Aydın. Didim…
Gidenler, Didim’de yazlıkları olanlar düzgün bilir. Gastronomisi yerlerdedir. Yerlisi bile kabul eder. Dışarıda “İyi bir şey yedim” diyeceğiniz bir restoran neredeyse yoktur. Denizi harikadır fakat hakikat düzgün bir balık restoranına bile sahip değildir. Türkü barlarının dışarıya taşan, birbirine karışan sesleri ile meşhurdur. yıllardır bu türkü bar çığırtkanlığına bir tahlil bulunamaz. niçinse kimse bunlara seslerini kıstırmak içim müdahale edemez. Altınkum kıyıda Türkü barlar bir ötekinin sesini bastırmak için seslerini yükselttikçe yükseltirler. Kendi seslerini daha fazla dışarıya vererek daha fazla müşteri çekeceklerini sanırlar zira. halbuki ki Altınkum’u kirletirler de herbiçimde yüksek sesten kulakları sağır olmuştur, bu kirliliği idrak edemezler.
MAKUS TALİHİNDEN SIYRILAMAZ!
Bir tane köftecisi yoktur örneğin. Köfte yemek için Söke’de Köfteci Yusuf’a gitmeniz gerekir! yıllardır Didim’e masraf gelirim, bu makus talihinden bir türlü sıyrılamaz. halbuki ki kara yoluyla bir buçuk saat ötesinde âlâ bir örnek ilçe vardır: Bodrum.
Hepsini geçtim, Aydın’ın kendine has pek epeyce lezzeti vardır. Yuvarlaması, keşkeği, paşa böreği, incir tatlısı, Çine köftesi, enginar yemeği, kırlı kızartması, koruk ekşili bamyası, ısırgan otu böreği, sarmaşık kavurması… Bunlar Didim’de kimsenin ismini bile duymadığı yöresel lezzetlerin kimileri. Bir de sokak lezzeti kültürü vardır Aydın’ın. Kuyu kokoreç, kuyu tandır, üzerine turunç sıkarak yediğiniz Halep işi pide, tahinli pide, çöp şiş… Sonuçta kocaman milyonluk nüfusu olan bir vilayet. Tarih var, efeleri var, tabiatı, tabiatı, denizi var. Zerzevatı, inciri, zeytini, zeytin yağı, otu var da var…
Hatta bence Türkiye’nin en güzel restoranlarından biri de Aydın Bozdoğan’dadır. İsmi Zeytin Restoran. Lezzet konusunda, yerellik konusunda, yorum konusunda üstüne tanımam.
Genel teamülde şu biçimde olur;
Kendi tarihi ve gastronomisine sahip çıkmayan yerleri evvel küresel zincir markalar işgal eder. Onlar konuşulur, onlar ilgi görürler. Sonuçta global markalar ekonomik olarak aşağı segmentin ceplerini hedeflemişlerdir. Global markalar bu ince hesabı yapmadan bir ilçeye, bir kente yatırım yapmaz, şuradan şuraya adımlarını dahi atmazlar. Son on yıl içerisinde açılan global markalar ile Didim’de bunu hayli net bir biçimde takip edebiliyorum.
Bu yıl Didim ziyaretimde neredeyse önde gelen tüm küresel zincir yeme içme markalarının tamamlanmış olduğunu gördüm. Bir açıdan bakınca bunu gelişmişlik olarak sayan da fazlaca alışılmış. Maalesef…
Lakin işin aslı o denli değildir. Bu dejenerasyonun maksimizasyonudur.
KEDER EDİNDİM VE…
Bir kent, bir ilçe kendi sonları içerisinde bulunan global markaların sayısı ve varlığı ile marka olamaz, onların yatırımları ile ayakta duramaz. Onlara bel bağlayamaz. Didim’de global şu şu şu markalar var, bu sebeple Didim fazlaca gelişti denilemez. Didim kendi Balıkçı Osman’ı ile, Dönerci Nazım’ı ile, Pideci Selma’sı ile marka olur, konuşulur. Mahallî bedellerin üzerine gitmek gerekir, onları yüceltmek gerekir. Buradaki lokal gustoyu geliştirmek, yerli esnafa yol göstermek, işlerini ilerletmeleri için dayanak olmak, eğitim vermek kuraldır.
Onlar iltifatı, ziyareti, övgüyü severler. Beceri ise iltifata tabidir. İltifat hoşu ve başarıyı tetikler.
Dediğim üzere bu yıl Didim’i son on beş yılda olduğu üzere bir defa daha ziyaret ettim. Ama bu defa farklı bir bakışla Didim’e gittim. Kimsenin yanlışsız düzgün yiyecek bir şey bulamıyoruz dediği yerde bunu kendime sıkıntı edindim ve Didim’i kendime bir “gastronomi projesi” olarak ele almaya karar verdim. bu biçimdece kapalı kalmış, kendini gösterememiş ve kendini hakikat tabir edememiş cevherleri, yerleri araştırmaya başladım. İnsanlara, esnafa sordum. Bu sayede vakit içinde bir envanter oluşturup cevherleri ortaya çıkarmaya niyet ettim. Bir bakıma, hiç değilse temelleri atacak kadar başardığımı da düşünüyorum. Zira hayli âlâ bir yeme içme rotası taslağı hazırladım. Didim’de gastronomi vizyonu oluşturabilmek ismine, Didim için gerekli temelleri yıllardır geliştirdiğim metodoloji ile atmaya başladım. Uğraşlarımın adım adım meyve verdiğini sizler de goreceksiniz.
DEVRİM!
Aydın’ın tek bayan pide ustası -normal olarak Türkiye’nin de sayılı bayan pide ustası- Selma Yallıkurt’u Didim’de buldum örneğin. Ailesini nasıl çekip çevirdiğini, pideleri nasıl hazırladığına şahit oldum. Kuşbaşılı pidesini anlattım. Didim’le ilgili birinci kere kendi sitem Harbiyiyorum.com’da “Nerede Ne Yenir?” yazıları yazmaya başladım. Ayrıyeten Didim’de bu yıl açılmış olan butik kahveci Gigi’s i bulunca fazlaca lakin epeyce sevindim.
Gigi’s, Didim gastronomi tarihinde bir ihtilaldir örneğin. Didim’in yeme-içme dünyasında tekrar asla hiç bir şeyin birebir kalmayacağının göstergesidir. Hatta bundan daha sonraki değişimin de kalesidir bile diyebilirim. Gidin orada oturan insanları, kitleyi izleyin. Ne demek istediğimi, Didim’de yaşayanların, gençlerin neyin hasretini duyduğunu da fazlaca güzel anlayacaksınız.
Bugün burada yazdığım yazı da iki yıl evvelce yazdığım Kars yazısı üzere algılanabilir. Bana “Hadi oradan sende!” diyenler çıkabilir. Sert bir tenkit yazısı üzere bakılırsabilir. Fakat niyetim hoş ve müspettir, yanlış anlaşılmamalıdır. Hangi parti, hangi belediyenin idarede olduğu benim için hiç değerli değil. söylemiş olduklerim siyasetten beridir. Bu yıl hiç değilse kamuoyu yoklaması yaptık ve Didim gastronomisi ile ilgili bir farkındalık yaratmayı başardık.
Dileğim lokal belediyenin ve Aydın Büyükşehir Belediyesi’nin gelecek haftadan itibaren Didim ile ilgili yazmaya başlayacağım yerleri desteklemesi, onların kaygılarını dinlemesi ve mümkünse bu bireyleri Aydın’ın meslek erbapları ile bir ortaya getirerek çalıştaylar düzenlemesi…
Aydın Belediye Lideri Hasret Çerçioğlu’nun Aydın’ın tek bayan pide ustası Selma Yallıkurt’u ziyaret etmesi büyük bir başlangıç olacaktır örneğin.
nazaranceksiniz!
Didim’in makus talihi değişecek. “Didim’de yiyecek hiç bir şey yok!” cümlesi tarihe karışacak.
Önümüzdeki hafta Didim lezzet rotasını yazmaya başlıyorum.
Salih Seçkin Sevinç
Gidenler, Didim’de yazlıkları olanlar düzgün bilir. Gastronomisi yerlerdedir. Yerlisi bile kabul eder. Dışarıda “İyi bir şey yedim” diyeceğiniz bir restoran neredeyse yoktur. Denizi harikadır fakat hakikat düzgün bir balık restoranına bile sahip değildir. Türkü barlarının dışarıya taşan, birbirine karışan sesleri ile meşhurdur. yıllardır bu türkü bar çığırtkanlığına bir tahlil bulunamaz. niçinse kimse bunlara seslerini kıstırmak içim müdahale edemez. Altınkum kıyıda Türkü barlar bir ötekinin sesini bastırmak için seslerini yükselttikçe yükseltirler. Kendi seslerini daha fazla dışarıya vererek daha fazla müşteri çekeceklerini sanırlar zira. halbuki ki Altınkum’u kirletirler de herbiçimde yüksek sesten kulakları sağır olmuştur, bu kirliliği idrak edemezler.
MAKUS TALİHİNDEN SIYRILAMAZ!
Bir tane köftecisi yoktur örneğin. Köfte yemek için Söke’de Köfteci Yusuf’a gitmeniz gerekir! yıllardır Didim’e masraf gelirim, bu makus talihinden bir türlü sıyrılamaz. halbuki ki kara yoluyla bir buçuk saat ötesinde âlâ bir örnek ilçe vardır: Bodrum.
Hepsini geçtim, Aydın’ın kendine has pek epeyce lezzeti vardır. Yuvarlaması, keşkeği, paşa böreği, incir tatlısı, Çine köftesi, enginar yemeği, kırlı kızartması, koruk ekşili bamyası, ısırgan otu böreği, sarmaşık kavurması… Bunlar Didim’de kimsenin ismini bile duymadığı yöresel lezzetlerin kimileri. Bir de sokak lezzeti kültürü vardır Aydın’ın. Kuyu kokoreç, kuyu tandır, üzerine turunç sıkarak yediğiniz Halep işi pide, tahinli pide, çöp şiş… Sonuçta kocaman milyonluk nüfusu olan bir vilayet. Tarih var, efeleri var, tabiatı, tabiatı, denizi var. Zerzevatı, inciri, zeytini, zeytin yağı, otu var da var…
Hatta bence Türkiye’nin en güzel restoranlarından biri de Aydın Bozdoğan’dadır. İsmi Zeytin Restoran. Lezzet konusunda, yerellik konusunda, yorum konusunda üstüne tanımam.
Genel teamülde şu biçimde olur;
Kendi tarihi ve gastronomisine sahip çıkmayan yerleri evvel küresel zincir markalar işgal eder. Onlar konuşulur, onlar ilgi görürler. Sonuçta global markalar ekonomik olarak aşağı segmentin ceplerini hedeflemişlerdir. Global markalar bu ince hesabı yapmadan bir ilçeye, bir kente yatırım yapmaz, şuradan şuraya adımlarını dahi atmazlar. Son on yıl içerisinde açılan global markalar ile Didim’de bunu hayli net bir biçimde takip edebiliyorum.
Bu yıl Didim ziyaretimde neredeyse önde gelen tüm küresel zincir yeme içme markalarının tamamlanmış olduğunu gördüm. Bir açıdan bakınca bunu gelişmişlik olarak sayan da fazlaca alışılmış. Maalesef…
Lakin işin aslı o denli değildir. Bu dejenerasyonun maksimizasyonudur.
KEDER EDİNDİM VE…
Bir kent, bir ilçe kendi sonları içerisinde bulunan global markaların sayısı ve varlığı ile marka olamaz, onların yatırımları ile ayakta duramaz. Onlara bel bağlayamaz. Didim’de global şu şu şu markalar var, bu sebeple Didim fazlaca gelişti denilemez. Didim kendi Balıkçı Osman’ı ile, Dönerci Nazım’ı ile, Pideci Selma’sı ile marka olur, konuşulur. Mahallî bedellerin üzerine gitmek gerekir, onları yüceltmek gerekir. Buradaki lokal gustoyu geliştirmek, yerli esnafa yol göstermek, işlerini ilerletmeleri için dayanak olmak, eğitim vermek kuraldır.
Onlar iltifatı, ziyareti, övgüyü severler. Beceri ise iltifata tabidir. İltifat hoşu ve başarıyı tetikler.
Dediğim üzere bu yıl Didim’i son on beş yılda olduğu üzere bir defa daha ziyaret ettim. Ama bu defa farklı bir bakışla Didim’e gittim. Kimsenin yanlışsız düzgün yiyecek bir şey bulamıyoruz dediği yerde bunu kendime sıkıntı edindim ve Didim’i kendime bir “gastronomi projesi” olarak ele almaya karar verdim. bu biçimdece kapalı kalmış, kendini gösterememiş ve kendini hakikat tabir edememiş cevherleri, yerleri araştırmaya başladım. İnsanlara, esnafa sordum. Bu sayede vakit içinde bir envanter oluşturup cevherleri ortaya çıkarmaya niyet ettim. Bir bakıma, hiç değilse temelleri atacak kadar başardığımı da düşünüyorum. Zira hayli âlâ bir yeme içme rotası taslağı hazırladım. Didim’de gastronomi vizyonu oluşturabilmek ismine, Didim için gerekli temelleri yıllardır geliştirdiğim metodoloji ile atmaya başladım. Uğraşlarımın adım adım meyve verdiğini sizler de goreceksiniz.
DEVRİM!
Aydın’ın tek bayan pide ustası -normal olarak Türkiye’nin de sayılı bayan pide ustası- Selma Yallıkurt’u Didim’de buldum örneğin. Ailesini nasıl çekip çevirdiğini, pideleri nasıl hazırladığına şahit oldum. Kuşbaşılı pidesini anlattım. Didim’le ilgili birinci kere kendi sitem Harbiyiyorum.com’da “Nerede Ne Yenir?” yazıları yazmaya başladım. Ayrıyeten Didim’de bu yıl açılmış olan butik kahveci Gigi’s i bulunca fazlaca lakin epeyce sevindim.
Gigi’s, Didim gastronomi tarihinde bir ihtilaldir örneğin. Didim’in yeme-içme dünyasında tekrar asla hiç bir şeyin birebir kalmayacağının göstergesidir. Hatta bundan daha sonraki değişimin de kalesidir bile diyebilirim. Gidin orada oturan insanları, kitleyi izleyin. Ne demek istediğimi, Didim’de yaşayanların, gençlerin neyin hasretini duyduğunu da fazlaca güzel anlayacaksınız.
Bugün burada yazdığım yazı da iki yıl evvelce yazdığım Kars yazısı üzere algılanabilir. Bana “Hadi oradan sende!” diyenler çıkabilir. Sert bir tenkit yazısı üzere bakılırsabilir. Fakat niyetim hoş ve müspettir, yanlış anlaşılmamalıdır. Hangi parti, hangi belediyenin idarede olduğu benim için hiç değerli değil. söylemiş olduklerim siyasetten beridir. Bu yıl hiç değilse kamuoyu yoklaması yaptık ve Didim gastronomisi ile ilgili bir farkındalık yaratmayı başardık.
Dileğim lokal belediyenin ve Aydın Büyükşehir Belediyesi’nin gelecek haftadan itibaren Didim ile ilgili yazmaya başlayacağım yerleri desteklemesi, onların kaygılarını dinlemesi ve mümkünse bu bireyleri Aydın’ın meslek erbapları ile bir ortaya getirerek çalıştaylar düzenlemesi…
Aydın Belediye Lideri Hasret Çerçioğlu’nun Aydın’ın tek bayan pide ustası Selma Yallıkurt’u ziyaret etmesi büyük bir başlangıç olacaktır örneğin.
nazaranceksiniz!
Didim’in makus talihi değişecek. “Didim’de yiyecek hiç bir şey yok!” cümlesi tarihe karışacak.
Önümüzdeki hafta Didim lezzet rotasını yazmaya başlıyorum.
Salih Seçkin Sevinç