2020 yazında tartışmalı bölgeyle ilgili gerilimler artarken, Azerbaycan'ın yüksek fiyatlı Washington lobicilerinden oluşan filosu, suçu komşu Ermenistan'a atmaya ve Rusya ile bağlarını öne çıkarmaya çalıştı.
Federal savcıların yayınladığı kısa mesajlara göre Kongre üyeleri, Azerbaycan'ın o zamanki Azerbaycan'ın Washington büyükelçisi ile paralel bir saldırı hattı üzerinde yakın işbirliği içinde çalışan içeriden bir kişinin varlığından habersizdi.
Şimdilerde rüşvet almak ve yıllarca süren bir plan kapsamında yabancı ajan olarak hareket etmekle suçlanan Teksaslı Demokrat Temsilci Henry Cuellar, bir metinde, Rus askeri üslerine ev sahipliği yaptığı için Ermenistan'a mali kaynak ayırmaya yönelik bir yasama manevrası planladığını ileri sürdü.
Azerbaycan büyükelçisi coşkuyla yanıt verdi.
Büyükelçi Elin Süleymanov, Sayın Cuellar'a “Değişikliğiniz her zamankinden daha anlamlı” diye yazdı. Kongre üyesine “patron” diyen Süleymanov, “Her şey oradaki Rus varlığıyla ilgili” diye ekledi.
Bay Cuellar'ın yasama hamlesi fazla ileri gitmedi. Ancak Cuma günü Houston'da açıklanan federal iddianameye göre, mesaj alışverişi sırasında ailesi Aralık 2014'ten bu yana Azerbaycan devlet kontrolündeki şirketlerden en az 360.000 dolar kabul etmişti.
54 sayfalık iddianame, ABD politikalarının dış çıkarlar açısından öneminin ve yüksek risklere ve bazen şüpheli sonuçlara rağmen bu politikaları kendi çıkarları doğrultusunda şekillendirmek için gösterdikleri çabanın altını çiziyor.
İddianamede, 68 yaşındaki Bay Cuellar ve 67 yaşındaki eşi Imelda, Azerbaycan hükümeti ve Mexico City bankası adına kendilerine en az 238.390 dolar ödeyen çabalarla bağlantılı olarak rüşvet almak, kara para aklamak ve yabancı lobicilik yasalarını ihlal etmek için komplo kurmakla suçlanıyor. $.
Cuellar ailesi Cuma günü suçsuz olduğunu iddia etti ve her biri 100.000 dolar kefaletle serbest bırakıldı. Bay Cuellar, duruşma öncesi yaptığı açıklamada masumiyetini ilan etti ve Meclis Etik Komitesinin mali faaliyetlerini temize çıkardığını öne sürdü. Azerbaycan büyükelçiliği yorum talebine yanıt vermedi.
Çifte yönelik iddialar, son zamanlardaki yüksek profilli aksaklıklara rağmen Adalet Bakanlığı'nın yabancı nüfuz kampanyalarını çökertme çabalarını genişlettiğini gösteriyor. Jüri üyeleri ve yargıçlar, eski Başkanlar Barack Obama ve Donald J. Trump'la yakın bağları olan siyasi şahsiyetlerin kayıt dışı yabancı lobi faaliyetleriyle ilgili davaları reddetti.
İddianame, son aylarda görevde olan bir Kongre üyesinin milletvekillerinin yabancı ajan olarak hareket etmesine yönelik yasağı ihlal etmekle suçlandığı ikinci iddia. New Jersey Demokratı Senatör Robert Menendez ve eşi, Ekim ayından itibaren kendilerini Mısır ve Katar hükümetlerini desteklemek için külçe altın da dahil olmak üzere yüzbinlerce dolar rüşvet almakla suçlayan bir dizi iddianame aldı. Bay Menendez ve eşi suçlarını kabul etmediler.
Bay Menendez ve Bay Cuellar'ın suçlandığı ödemelerin yanı sıra, Azerbaycan, Mısır ve Katar, ABD yardımının akışını sürdürmek ve komşularıyla olan anlaşmazlıklarda destek kazanmak için Washington'daki geleneksel lobi faaliyetlerine büyük miktarda para harcadılar.
2015'ten geçen yılın sonuna kadar Mısır lobi faaliyetlerine 14,3 milyon dolar, Katar ise yaklaşık 85,9 milyon dolar harcadı. Bu, tarafsız bir web sitesi olan OpenSecrets'in Yabancı Ajanlar Kayıt Yasası (FARA) kapsamında Adalet Bakanlığı'na yaptığı açıklamalara ilişkin analizden geliyor. Açıklamalar, düşünce kuruluşlarına yapılan bağışları ve zengin yabancı hükümetlerin iyi niyet yaratmaya yönelik diğer harcamalarını içermiyor.
FARA kayıtlarına göre Azerbaycan bu dönemde lobi faaliyetlerine yaklaşık 9,2 milyon dolar harcadı. Bu süre zarfında hükümet, Mississippi Cumhuriyetçisi eski Vali Haley Barbour ve Temsilciler Meclisi Tahsisat Komitesi başkanı olarak görev yapan Louisiana'lı Cumhuriyetçi eski Temsilci Bob Livingston tarafından yönetilenler de dahil olmak üzere yaklaşık 20 şirketi elinde tutuyordu. 2020'de ölen eski Biden danışmanı Larry Rasky ve bağış toplayan Vincent A. Roberti gibi demokratik yönetimli firmalar da lobi çalışmalarına dahil oldu.
Azerbaycan'ın hedeflerinden biri, onlarca yıldır Ermenistan ile ihtilaflı olan Dağlık Karabağ topraklarının Küçük Kafkasya'ya yeniden entegrasyonuna destek sağlamaktı. (Azerbaycan, Eylül ayında bölgenin tam kontrolünü ele geçirdi.) Azerbaycan ayrıca Kongre'den, 1992 yılında Birinci Dağlık Karabağ savaşı sırasında uygulanan ABD yardımına uygulanan yasağın kaldırılmasını istedi.
Clinton yönetimi sırasında Azerbaycan'ın büyükelçisi olarak görev yapan Richard Kauzlarich, ABD'nin 2001'den bu yana yasağı defalarca kaldırmasına rağmen, Azerbaycanlıların altta yatan yasağın kalıcı olmasını “bir tür hakaret ve adaletsizlik” olarak gördüğünü söyledi.
Sayın Kauzlarich, “Azerbaycan için lobi faaliyetleri açısından önemli olan konularda yatırımın karşılığını aldığına dair hiçbir işaret görmedim” dedi. Bunu kısmen Azerbaycan hükümetinin insan hakları ihlalleriyle ilgili süregelen endişelere, kısmen de Ermeni meselelerini savunan organize, aktif bir diasporanın bulunmamasına bağladı.
“Hiçbir para Kaliforniya, Massachusetts ve Ermeni Amerikalıların yaşadığı, aktif olduğu ve oy kullandığı başka yerlerdeki seçmen sayısını telafi edemeyecek” dedi.
Avrupa'daki politikacılar, Azerbaycanlı ve Katarlı yetkililerden hediye ve rüşvet kabul etmekle suçlanırken, savcıların Bay Menendez ve Bay Cueller'e yapılan ödemelerle ilgili iddiaları, Washington'daki yeraltı nüfuz kampanyaları dünyasına yeni bir soluk katıyor.
Milletvekilleri yabancı hükümetlere yardım edebilecek en iyi konumdaydı. Bay Menendez, Senato Dış İlişkiler Komitesi'nin başkanıydı; Bay Cuellar ise Dışişleri Bakanlığı bütçesini denetleyen Meclis Tahsisat Alt Komitesi'nin üyesiydi.
İlgili iddianamelerin ardından Bay Menendez başkanlığından istifa etti ve Bay Cuellar, İç Güvenlik Ödenekleri Alt Komitesindeki üst düzey Demokrat görevinden istifa etti. Bay Menendez'in duruşmasının bu ay başlaması planlanıyor. Her ikisi de iddialara itiraz ederken görevde kalacaklarına söz verdiler ve Bay Cuellar yeniden seçim kampanyasını sürdürme niyetinde olduğunu söyledi.
Azerbaycanlıların Bay Cuellar'a kur yapması, savcıların Cuellar ödemelerini finanse ettiğini söylediği devlete ait şirket de dahil olmak üzere ülkenin petrol çıkarlarının Teksas'ta varlığını sürdürmesiyle gerçekleşti.
Bay Cuellar ve eşi, diğer Teksas milletvekilleriyle birlikte 2013 yılında Azerbaycan'a seyahat etmeye davet edildi. Savcılara göre, kendisi üst düzey hükümet yetkililerinden brifingler aldı ve devlet petrol şirketi yöneticileriyle bir akşam yemeğine katıldı. Bay Cuellar döndükten sonra, savcılar ve Teksas şirketlerinden gelen dosyalara göre, eşi tarafından kurulan IRC Business Solutions ve Global Gold Group adlı iki danışmanlık firmasına ödeme aktarmaya başlayan Azerbaycanlı yetkililer tarafından işe alındı.
Savcılar, Cuellar'ların parayı borçlarını ödemek, yaşam masraflarını karşılamak ve 12.000 dolarlık özel dikim elbise ve 7.000 dolarlık yeni bir araba peşinatı da dahil olmak üzere alışverişler yapmak için kullandığını söyledi.
İddianamede Imelda Cuellar'ın “ödemeler karşılığında çok az meşru iş yaptığı veya hiç yapmadığı” iddia ediliyor. Bunun yerine, “Henry Cuellar, rüşvet ödemeleri karşılığında, Azerbaycan adına resmi görevlerine aykırı resmi eylem ve eylemlerde bulunmayı ve Azerbaycan hükümetinin bir temsilcisi olarak hareket etmeyi kabul etti.”
Sayın Cuellar'ın Azerbaycanlılar adına gerçekleştirdiği hizmetler arasında, Obama yönetimini, Azerbaycan lehine bir dili mevzuata ve komite raporlarına dahil etmeye çalışarak Ermenistan'a karşı daha sert bir tutum almaya çağırmak ve personelinin Dışişleri Bakanlığı'nı yenilenmesi konusunda teşvik etmek de vardı. Sayın Süleymanov'un kızına ait bir pasaport.
Çoğunlukla, Sayın Cuellar'ın Azerbaycan adına gösterdiği çabaların asgari düzeyde etkisi olduğu görülüyor. Bir Ermeni diasporası grubunun itirazı üzerine, Ermenistan'dan fonların çekilmesine ilişkin değişikliği geri çekti.
Bay Cuellar, Bay Süleymanov'a mesaj atarak, “İptal edilmesi gerekiyordu, ben de geri adım attım ama övgüyü hak ediyorlar ha ha” dedi.
Büyükelçi cevap verdi: “Her şeyden payını alıyorsun!”
Bay Cuellar hakkındaki iddianamenin düşürülmesinin ardından Amerika Ermeni Meclisi grubu, “bu iddialar ve Azerbaycan'ın yolsuzluk operasyonlarıyla başka kimlerin bağlantılı olabileceği konusunda daha geniş bir soruşturma” yapılması çağrısında bulundu.
Federal savcıların yayınladığı kısa mesajlara göre Kongre üyeleri, Azerbaycan'ın o zamanki Azerbaycan'ın Washington büyükelçisi ile paralel bir saldırı hattı üzerinde yakın işbirliği içinde çalışan içeriden bir kişinin varlığından habersizdi.
Şimdilerde rüşvet almak ve yıllarca süren bir plan kapsamında yabancı ajan olarak hareket etmekle suçlanan Teksaslı Demokrat Temsilci Henry Cuellar, bir metinde, Rus askeri üslerine ev sahipliği yaptığı için Ermenistan'a mali kaynak ayırmaya yönelik bir yasama manevrası planladığını ileri sürdü.
Azerbaycan büyükelçisi coşkuyla yanıt verdi.
Büyükelçi Elin Süleymanov, Sayın Cuellar'a “Değişikliğiniz her zamankinden daha anlamlı” diye yazdı. Kongre üyesine “patron” diyen Süleymanov, “Her şey oradaki Rus varlığıyla ilgili” diye ekledi.
Bay Cuellar'ın yasama hamlesi fazla ileri gitmedi. Ancak Cuma günü Houston'da açıklanan federal iddianameye göre, mesaj alışverişi sırasında ailesi Aralık 2014'ten bu yana Azerbaycan devlet kontrolündeki şirketlerden en az 360.000 dolar kabul etmişti.
54 sayfalık iddianame, ABD politikalarının dış çıkarlar açısından öneminin ve yüksek risklere ve bazen şüpheli sonuçlara rağmen bu politikaları kendi çıkarları doğrultusunda şekillendirmek için gösterdikleri çabanın altını çiziyor.
İddianamede, 68 yaşındaki Bay Cuellar ve 67 yaşındaki eşi Imelda, Azerbaycan hükümeti ve Mexico City bankası adına kendilerine en az 238.390 dolar ödeyen çabalarla bağlantılı olarak rüşvet almak, kara para aklamak ve yabancı lobicilik yasalarını ihlal etmek için komplo kurmakla suçlanıyor. $.
Cuellar ailesi Cuma günü suçsuz olduğunu iddia etti ve her biri 100.000 dolar kefaletle serbest bırakıldı. Bay Cuellar, duruşma öncesi yaptığı açıklamada masumiyetini ilan etti ve Meclis Etik Komitesinin mali faaliyetlerini temize çıkardığını öne sürdü. Azerbaycan büyükelçiliği yorum talebine yanıt vermedi.
Çifte yönelik iddialar, son zamanlardaki yüksek profilli aksaklıklara rağmen Adalet Bakanlığı'nın yabancı nüfuz kampanyalarını çökertme çabalarını genişlettiğini gösteriyor. Jüri üyeleri ve yargıçlar, eski Başkanlar Barack Obama ve Donald J. Trump'la yakın bağları olan siyasi şahsiyetlerin kayıt dışı yabancı lobi faaliyetleriyle ilgili davaları reddetti.
İddianame, son aylarda görevde olan bir Kongre üyesinin milletvekillerinin yabancı ajan olarak hareket etmesine yönelik yasağı ihlal etmekle suçlandığı ikinci iddia. New Jersey Demokratı Senatör Robert Menendez ve eşi, Ekim ayından itibaren kendilerini Mısır ve Katar hükümetlerini desteklemek için külçe altın da dahil olmak üzere yüzbinlerce dolar rüşvet almakla suçlayan bir dizi iddianame aldı. Bay Menendez ve eşi suçlarını kabul etmediler.
Bay Menendez ve Bay Cuellar'ın suçlandığı ödemelerin yanı sıra, Azerbaycan, Mısır ve Katar, ABD yardımının akışını sürdürmek ve komşularıyla olan anlaşmazlıklarda destek kazanmak için Washington'daki geleneksel lobi faaliyetlerine büyük miktarda para harcadılar.
2015'ten geçen yılın sonuna kadar Mısır lobi faaliyetlerine 14,3 milyon dolar, Katar ise yaklaşık 85,9 milyon dolar harcadı. Bu, tarafsız bir web sitesi olan OpenSecrets'in Yabancı Ajanlar Kayıt Yasası (FARA) kapsamında Adalet Bakanlığı'na yaptığı açıklamalara ilişkin analizden geliyor. Açıklamalar, düşünce kuruluşlarına yapılan bağışları ve zengin yabancı hükümetlerin iyi niyet yaratmaya yönelik diğer harcamalarını içermiyor.
FARA kayıtlarına göre Azerbaycan bu dönemde lobi faaliyetlerine yaklaşık 9,2 milyon dolar harcadı. Bu süre zarfında hükümet, Mississippi Cumhuriyetçisi eski Vali Haley Barbour ve Temsilciler Meclisi Tahsisat Komitesi başkanı olarak görev yapan Louisiana'lı Cumhuriyetçi eski Temsilci Bob Livingston tarafından yönetilenler de dahil olmak üzere yaklaşık 20 şirketi elinde tutuyordu. 2020'de ölen eski Biden danışmanı Larry Rasky ve bağış toplayan Vincent A. Roberti gibi demokratik yönetimli firmalar da lobi çalışmalarına dahil oldu.
Azerbaycan'ın hedeflerinden biri, onlarca yıldır Ermenistan ile ihtilaflı olan Dağlık Karabağ topraklarının Küçük Kafkasya'ya yeniden entegrasyonuna destek sağlamaktı. (Azerbaycan, Eylül ayında bölgenin tam kontrolünü ele geçirdi.) Azerbaycan ayrıca Kongre'den, 1992 yılında Birinci Dağlık Karabağ savaşı sırasında uygulanan ABD yardımına uygulanan yasağın kaldırılmasını istedi.
Clinton yönetimi sırasında Azerbaycan'ın büyükelçisi olarak görev yapan Richard Kauzlarich, ABD'nin 2001'den bu yana yasağı defalarca kaldırmasına rağmen, Azerbaycanlıların altta yatan yasağın kalıcı olmasını “bir tür hakaret ve adaletsizlik” olarak gördüğünü söyledi.
Sayın Kauzlarich, “Azerbaycan için lobi faaliyetleri açısından önemli olan konularda yatırımın karşılığını aldığına dair hiçbir işaret görmedim” dedi. Bunu kısmen Azerbaycan hükümetinin insan hakları ihlalleriyle ilgili süregelen endişelere, kısmen de Ermeni meselelerini savunan organize, aktif bir diasporanın bulunmamasına bağladı.
“Hiçbir para Kaliforniya, Massachusetts ve Ermeni Amerikalıların yaşadığı, aktif olduğu ve oy kullandığı başka yerlerdeki seçmen sayısını telafi edemeyecek” dedi.
Avrupa'daki politikacılar, Azerbaycanlı ve Katarlı yetkililerden hediye ve rüşvet kabul etmekle suçlanırken, savcıların Bay Menendez ve Bay Cueller'e yapılan ödemelerle ilgili iddiaları, Washington'daki yeraltı nüfuz kampanyaları dünyasına yeni bir soluk katıyor.
Milletvekilleri yabancı hükümetlere yardım edebilecek en iyi konumdaydı. Bay Menendez, Senato Dış İlişkiler Komitesi'nin başkanıydı; Bay Cuellar ise Dışişleri Bakanlığı bütçesini denetleyen Meclis Tahsisat Alt Komitesi'nin üyesiydi.
İlgili iddianamelerin ardından Bay Menendez başkanlığından istifa etti ve Bay Cuellar, İç Güvenlik Ödenekleri Alt Komitesindeki üst düzey Demokrat görevinden istifa etti. Bay Menendez'in duruşmasının bu ay başlaması planlanıyor. Her ikisi de iddialara itiraz ederken görevde kalacaklarına söz verdiler ve Bay Cuellar yeniden seçim kampanyasını sürdürme niyetinde olduğunu söyledi.
Azerbaycanlıların Bay Cuellar'a kur yapması, savcıların Cuellar ödemelerini finanse ettiğini söylediği devlete ait şirket de dahil olmak üzere ülkenin petrol çıkarlarının Teksas'ta varlığını sürdürmesiyle gerçekleşti.
Bay Cuellar ve eşi, diğer Teksas milletvekilleriyle birlikte 2013 yılında Azerbaycan'a seyahat etmeye davet edildi. Savcılara göre, kendisi üst düzey hükümet yetkililerinden brifingler aldı ve devlet petrol şirketi yöneticileriyle bir akşam yemeğine katıldı. Bay Cuellar döndükten sonra, savcılar ve Teksas şirketlerinden gelen dosyalara göre, eşi tarafından kurulan IRC Business Solutions ve Global Gold Group adlı iki danışmanlık firmasına ödeme aktarmaya başlayan Azerbaycanlı yetkililer tarafından işe alındı.
Savcılar, Cuellar'ların parayı borçlarını ödemek, yaşam masraflarını karşılamak ve 12.000 dolarlık özel dikim elbise ve 7.000 dolarlık yeni bir araba peşinatı da dahil olmak üzere alışverişler yapmak için kullandığını söyledi.
İddianamede Imelda Cuellar'ın “ödemeler karşılığında çok az meşru iş yaptığı veya hiç yapmadığı” iddia ediliyor. Bunun yerine, “Henry Cuellar, rüşvet ödemeleri karşılığında, Azerbaycan adına resmi görevlerine aykırı resmi eylem ve eylemlerde bulunmayı ve Azerbaycan hükümetinin bir temsilcisi olarak hareket etmeyi kabul etti.”
Sayın Cuellar'ın Azerbaycanlılar adına gerçekleştirdiği hizmetler arasında, Obama yönetimini, Azerbaycan lehine bir dili mevzuata ve komite raporlarına dahil etmeye çalışarak Ermenistan'a karşı daha sert bir tutum almaya çağırmak ve personelinin Dışişleri Bakanlığı'nı yenilenmesi konusunda teşvik etmek de vardı. Sayın Süleymanov'un kızına ait bir pasaport.
Çoğunlukla, Sayın Cuellar'ın Azerbaycan adına gösterdiği çabaların asgari düzeyde etkisi olduğu görülüyor. Bir Ermeni diasporası grubunun itirazı üzerine, Ermenistan'dan fonların çekilmesine ilişkin değişikliği geri çekti.
Bay Cuellar, Bay Süleymanov'a mesaj atarak, “İptal edilmesi gerekiyordu, ben de geri adım attım ama övgüyü hak ediyorlar ha ha” dedi.
Büyükelçi cevap verdi: “Her şeyden payını alıyorsun!”
Bay Cuellar hakkındaki iddianamenin düşürülmesinin ardından Amerika Ermeni Meclisi grubu, “bu iddialar ve Azerbaycan'ın yolsuzluk operasyonlarıyla başka kimlerin bağlantılı olabileceği konusunda daha geniş bir soruşturma” yapılması çağrısında bulundu.