Kadn ureme sistemi ve menstritasyon Siklus, son adet tarihinin ilk gununden bir sonraki adet tarihinin ilk gunune kadar gecen suredir. Normalde bu sure 28 gun olmasna karsn 21 ile 35 gun aras normalin alt ve ust snrlardr. 28 gunde bir adet goren, yani siklusu 28 gun olan bir kadnn ovulasyon (yumurtlama gunu) sklkla (sart degil) 14. gundur. Adet gorme mekanizmas Beyinde gerceklesen olaylar Her adetin ilk gunu beyinde hipotalamustan salglanan GnRH adl hormon, hipofizden folikul stimule edici (uyarc) hormon (FSH) salgsn uyarmaya baslar. FSH etkisiyle yumurtalklardan birinde yeni bir folikul (yumurta hucresini barndran yap) olgunlasmaya baslar. Bu folikul olgunlastkca ostrojen hormonu uretimi artar, ostrojen uretimi arttkca hipofiz bolgesinden salglanan luteinizan hormon (LH) miktar artar. Folikul olgunlastkca giderek ici sv dolu ufak bir kese haline gelir. Yumurtalkta gerceklesen olaylar Folikul yaklask olarak 16-20 milimetre capna eristiginde ostrojen hormonu da kanda maksimum seviyeye ulasr ve bu da LH seviyesinin giderek daha da artmasna neden olur. LH piki (LH'n en yuksek seviyeye ulastg an) oldugunda folikul catlar ve icindeki oosit (yumurta hucresi) serbestleserek Fallop tupunun icine girer. Folikul catladktan sonra "catlama bolgesinde" corpus luteum (sar cisim) ad verilen bir yap olusur ve bu yap bu defa ostrojen hormonuna ek olarak progesteron hormonu da uretmeye baslar. Gebelik olusmazsa bu yapnn islevi 14 gunde biter. Gebelik olustugunda ise gebelik urununu "desteklemek" icin bu yap yaklask 10. haftaya kadar progesteron salglamaya devam eder. 10. haftadan itibaren "gebelik urunu" kendi progesteronunu kendisi uretebilecek hale gelir ve gorevi devralr. Uterusta gerceklesen olaylar (uterus=rahim) Uterusun ici endometrium ad verilen bir tabakayla kapldr. Endometrium ostrojen etkisiyle kalnlasr ve yumurtlama sonras devreye giren progesteron hormonunun etkisiyle dollenmesi muhtemel bir yumurta hucresinin implantasyonu (yerlesmesi) ve gebeligin baslamas icin elverisli duruma getirilir. Neden kanama olur? Corpus luteumun omru siklus kac gun olursa olsun her kadnda 14 gundur. Bu sureye yaklastkca corpus luteumun progesteron salgs giderek azalr ve kandaki progesteron iyice azaldgnda endometrium tabakas destegini kaybederek "dokulmeye" baslar. Iste bu dokulme kanamayla birlikte oldugundan adet kanamas adn alr. Corpus luteum omrunun kstl olmasnn ozel bir anlam vardr: 28 gunde bir adet goren bir kadnda ovulasyon 14. gunde olmaktadr, demek ki kadn ornegin 30 gunde bir adet goruyorsa bu kadnda 30-14=16. gun ovulasyon gunudur. Aksine 26 gunde bir adet goren bir kadnda 26-14=12. gun ovulasyon gunudur. Resimde oosit ve cevresini saran spermler gorulmekte Dollenme ve takiben gebeligin baslamas Salglanan oositin omru 12-24 saattir. Bu sure icinde oosit sperm hucreleriyle karslasr ve sartlar uygun olursa sperm hucrelerinden biri oositin icine girerek fertilizasyon (dollenme) olayn baslatr. Daha sonra sperm-oosit birlesmesinden olusan blastosist endometriumda uygun bir yer bulup yerlestiginde implantasyon gerceklesir. Artk gebelik sureci baslamstr. Implante olan hucrelerden beta HCG adl hormon salglanr ve hucreler de hzla cogalarak embriyo olusumunu baslatrlar. Eger yumurtlama sonras gebelik olusursa corpus luteumun omru uzar ve progesteron salgsn surdurmeye devam eder. Boylece gebelik olustugunda porgesteron salgs azalmadgndan endometriumda "dokulme" yani adet kanamas gerceklesmez. Corpus luteum progesteron destegini, bu gorevi gelismekte olan gebelik urunu devralana kadar devam ettirir. Bu resimde dollenme gerceklesmis ve blastosist gelismeye baslamstr. Beyinde gerceklesen olaylar Her adetin ilk gunu beyinde hipotalamustan salglanan GnRH adl hormon, hipofizden folikul stimule edici (uyarc) hormon (FSH) salgsn uyarmaya baslar. FSH etkisiyle yumurtalklardan birinde yeni bir folikul (yumurta hucresini barndran yap) olgunlasmaya baslar. Bu folikul olgunlastkca ostrojen hormonu uretimi artar, ostrojen uretimi arttkca hipofiz bolgesinden salglanan luteinizan hormon (LH) miktar artar. Folikul olgunlastkca giderek ici sv dolu ufak bir kese haline gelir. Yumurtalkta gerceklesen olaylar Folikul yaklask olarak 16-20 milimetre capna eristiginde ostrojen hormonu da kanda maksimum seviyeye ulasr ve bu da LH seviyesinin giderek daha da artmasna neden olur. LH piki (LH'n en yuksek seviyeye ulastg an) oldugunda folikul catlar ve icindeki oosit (yumurta hucresi) serbestleserek Fallop tupunun icine girer. Folikul catladktan sonra "catlama bolgesinde" corpus luteum (sar cisim) ad verilen bir yap olusur ve bu yap bu defa ostrojen hormonuna ek olarak progesteron hormonu da uretmeye baslar. Gebelik olusmazsa bu yapnn islevi 14 gunde biter. Gebelik olustugunda ise gebelik urununu "desteklemek" icin bu yap yaklask 10. haftaya kadar progesteron salglamaya devam eder. 10. haftadan itibaren "gebelik urunu" kendi progesteronunu kendisi uretebilecek hale gelir ve gorevi devralr. Uterusta gerceklesen olaylar (uterus=rahim) Uterusun ici endometrium ad verilen bir tabakayla kapldr. Endometrium ostrojen etkisiyle kalnlasr ve yumurtlama sonras devreye giren progesteron hormonunun etkisiyle dollenmesi muhtemel bir yumurta hucresinin implantasyonu (yerlesmesi) ve gebeligin baslamas icin elverisli duruma getirilir. Neden kanama olur? Corpus luteumun omru siklus kac gun olursa olsun her kadnda 14 gundur. Bu sureye yaklastkca corpus luteumun progesteron salgs giderek azalr ve kandaki progesteron iyice azaldgnda endometrium tabakas destegini kaybederek "dokulmeye" baslar. Iste bu dokulme kanamayla birlikte oldugundan adet kanamas adn alr. Corpus luteum omrunun kstl olmasnn ozel bir anlam vardr: 28 gunde bir adet goren bir kadnda ovulasyon 14. gunde olmaktadr, demek ki kadn ornegin 30 gunde bir adet goruyorsa bu kadnda 30-14=16. gun ovulasyon gunudur. Aksine 26 gunde bir adet goren bir kadnda 26-14=12. gun ovulasyon gunudur. Dollenme ve takiben gebeligin baslamas Salglanan oositin omru 12-24 saattir. Bu sure icinde oosit sperm hucreleriyle karslasr ve sartlar uygun olursa sperm hucrelerinden biri oositin icine girerek fertilizasyon (dollenme) olayn baslatr. Daha sonra sperm-oosit birlesmesinden olusan blastosist endometriumda uygun bir yer bulup yerlestiginde implantasyon gerceklesir. Artk gebelik sureci baslamstr. Implante olan hucrelerden beta HCG adl hormon salglanr ve hucreler de hzla cogalarak embriyo olusumunu baslatrlar. Eger yumurtlama sonras gebelik olusursa corpus luteumun omru uzar ve progesteron salgsn surdurmeye devam eder. Boylece gebelik olustugunda porgesteron salgs azalmadgndan endometriumda "dokulme" yani adet kanamas gerceklesmez. Corpus luteum progesteron destegini, bu gorevi gelismekte olan gebelik urunu devralana kadar devam ettirir.