her yıl 4 milyondan fazla insanın ölmesiyle 2017 yılından itibaren global salgın olarak kabul edildi” tabirlerini kullandı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) bilgilerini de paylaşan Op. Dr. Zeki Özsoy, buna bakılırsa 15 yaş ve üstü obez bireylerin oranı 2016 yılında yüzde 19,6 iken, 2019 yılında yüzde 21,1’e çıktığını belirtti. Cinsiyet ayrımında bakıldığında 2019 yılında bayanların yüzde 24,8’inin obez ve yüzde 30,4’ünün obez öncesi, adamların ise yüzde 17,3’ünün obez ve yüzde 39,7’sinin obez öncesi olduğunun görüldüğünü aktaran Op. Dr. Zeki Özsoy, genel olarak Türkiye’deki obez bireylerin oranının yüzde 21,1 olduğunu, Dünya Sıhhat Örgütü 2018-2019 yılı obezite datalarına göre ise Türkiye’de her 3 bireyden 1’i obez olduğunun belirtildiğını söz etti.
Obezitenin yalnızca görsel bir sorun değil, hem de bireyin hayat konforunu direkt etkileyen bir hastalık olduğunun altını çizen Op. Dr. Zeki Özsoy; “Obezite hastalarda terleme, çarpıntı, nefes darlığı, horlama, sırt ve eklem ağrıları üzere belirtiler görülmektedir. Bunun yanında özgüvende azalma, toplum içerisinde beğenilen görülmeme yahut dışlanma üzere ruhsal meselelere da niye olabilmektedir” diye konuştu.
Obezite birfazlaca kronik hastalığın temelini oluşturduğunu vurgulayan Op. Dr. Zeki Özsoy, şunları söylemiş oldu:
“Dolaşım sistemi, sindirim ve boşaltım sistemleri ve başka ögelerin tümü obezite sıkıntısından olumsuz etkilenmektedir. Obezite, kansere yakalanma riskini de artırır. Bunun yanında yapılan birtakım çalışmalarda morbid obez hamilelerde, obezite ameliyatı daha sonrası zayıflayarak hamile kalanlara kıyasla anneye ve bebeğe ilişkin problemlerin epeyce daha fazla oranda yaşandığı gösterilmiştir. Obezitenin önlenmesi ve tedavisi tüm bu hastalıklarla başa çıkmada birinci basamaktır.”
Op. Dr. Zeki Özsoy, obezitenin direk ya da dolaylı olarak yol açtığı ya da açabileceği kimi hastalık ve sıhhat meseleleri ise şöyle sıraladı;
2019 yılında OECD tarafınca yayınlanan rapora nazaran, obezite sorunu yaşayanların sıhhat hizmetlerinden daha sık yararlanma eğiliminde olduğu, obezlerin olağan bireylere bakılırsa yaklaşık 2,5 kat daha fazla sıhhat harcanması yaptığını da kelamlarına ekleyen Op. Dr. Zeki Özsoy, “Obezite kaynaklı hastalıkların tedavisinin, toplam sıhhat harcamalarının yüzde 8,4’ünü oluşturduğu kaydedilmiştir. Örneğin obeziteye bağlı şeker hastalığı gelişen bir hastada ek olarak bir epey ilaç kullanmak, tetkik yaptırmak, diyabete bağlı meselelerle uğraşmak ve hayli daha fazla sayıda poliklinik muayenesi yapmak gerekecektir” açıklamasında bulundu.
Koronavirüs pandemisi sürecinde yapılan çalışmaların, Kovid-19’un obezite hastalarında daha ağır seyrettiğini ve virüs niçiniyle hastaneye yatanların yaklaşık yarısının obezitesinin olduğunu ortaya koyduğunun altını çizen Op. Dr. Zeki Özsoy, şu ayrıntıları paylaştı: “DSÖ’nün salgın olarak tanımladığı obezite, sigaradan daha sonra en kıymetli ikinci vefat sebebi olarak kaydedilmiştir. Pandemi şartları niçiniyle yeme içme sisteminin değişmesi ve atıştırma sıklığının artması, obeziteye davetiye çıkarmıştır. Bilhassa bu vakitte sağlıklı beslenme daha da değerli hale gelmiştir. Bunun yanında bir öbür sorun da pandemi devrinde elektif ameliyatların bir süre ertelenmesi olmuştur. Obezite cerrahisi elektif bir ameliyattır, yani acil değildir lakin obezitenin Kovid-19 hastalığını artırması ve şiddetlendirmesi üzere bir ekip bulgular elde edilince obez hastaların ameliyatlarının ertelenmemesi, bunların acil kabul edilebileceği görüşü dünyada kabul görmüştür. Pandeminin birinci aylarında elektif ameliyatların ertelendiği devir haricinde biz hastalarımızı inançlı koşullar altında hazırlayarak ameliyatlarını yapıyoruz.”dedi.
Obezite tedavisinde kullanılan hallerin diyet, antrenman, davranış terapisi, farmakolojik (ilaç tedavisi) tedavi ve cerrahi tedavi olarak sıralandığını vurgulayan Op. Dr. Zeki Özsoy, ekseriyetle birinci başta diyet ve idman tedavisinin uygulandığını belirtti.
Tedavide obeziteye niye olan faktörlerin saptanması ve önlenmesinin değerli olduğunu belirten Op. Dr. Zeki Özsoy, “Farmakolojik tedavi kademesinde son senelerda kullanıma giren bilhassa iştah üzerinde baskılayıcı tesirleri olan ilaçlar mevcuttur. Kesinlikle bir tabip denetiminde uygulanması ve yan tesir takibi yapılması gerekmektedir. Tüm bu usullerle sonuç alınamadığında tedavinin son ve en tesirli basamağı olan cerrahi devreye girmektedir. Yapılan tüm çalışmalar cerrahi tedavinin tüm bu formüllere üstün olduğunu işaret etmektedir. Cerrahi tedavi, günümüz şartlarında en tesirli ve en âlâ sonuç veren tedavi seçeneğidir” diye konuştu.
Obezite cerrahisi için kimi kriterler gerektiğinin altını çizen Op. Dr. Zeki Özsoy, bunları şöyleki deklare etti: “İlk baktığımız kriter beden kitle indeksidir (VKİ). VKİ hesaplaması için kullanılan bedeller ise bireyin uzunluk uzunluğu ve kilosudur. Beden yükümüzün (kg) boyumuzun metre cinsinden karesine bölünmesi ile elde edilir. VKİ 30-35 kg/m2 olanlar evre 1 obez, 35-40 kg/m2 olanlar evre 2 obez, 40 kg/m2 üzeri morbid obez olarak tanımlanır. Ameliyat için kişinin VKİ’nin40 kg/m2’nin üzerinde yahut VKİ’si 35-40 içinde ise yandaş hastalık olması gerekmektedir. Bu yandaş hastalıklar tip 2 şeker hastalığı, koroner arter hastalığı, hipertansiyon, kolesterol yüksekliği, trigliserid yüksekliği, uyku apne sendromu, yağlı karaciğer hastalığı, obezite bağlantılı astım, gastroözefageal reflü hastalığı, venözstaz hastalığı, idrar tutamama, tartıya sekonder ilerleyici eklem deformiteleridir.”dedi.
15-65 yaş içindeki hastalara ameliyat yapılabildiğini belirten Op. Dr. Zeki Özsoy, “Bariatrik cerrahi biçiminde de isimlendirilen bu operasyonlar, endikasyonu bulunan uygun profildeki çocukluk periyodu hastalarında ve gençlerde de itimatla uygulanabilir. Ergenliğe morbid obez olarak giren çocukların yüzde 75’inin yetişkinlikte de morbid obez olduğu bilinmektedir. 65-70 yaş içindeki hasta kümesinde ise genel durum ve performans değerlendirmesi yapılır. Muayene ve tetkikler sonunda uygun olan hastalar ameliyat edilebilir. Obezite ameliyatları; obezite tiroit bezi tembelliği, kortizon kullanması ya da endokrin organ hastalığına bağlı ise, İlaç, alkol vb. uyarıcı hususlara bağımlılık kelam konusu ise, önemli bir psikiyatrik sorun varsa ve 1 yıl ortasında gebelik planlanıyorsa uygulanmamaktadır.”dedi.
Obezite cerrahisinde çabucak hemen altın standart olarak belirlenmiş bir prosedürün olmadığını belirten Op. Dr. Zeki Özsoy, tıbbın her alanında olduğu üzere hastaların bilhassa metabolik, anatomik ve hormonal durumları ve obezite düzeyleri gözetilerek hasta bazında tekniğe karar verildiğini söylemiş oldu.
Obezitenin cerrahi tedavisinin temelde üç sistemle gerçekleştirildiğini vurgulayan Op. Dr. Zeki Özsoy, bunları şu biçimde sıraladı: “Bunlardan birincisi kısıtlama manasında restriksiyon ile mide hacminin azaltılması, ikincisi ise malabsorbsiyon ile ince bağırsaklardan emilimin azaltılmasıdır. Üçüncü sistem ise bu iki düzeneğin birlikte gerçekleştirilmesidir. Bahsi geçen tüm usuller deneyimli cerrahlarca laparoskopik yani kapalı usulle, fazlaca küçük deliklerden rahatlıkla yapılabilmektedir. Bu sayede hasta hayli daha az ağrı hisseder, hastaniçin daha kısa müddette taburcu olur ve olağan ömrüne daha süratli dönebilir. Enfeksiyon, kanama üzere yara yeri meseleleri hayli daha azdır ve kozmetik olarak daha yeterli sonuçlar elde edilir.”
Son senelerda hacim kısıtlayıcı ameliyat olarak en sık sleeve gastrektomi yani tüp mide ya da öbür bir deyişle mide küçültme ameliyatını uygulandığını lisana getiren Op. Dr. Zeki Özsoy, “Tüp mide ameliyatı kilo verme ameliyatları içinde en sık yapılan ve uygulanması en kolay olan metottur. Hastalar kısa müddette taburcu edilebilir ve ömür uzunluğu vitamin mineral takviyesine muhtaçlık duymazlar” dedi.
Emilim bozucu ameliyat olarak da günümüzde en sık gastrik bypass (mide bypassı) denilen ameliyat uygulandığını tabir eden Op. Dr. Zeki Özsoy, “Mide bypass’ı ile sonuç olarak tesirli bir kilo kaybı sağlanırken uzun vadede vitamin ve eser element desteği gereklidir. Gastrik bypass ameliyatı hastalarımızda obezite yanında bilhassa şeker hastalığı (tip 2 diyabet) var ise tercih niçinidir. Kilo verme ve şeker üzerine tüp mide ameliyatından daha tesirlidir. Hacim kısıtlayıcı metotlardan ayarlanabilir mide bandı (kelepçe) ise günümüzde yarattığı komplikasyonlar niçiniyle fazlaca nadir uygulanmaktadır” diyerek açıklamalarını sonlandırdı.
Hibya Haber Ajansı
Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) tarafınca Asya, Afrika ve Avrupa’nın 6 farklı yöresinde yapılan ve 12 yıl süren MONICA çalışmasında 10 yılda obezite sıklığında yüzde 10-30 içinde bir artış saptandığı bildirildiğini kaydeden Genel Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Zeki Özsoy, tüm dünyada 1,5 milyar kişinin fazla kilolu, 500 milyon kişinin ise şişman olduğunu söylemiş oldu.
Bir vakit içinder sadece yüksek gelirli ülkelerde bir sorun olarak görülen çok kilo ve obezitenin, artık düşük ve orta gelirli ülkelerde, bilhassa kentsel ortamlarda şimdilerde daha çarpıcı biçimde arttığına dikkat çeken Op. Dr. Zeki Özsoy, “Fazla kilolu yahut obez çocukların büyük çoğunluğu, artış oranının gelişmiş ülkelere bakılırsa yüzde 30’dan fazla olduğu gelişmekte olan ülkelerde yaşıyor. 1975’ten 2016’ya kadar, 5-19 yaş ortası çok kilolu yahut obez çocuk ve ergenlerin yaygınlığı, global olarak yüzde 4’ten yüzde 18’e dört kattan fazla arttı. Obezite, çok kilolu yahut obez olmanın bir kararı olarak her yıl 4 milyondan fazla insanın ölmesiyle 2017 yılından itibaren global salgın olarak kabul edildi” tabirlerini kullandı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) bilgilerini de paylaşan Op. Dr. Zeki Özsoy, buna bakılırsa 15 yaş ve üstü obez bireylerin oranı 2016 yılında yüzde 19,6 iken, 2019 yılında yüzde 21,1’e çıktığını belirtti. Cinsiyet ayrımında bakıldığında 2019 yılında bayanların yüzde 24,8’inin obez ve yüzde 30,4’ünün obez öncesi, adamların ise yüzde 17,3’ünün obez ve yüzde 39,7’sinin obez öncesi olduğunun görüldüğünü aktaran Op. Dr. Zeki Özsoy, genel olarak Türkiye’deki obez bireylerin oranının yüzde 21,1 olduğunu, Dünya Sıhhat Örgütü 2018-2019 yılı obezite datalarına göre ise Türkiye’de her 3 bireyden 1’i obez olduğunun belirtildiğını söz etti.
Obezitenin yalnızca görsel bir sorun değil, hem de bireyin hayat konforunu direkt etkileyen bir hastalık olduğunun altını çizen Op. Dr. Zeki Özsoy; “Obezite hastalarda terleme, çarpıntı, nefes darlığı, horlama, sırt ve eklem ağrıları üzere belirtiler görülmektedir. Bunun yanında özgüvende azalma, toplum içerisinde beğenilen görülmeme yahut dışlanma üzere ruhsal meselelere da niye olabilmektedir” diye konuştu.
Obezite birfazlaca kronik hastalığın temelini oluşturduğunu vurgulayan Op. Dr. Zeki Özsoy, şunları söylemiş oldu:
“Dolaşım sistemi, sindirim ve boşaltım sistemleri ve başka ögelerin tümü obezite sıkıntısından olumsuz etkilenmektedir. Obezite, kansere yakalanma riskini de artırır. Bunun yanında yapılan birtakım çalışmalarda morbid obez hamilelerde, obezite ameliyatı daha sonrası zayıflayarak hamile kalanlara kıyasla anneye ve bebeğe ilişkin problemlerin epeyce daha fazla oranda yaşandığı gösterilmiştir. Obezitenin önlenmesi ve tedavisi tüm bu hastalıklarla başa çıkmada birinci basamaktır.”
Op. Dr. Zeki Özsoy, obezitenin direk ya da dolaylı olarak yol açtığı ya da açabileceği kimi hastalık ve sıhhat meseleleri ise şöyle sıraladı;
- Şeker hastalığı
- Tansiyon yüksekliği
- Kalp damar hastalıkları
- İnsülin direnci sorunu
- Kolesterol yüksekliği
- Safra kesesi taşı
- Felç ve inme durumları
- Kanser
- Karaciğer yağlanması
- Uyku apnesi
- Nefes darlığı, astım
- Kas ve eklem hastalıkları
- Ruhsal hastalıklar
- Polikistik over hastalığı
- Cilt ve deri bozulmaları ve hastalıkları
2019 yılında OECD tarafınca yayınlanan rapora nazaran, obezite sorunu yaşayanların sıhhat hizmetlerinden daha sık yararlanma eğiliminde olduğu, obezlerin olağan bireylere bakılırsa yaklaşık 2,5 kat daha fazla sıhhat harcanması yaptığını da kelamlarına ekleyen Op. Dr. Zeki Özsoy, “Obezite kaynaklı hastalıkların tedavisinin, toplam sıhhat harcamalarının yüzde 8,4’ünü oluşturduğu kaydedilmiştir. Örneğin obeziteye bağlı şeker hastalığı gelişen bir hastada ek olarak bir epey ilaç kullanmak, tetkik yaptırmak, diyabete bağlı meselelerle uğraşmak ve hayli daha fazla sayıda poliklinik muayenesi yapmak gerekecektir” açıklamasında bulundu.
Koronavirüs pandemisi sürecinde yapılan çalışmaların, Kovid-19’un obezite hastalarında daha ağır seyrettiğini ve virüs niçiniyle hastaneye yatanların yaklaşık yarısının obezitesinin olduğunu ortaya koyduğunun altını çizen Op. Dr. Zeki Özsoy, şu ayrıntıları paylaştı: “DSÖ’nün salgın olarak tanımladığı obezite, sigaradan daha sonra en kıymetli ikinci vefat sebebi olarak kaydedilmiştir. Pandemi şartları niçiniyle yeme içme sisteminin değişmesi ve atıştırma sıklığının artması, obeziteye davetiye çıkarmıştır. Bilhassa bu vakitte sağlıklı beslenme daha da değerli hale gelmiştir. Bunun yanında bir öbür sorun da pandemi devrinde elektif ameliyatların bir süre ertelenmesi olmuştur. Obezite cerrahisi elektif bir ameliyattır, yani acil değildir lakin obezitenin Kovid-19 hastalığını artırması ve şiddetlendirmesi üzere bir ekip bulgular elde edilince obez hastaların ameliyatlarının ertelenmemesi, bunların acil kabul edilebileceği görüşü dünyada kabul görmüştür. Pandeminin birinci aylarında elektif ameliyatların ertelendiği devir haricinde biz hastalarımızı inançlı koşullar altında hazırlayarak ameliyatlarını yapıyoruz.”dedi.
Obezite tedavisinde kullanılan hallerin diyet, antrenman, davranış terapisi, farmakolojik (ilaç tedavisi) tedavi ve cerrahi tedavi olarak sıralandığını vurgulayan Op. Dr. Zeki Özsoy, ekseriyetle birinci başta diyet ve idman tedavisinin uygulandığını belirtti.
Tedavide obeziteye niye olan faktörlerin saptanması ve önlenmesinin değerli olduğunu belirten Op. Dr. Zeki Özsoy, “Farmakolojik tedavi kademesinde son senelerda kullanıma giren bilhassa iştah üzerinde baskılayıcı tesirleri olan ilaçlar mevcuttur. Kesinlikle bir tabip denetiminde uygulanması ve yan tesir takibi yapılması gerekmektedir. Tüm bu usullerle sonuç alınamadığında tedavinin son ve en tesirli basamağı olan cerrahi devreye girmektedir. Yapılan tüm çalışmalar cerrahi tedavinin tüm bu formüllere üstün olduğunu işaret etmektedir. Cerrahi tedavi, günümüz şartlarında en tesirli ve en âlâ sonuç veren tedavi seçeneğidir” diye konuştu.
Obezite cerrahisi için kimi kriterler gerektiğinin altını çizen Op. Dr. Zeki Özsoy, bunları şöyleki deklare etti: “İlk baktığımız kriter beden kitle indeksidir (VKİ). VKİ hesaplaması için kullanılan bedeller ise bireyin uzunluk uzunluğu ve kilosudur. Beden yükümüzün (kg) boyumuzun metre cinsinden karesine bölünmesi ile elde edilir. VKİ 30-35 kg/m2 olanlar evre 1 obez, 35-40 kg/m2 olanlar evre 2 obez, 40 kg/m2 üzeri morbid obez olarak tanımlanır. Ameliyat için kişinin VKİ’nin40 kg/m2’nin üzerinde yahut VKİ’si 35-40 içinde ise yandaş hastalık olması gerekmektedir. Bu yandaş hastalıklar tip 2 şeker hastalığı, koroner arter hastalığı, hipertansiyon, kolesterol yüksekliği, trigliserid yüksekliği, uyku apne sendromu, yağlı karaciğer hastalığı, obezite bağlantılı astım, gastroözefageal reflü hastalığı, venözstaz hastalığı, idrar tutamama, tartıya sekonder ilerleyici eklem deformiteleridir.”dedi.
15-65 yaş içindeki hastalara ameliyat yapılabildiğini belirten Op. Dr. Zeki Özsoy, “Bariatrik cerrahi biçiminde de isimlendirilen bu operasyonlar, endikasyonu bulunan uygun profildeki çocukluk periyodu hastalarında ve gençlerde de itimatla uygulanabilir. Ergenliğe morbid obez olarak giren çocukların yüzde 75’inin yetişkinlikte de morbid obez olduğu bilinmektedir. 65-70 yaş içindeki hasta kümesinde ise genel durum ve performans değerlendirmesi yapılır. Muayene ve tetkikler sonunda uygun olan hastalar ameliyat edilebilir. Obezite ameliyatları; obezite tiroit bezi tembelliği, kortizon kullanması ya da endokrin organ hastalığına bağlı ise, İlaç, alkol vb. uyarıcı hususlara bağımlılık kelam konusu ise, önemli bir psikiyatrik sorun varsa ve 1 yıl ortasında gebelik planlanıyorsa uygulanmamaktadır.”dedi.
Obezite cerrahisinde çabucak hemen altın standart olarak belirlenmiş bir prosedürün olmadığını belirten Op. Dr. Zeki Özsoy, tıbbın her alanında olduğu üzere hastaların bilhassa metabolik, anatomik ve hormonal durumları ve obezite düzeyleri gözetilerek hasta bazında tekniğe karar verildiğini söylemiş oldu.
Obezitenin cerrahi tedavisinin temelde üç sistemle gerçekleştirildiğini vurgulayan Op. Dr. Zeki Özsoy, bunları şu biçimde sıraladı: “Bunlardan birincisi kısıtlama manasında restriksiyon ile mide hacminin azaltılması, ikincisi ise malabsorbsiyon ile ince bağırsaklardan emilimin azaltılmasıdır. Üçüncü sistem ise bu iki düzeneğin birlikte gerçekleştirilmesidir. Bahsi geçen tüm usuller deneyimli cerrahlarca laparoskopik yani kapalı usulle, fazlaca küçük deliklerden rahatlıkla yapılabilmektedir. Bu sayede hasta hayli daha az ağrı hisseder, hastaniçin daha kısa müddette taburcu olur ve olağan ömrüne daha süratli dönebilir. Enfeksiyon, kanama üzere yara yeri meseleleri hayli daha azdır ve kozmetik olarak daha yeterli sonuçlar elde edilir.”
Son senelerda hacim kısıtlayıcı ameliyat olarak en sık sleeve gastrektomi yani tüp mide ya da öbür bir deyişle mide küçültme ameliyatını uygulandığını lisana getiren Op. Dr. Zeki Özsoy, “Tüp mide ameliyatı kilo verme ameliyatları içinde en sık yapılan ve uygulanması en kolay olan metottur. Hastalar kısa müddette taburcu edilebilir ve ömür uzunluğu vitamin mineral takviyesine muhtaçlık duymazlar” dedi.
Emilim bozucu ameliyat olarak da günümüzde en sık gastrik bypass (mide bypassı) denilen ameliyat uygulandığını tabir eden Op. Dr. Zeki Özsoy, “Mide bypass’ı ile sonuç olarak tesirli bir kilo kaybı sağlanırken uzun vadede vitamin ve eser element desteği gereklidir. Gastrik bypass ameliyatı hastalarımızda obezite yanında bilhassa şeker hastalığı (tip 2 diyabet) var ise tercih niçinidir. Kilo verme ve şeker üzerine tüp mide ameliyatından daha tesirlidir. Hacim kısıtlayıcı metotlardan ayarlanabilir mide bandı (kelepçe) ise günümüzde yarattığı komplikasyonlar niçiniyle fazlaca nadir uygulanmaktadır” diyerek açıklamalarını sonlandırdı.
Hibya Haber Ajansı