Büyük usta Turhan Selçuk, vefatının 12. yılında anılıyor

semaver

Active member
Büyük usta Turhan Selçuk, vefatının 12. yılında anılıyor “ZAMAN, TURHAN’A ÇALIŞIYOR”

ASLI SELÇUK


“Günümüzün karikatürcüsü dünyamızı değiştirmek, gerekli olan değişiklikleri gerçekleştirmek emeliyle savaşım vermek zorundadır. Tüm insanların eşitliğinden, direkt, düzgünden yana bir değişim için savaşım. Karikatürist bağnazlığın, cehaletin, çıkarcılığın, bilinçsizliğin, berbatlığın, ihanetlerin karşısında durmalıdır” diyor babam Turhan Selçuk.

Turhan Selçuk, kozmik bir çizgi ustası, caymaz bir Atatürkçü’dür. Fikirlerinden, politik görüşlerinden en güç şartların ortasındayken bile ödün vermemiş bir aydın, bir gayret adamıdır. Alçakgönüllü, büyük bir sanatçıdır. Daima ezilenlerin, sömürülenlerin, sesini duyuramayanların yanında olmuştur.


“Karikatürün ham unsuru insandır, insanın çelişkileri, hırsları, yanılgıları, müşahedeleri, hasretleri, umutlarıdır” diyerek insanları, toplumları oldukları üzere gördü, onların şaşırtan çelişkilerini süzgeçten geçirdi, eleştirdi.

“Değişmez olayların değişmez özünü yakalayan karikatürist fakat yarına kalacak yapıtlar yaratabilir” diyen Turhan’ın karikatürlerine baktığımızda onun ne kadar üniversal, kalıcı, tüm vakit içinderı kapsayan bir yaratıcı olduğu apaçık ortadadır. Turhan geçmişi, günümüzü, geleceği yorumladı. Karikatürleri vakti aştı, dünyayı kucakladı. Benim misyonum Turhan Selçuk ve İlhan Selçuk’u yaşatmak.

İlhan Selçuk’un da yazdığı üzere “Turhan’ın dünyası, yaşadığımız gerçek dünyanın eleştirisiyle oluştu… Coğrafyası dördüncü boyuta yayılır… Vakit, artık Turhan’a çalışıyor…”

– 11 Mart 2022


“KARDEŞİMİ KUTLUYORUM”

İLHAN SELÇUK


Bir insan bir ailenin ortasında yetişiyor. bu biçimde bu insanı yetiştiren, büyüten aileye baktığımız vakit o insanın nereye gelebileceğini düşünebiliyoruz. Turhan’la ben şanslıydık. Subay olan babamın misyonu niçiniyle bulunduğumuz Sivas’ın Yıldızeli ilçesini anımsıyorum. Çok soğuk vardı. Birbirinden uzak köyler, yoksulluk ortasında…

Annem, okuduğu kitapların ortasında çiçek kuruturdu. Ondan kalan kitapların içinden hâlâ solgun çiçekler çıkar. Turhan’ın duvarında bir Arap hançeri vardı. Bir kılıç vardı, oluklarında kan izi olan. Bu, bizi etkileyen temel çelişkiydi tahminen de…

O, benim beraberinde arkadaşım, dostumdu. Konuta alınan çocuk mecmualarında, çizgi romanlarda farklı bir dünya vardı. Babamın kılıcı, annemin çiçekleri, mecmualardaki yıldızlar, bizim dünyamızı yarattı. Daima yeterlilikleri savunan beşerler olduğumuzu hayal ederdik. Turhan, bu biçimdece çizgilerle kendi dünyasını yarattı. O, karikatür dünyasını yarattı. Çizgilerle, kendini çalışmaya vererek.


Yeryüzündeki Türkiye Cumhuriyeti üzere bir oburu yok. Hepimizin bunun şuuruna erişmemiz gerekiyor. Bakmayın siz bu ümitsizlikler yığınına… Cumhuriyet aydınlanmadır, karikatür ise aydınlanmanın eseridir. Akıl, zevk, doludizgin, peril peril zekâdan doğar. Tahminen atomun parçalanması kadar kıymetlidir.

Türkiye, karikatürde dünyanın en ileri ülkelerinden biridir. Bir ülke, yalnızca dağlarıyla, ağaçlarıyla, denizleriyle, toprağıyla var olamaz. Tüm dünyaya posta koyacak sanatkarlar çıkıyorsa, o ülkede aydınlanma olur. Atatürk’ün Türkiye’si dünyada tektir. Alaya almak isteyen epeyce dalgalı ve geniş bir akım vardır. Palavra… Aydınlanma devri. Batı’nın tek faziletidir. İnsan Hakları Bildirgesi’ne uzun müddetlerde ulaşılmıştır. Aydınlık ise, sanatkarlarıyla, bilim adamlarıyla, ressamlarıyla, bestecileriyle var olacaktır. Kardeşim Turhan Selçuk, aslında bu hoş insanlardan biri olmaya çalışmaktadır. Batı kendi Aydınlanmasını göklere çıkartıyor da Türkiye’deki ihtilal niye azımsanıyor?

Turhan Selçuk’u kardeşim olarak kutluyorum…

– 14 Mart 2010


“TÜRK BAYRAĞI BU TÜRLÜ YÜCELTİLİR”

AZİZ NESİN


Bugün size bayrağımızı sıkıntı yetişilir yüksek bir yere asan kıymetli bir sanatkarımızdan kelam etmek istiyorum: Turhan Selçuk. Turhan karikatürde büyük bir muvaffakiyet daha kazandı ve Türkiye’nin sanat bayrağını yükseklere çekti.

En pahalı Avrupa karikatürlerini toplayan bir albüm yapılacak, bu albüm Amerika’da basılacaktı. Biri İtalya’da, biri Amerika’da iki elemeden geçecekti.


Bu elemelerden geçmek, sırat köprüsünden geçmek kadar zordur… Artık albüm elimizde. Renkli kapağını süsleyen dört karikatürden biri de Turhan’ındır… Albümde 12 ulusun en uygun karikatürcülerinin seçme karikatürleri toplanmıştır. Bizim Turhan’ımız albümde en âlâ, en geniş yer verilenlerden biridir.

Büyük övünç duyuyorum, sizlerin de bu muvaffakiyetten övüneceğinizi umuyorum.

Türk bayrağı işte bu biçimde yüceltilir…

– Ocak 1954


“TURHAN SELÇUK KUTUPYILDIZI’DIR”

HİCABİ DEMİRCİ


Turhan Selçuk, Türk karikatür sanatının tarafını gösteren Kutupyıldızı’dır. İnsan haklarının, adaletin, özgürlüğün, Cumhuriyetin, laikliğin en birinci savunucusudur. Direnciniz ve umudunuz azaldığında size ışık olan, yol gösterendir.

İnandığı ve bir ömür çaba verdiği bu kavramlar için vakte dirençli karikatürler üretti büyük usta. Ve ismine da grafik mizah dedi. Siyasetin Göbeği üç kitaplık Turhan Selçuk Seçkisi’nin birinci cildi. Turhan Selçuk’un yaratmak istediği savaşsız, sömürüsüz, adil dünyaya kimlerin karşı geldiğini ve niçinlerini Siyasetin Göbeği kitabında görmemiz mümkün.

Genç jenerasyonların karikatür sanatının büyük ustası Turhan Selçuk’un yapıtlarıyla bulaşması geleceğe olan umudumuzu tazeliyor. Biliyoruz ki Kutupyıl-dızı’nın yeri ve parlaklığı hiç değişmez. Tıpkı Turhan Sel-çuk’un da dünya karikatür sanatındaki yeri üzere.

– Ekim 2021