31 Ağustos Salı günü bir e-posta aldım. Gönderen; İKSV Medya Bağları. Yani “İstanbul Kültür Sanat Vakfı”. E-posta’nın alt başlığı “Caz Hissediyorum”, üst başlık ise “28. İSTANBUL CAZ ŞENLİĞİ BAŞLIYOR”. E-posta şu biçimde devam ediyor; “Şehre caz coşkusunu yaymaya hazırlanan 28. İstanbul Caz Şenliği, 1 Eylül’de şenliğin yeşille cazı bir ortaya getiren Parklarda Caz konserleri ile başlıyor. Şenlik bu yıl ortalarında Angélique Kidjo, Kenan Doğulu, Stefano Di Battista, Karsu, Altın Gün, Mabel Matiz, Melike Şahin ve daha birfazlaca yıldız ismi ağırlıyor”. İKSV’nin beyanı bu. Caz konseri yapabilmek yahut yapıyor olmak. Şenliğin konuklarını tek tek değerlendirirsek, “Stefano Di Battista” dışında caz ismine bir şey duyamayacağınız gün üzere ortada. Adeta malumun ilanı… İKSV senelerdan bu yana caz şenliği yaptığı savında lakin daha evvelki yazılarımda da kelamını ettiğim üzere İKSV, adeta birer gazino programı edasında tertipler düzenliyor ve ismine da rahatlıkla “Caz Festivali” yazabiliyor. Dostlar alışverişte görsün.
İKSV’yi bilmeyenler için kendi sitelerindeki bilgiler ışığında anlatmakta yarar var. “İstanbul Kültür Sanat Vakfı, kâr hedefi gütmeyen bir sivil toplum kuruluşu olarak İstanbul’da memleketler arası sanat şenlikleri düzenlemek hedefiyle 1973 yılında Dr. Nejat F. Eczacıbaşı önderliğindeki 17 işadamı ve sanatsever tarafınca kurulmuş. Vakfın birincil gayesi kültür ve sanat çalışmalarının en seçkin örneklerini sunmak ve beraberinde sanat yoluyla memleketler arası bir platform oluşturarak Türkiye’nin ulusal, kültürel ve sanatsal kıymetlerini tanıtmakmış.”
Vakfın kuruluş maksadı ve unsurları mükemmel… Teoride anlatılanlarla pratikte uygulananların ne kadar farklı olduğunu bu biçimdece anlamış oluyoruz.
İKSV’nin web sitesinden devam edelim; “İstanbul Caz Şenliği, keşifler ve klasiklerin yan yana durduğu, Latin Amerika’dan Kuzey Avrupa’ya çok geniş bir coğrafyayı kapsayan, kendisini yalnızca caz müziği ile sınırlamayıp elektronik müzik ile cazın birleştiği değişik çalışmalara; rock, pop, blues, reggae, funk, dünya müziği üzere farklı cinslere yer veren epey çeşitli bir seçki sunuyor”.
YANLIŞ TAVIR
Yani İstanbul Caz Şenliği idaresi kurumsal olarak demek istiyor ki; biz kurum olarak kolay bilet satamayacağımız salt bir caz şenliği yapmak yerine “caz” sözcüğünü de kullanarak ve caz müziğini de bir çeşni üzere şenliğin içine tadımlık bir biçimde yerleştirerek daha kolay ve daha fazlaca bilet satabileceğimiz bir şenlik düzenliyoruz. Onlara “bu şenliğin ismi ile içeriği niye örtüşmüyor” diye soranlar olursa; bakın, şenliğimizin ismi esasen “caz festivali”, ortasında de gördüğünüz ve okuduğunuz üzere “caz” var diyorlar ve kendilerine göre bir sentez yaptıklarını düşünüyorlar. Durum tamamı ile bundan ibaret. İKSV, İstanbul Caz Şenliği ismi altında caz olmayan her şeyi caz çuvalına doldurmak yerine tüm bu konserleri bir daha bir İKSV tertibi olan İstanbul Müzik Şenliği kapsamına alsa hiç de üzücü olmaz. Ama bu da bir pazarlama politikası… İki şenlik yapmak her manada daha etkili… Gerek maddi, gerekse ticari pazarlama açısından…
Yurt haricinde yapılan birtakım caz şenliklerinde de bu kapitalist ve sermayedar oyun (daha fazla bilet satmak) yardımıyla caz ile ilgisi olmayan ne kadar ud yahut kanun sanatkarı var ise davet ediliyor. Ülkemizde bun yanlış tavrın daha oryantal ve arabesk hali ise senelerdan bu yana yapılmaya devam ediliyor.
Yani İstanbul Caz Şenliği grubu şunu yapmış oluyor; 1960’lı senelerda başlayan ve 1980’li yılların sonuna kadar devam eden bilindik gazino programları gibi… Müzik da var, türkü de var… Her zevke hitap eden bir program… Caz tarafı kendilerine göre asla eksik değil fakat tadımlık olarak var. Ana yemeğin yanında, tabağın bir ucunda hayli az bir ölçüde yer alan çeşni üzere. İstanbul Caz Festivali’nin gönderdiği e-posta’daki mottosu “Caz Hissediyorum”… Şenliğin ortasında caz olmayınca aslına bakarsanız yalnızca hissedilebiliyor.
Pekala, niye bu biçimde oluyor? Yani ülkemizde düzenlenen caz şenliklerinin neredeyse tamamı niye tanınan kültüre hizmet ederek daha fazla bilet satma üzerine programlanıyor? Sorunun yanıtı sorunun kendisinde esasen var. Daha fazlaca bilet satmak için… Hal bu biçimde olunca kerameti kendinden menkul, caz konusunda kelamda otorite edasıyla ortaya çıkan bir ekip beşerler bu çeşit şenliklerin koordinatörü, yöneticisi, müdürü, şefi vs. olabiliyorlar. Kurumsal yapıların getirdiği süper unvanlar, içi boş sıfatlar ve şişmiş egolar. olağan olarak banka hesabına yatan dolgun maaşları da unutmayalım. Az evvel kelamını ettiğim bu beşerler hangi etaplardan daha sonra büyük şirketlerin kültür-sanat tertiplerinde nazaranvler alabiliyorlar sorusu da yanıta muhtaç bir soru.
Sanki bu şenlikleri organize edenler ve bu işlerin başında olanlar cazın tarifini bilmiyor olabilirler mi? Tahminen de bu şahıslarda caz konusunda temel, bir grup eksiklikler olabilir. Kendilerine tavsiye niteliğinde bir kitap önerebilirim; İlhan Mimaroğlu’nun 1958 yılında yayınlanmış olan Türkiye’de yayınlanmış birinci caz kitabı olan “Caz Sanatı” isimli kitabını okuyarak caz konusundaki temel eksikliklerini bir nebze olsun kapatabilirler.
Sevgiyle kalın.
Kaan Çağlayangöl
İKSV’yi bilmeyenler için kendi sitelerindeki bilgiler ışığında anlatmakta yarar var. “İstanbul Kültür Sanat Vakfı, kâr hedefi gütmeyen bir sivil toplum kuruluşu olarak İstanbul’da memleketler arası sanat şenlikleri düzenlemek hedefiyle 1973 yılında Dr. Nejat F. Eczacıbaşı önderliğindeki 17 işadamı ve sanatsever tarafınca kurulmuş. Vakfın birincil gayesi kültür ve sanat çalışmalarının en seçkin örneklerini sunmak ve beraberinde sanat yoluyla memleketler arası bir platform oluşturarak Türkiye’nin ulusal, kültürel ve sanatsal kıymetlerini tanıtmakmış.”
Vakfın kuruluş maksadı ve unsurları mükemmel… Teoride anlatılanlarla pratikte uygulananların ne kadar farklı olduğunu bu biçimdece anlamış oluyoruz.
İKSV’nin web sitesinden devam edelim; “İstanbul Caz Şenliği, keşifler ve klasiklerin yan yana durduğu, Latin Amerika’dan Kuzey Avrupa’ya çok geniş bir coğrafyayı kapsayan, kendisini yalnızca caz müziği ile sınırlamayıp elektronik müzik ile cazın birleştiği değişik çalışmalara; rock, pop, blues, reggae, funk, dünya müziği üzere farklı cinslere yer veren epey çeşitli bir seçki sunuyor”.
YANLIŞ TAVIR
Yani İstanbul Caz Şenliği idaresi kurumsal olarak demek istiyor ki; biz kurum olarak kolay bilet satamayacağımız salt bir caz şenliği yapmak yerine “caz” sözcüğünü de kullanarak ve caz müziğini de bir çeşni üzere şenliğin içine tadımlık bir biçimde yerleştirerek daha kolay ve daha fazlaca bilet satabileceğimiz bir şenlik düzenliyoruz. Onlara “bu şenliğin ismi ile içeriği niye örtüşmüyor” diye soranlar olursa; bakın, şenliğimizin ismi esasen “caz festivali”, ortasında de gördüğünüz ve okuduğunuz üzere “caz” var diyorlar ve kendilerine göre bir sentez yaptıklarını düşünüyorlar. Durum tamamı ile bundan ibaret. İKSV, İstanbul Caz Şenliği ismi altında caz olmayan her şeyi caz çuvalına doldurmak yerine tüm bu konserleri bir daha bir İKSV tertibi olan İstanbul Müzik Şenliği kapsamına alsa hiç de üzücü olmaz. Ama bu da bir pazarlama politikası… İki şenlik yapmak her manada daha etkili… Gerek maddi, gerekse ticari pazarlama açısından…
Yurt haricinde yapılan birtakım caz şenliklerinde de bu kapitalist ve sermayedar oyun (daha fazla bilet satmak) yardımıyla caz ile ilgisi olmayan ne kadar ud yahut kanun sanatkarı var ise davet ediliyor. Ülkemizde bun yanlış tavrın daha oryantal ve arabesk hali ise senelerdan bu yana yapılmaya devam ediliyor.
Yani İstanbul Caz Şenliği grubu şunu yapmış oluyor; 1960’lı senelerda başlayan ve 1980’li yılların sonuna kadar devam eden bilindik gazino programları gibi… Müzik da var, türkü de var… Her zevke hitap eden bir program… Caz tarafı kendilerine göre asla eksik değil fakat tadımlık olarak var. Ana yemeğin yanında, tabağın bir ucunda hayli az bir ölçüde yer alan çeşni üzere. İstanbul Caz Festivali’nin gönderdiği e-posta’daki mottosu “Caz Hissediyorum”… Şenliğin ortasında caz olmayınca aslına bakarsanız yalnızca hissedilebiliyor.
Pekala, niye bu biçimde oluyor? Yani ülkemizde düzenlenen caz şenliklerinin neredeyse tamamı niye tanınan kültüre hizmet ederek daha fazla bilet satma üzerine programlanıyor? Sorunun yanıtı sorunun kendisinde esasen var. Daha fazlaca bilet satmak için… Hal bu biçimde olunca kerameti kendinden menkul, caz konusunda kelamda otorite edasıyla ortaya çıkan bir ekip beşerler bu çeşit şenliklerin koordinatörü, yöneticisi, müdürü, şefi vs. olabiliyorlar. Kurumsal yapıların getirdiği süper unvanlar, içi boş sıfatlar ve şişmiş egolar. olağan olarak banka hesabına yatan dolgun maaşları da unutmayalım. Az evvel kelamını ettiğim bu beşerler hangi etaplardan daha sonra büyük şirketlerin kültür-sanat tertiplerinde nazaranvler alabiliyorlar sorusu da yanıta muhtaç bir soru.
Sanki bu şenlikleri organize edenler ve bu işlerin başında olanlar cazın tarifini bilmiyor olabilirler mi? Tahminen de bu şahıslarda caz konusunda temel, bir grup eksiklikler olabilir. Kendilerine tavsiye niteliğinde bir kitap önerebilirim; İlhan Mimaroğlu’nun 1958 yılında yayınlanmış olan Türkiye’de yayınlanmış birinci caz kitabı olan “Caz Sanatı” isimli kitabını okuyarak caz konusundaki temel eksikliklerini bir nebze olsun kapatabilirler.
Sevgiyle kalın.
Kaan Çağlayangöl