Ekonomist Ali Ağaoğlu ve gazeteci Hakan Güldağ, NATO Doruğu ve Erdoğan-Biden görüşmesinden tansiyonu tırmandıracak olumsuz sonuçlar beklemiyor. Buna rağmen ikili, ihtimali fazlaca düşük olarak kabul edilen ‘eksen kayması’nın dış borç kompozisyonu açısından Türkiye’nin şirazesini bozacağını düşünüyor. Güldağ ve Ağaoğlu’nun Talih Sohbetleri’nde yer verdiği bir öbür kıymetli başlık ise ABD enflasyonunda ‘geçici-kalıcı’ tartışmaları ve mümkün ‘sıkılaştırma’ senaryosu oldu.
Güldağ: Önümüzdeki hafta gözler NATO Tepesi ve Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ABD Lideri Biden buluşmasında olacak. Tepe, düzgünce şekillenmeye başlayan Çin-Rusya bloğu sürecinde gerçekleşiyor. Türkiye- ABD ile bağlantılar açısından bakarsak, her iki tarafın heybesinde ağır taşlar var. Buluşma öncesi S400 konusu başta olmak üzere, bilgi alışverişi, diplomasi trafiği oldu. Sence yansımalar nasıl olur, ne düşünüyorsun?
Ağaoğlu: Gündeme yalnızca Türkiye Cumhurbaşkanı’nın ABD Lideri ile görüşmesi olarak bakmıyorum. NATO’nun dünya konjonktürüne olan yaklaşımıyla ilgili nasıl iletiler vereceği de çok kıymetli. En kritik konulardan biri S400. NATO olmayacaksa ‘Şangay Beşlisi’ diyeceğim, bu biçimde bir alternatif üzerinde duracağız. ‘Tek başımıza oluruz, bağımsız oluruz’ demek o denli kolay değil.
Güldağ: Şangay Beşlisi demek, eksen değişikliği demek. Yaklaşık 450 milyar dolar civarında dış borcumuz var. Bunun yüzde 40’a yakını Londra, yüzde 40’ı ABD kaynaklı. bu biçimde bakınca aslına bakarsan yüzde 80 Anglosakson Batı’sı. Eksen değişikliği, bu borç yapısını göz önüne alınca bir şiraze değişikliğine de niye olur bizim için. Eksen kayması durumunda Türkiye’nin şirazesi kayar. Bu ne kadar göze alınabilir? Örneğin; Rusya bize bu biçimde finansman sağlar mı?
Ağaoğlu: Rusya’nın petrol fonunda biriktirdiği 350 milyar dolar civarında bir parası var. Bunu da hiç bir Rus vatandaşının yahut yöneticisinin Türkiye’ye takviye olarak kullanacağını zannetmem.
Güldağ: Çin’den gelebilir mi gelebilir. Çin’in buna imkanı da var. Onun da şartları ne olur ve ne kadar mühlet içerisinde olur, fazlaca bilmiyorum. Rezervimiz eksi yazıyorken bizim Çin’le bu borçlanma noktasında yarın öbür gün daha da zorlanacağımız bir gerçek… İhracatımızın da büyük ölçüde Avrupa’ya olduğu bir noktada biz bunu göze alır mıyız? Bence almayız. Ben ortada bir şey çıkacak tepeden diye düşünüyorum. Tam bir netlik olmayacak, vakte bırakılacak. Muhtemelen bu ABD’nin de, Türkiye’nin de işine gelecek. Berbat bir tablo yansımazsa kurlarda fazlaca büyük bir hareket beklemem. Küçük de olsa olumlu bir şey çıkarsa bence kur geri gelebilir. Para geleceği tarafında bir kadro senaryolar üretilmeye başlanır ve bu ABD’nin de yumuşamaya başladığının bir göstergesi olarak görülürse biraz olumluya gerçek dönebiliriz. Hem olumlu tarafta adımlar atıyoruz birebir vakitte 100 milyar dolarlık işbirliğini de hayata bir an evvel geçirmek konusunda görüşmelere başlayacağız üzere bir şey olursa bir bakmışız dolar 7,50’lere gelmiş…
Ağaoğlu: Olumlu bir senaryoda 7,50 kestirimini mümkünlük olarak düşük görüyorum. Zira birinci cinste birinci toplantıdan kimse kimseye bu biçimde altın tepside bir fırsat sunmaz. O birinci andaki optimistlik tahminen bize yarar sağlar ancak kalıcı olmasıyla ilgili arka arda itimat verici, inanç artırıcı adımlar atılması gerekir. Şu anda bir çiçekle bahar olmayacağı misali NATO Zirvesi’nden gelecek küçük bir âlâ niyet kelamıyla de koskoca piyasaların ve ülke iktisadının bir an evvelden toparlanıp düzeleceğini ben epeyce zannetmiyorum. Optimist olmayı tercih ediyorum, epeyce makûs şeyler olacağını beklemiyorum.
Güldağ: Bu senaryolardan biri alışılmış. Olumsuz şeyler çıktığında ise kurda 9’a fazlaca süratli gelebiliriz. Bakalım daima birlikte goreceğiz. Anladığım kadarıyla, bu iş biraz daha ortada lakin olumluya gerçek bir yerde şekillenebilir üzere bir fikrimiz var ikimizin de.
Ağaoğlu: Olumluya gitmesi için tarafl ar efor gösterecektir diye bağlayalım bence.
Güldağ: Bizi etkileyecek olan öteki kıymetli gelişme de ABD’de enfl asyonun seyri ve izlenecek para siyaseti. Yellen’ın lisanının sürçmediğini net olarak anlamış olduk. Yani bir hazırlık var o cephede. Bugüne geldiğimizde Fed’in 15-16 Haziran’da gerçekleştireceği faiz toplantısı öncesinde açıklanan son değerli bilgi ABD enfl asyonuydu. ABD’de mayısta enfl asyon Ağustos 2008’den bu yana birinci sefer yıllık bazda yüzde 5’i gördü. ABD 10 yıllık tahvil getirileri, enfl asyon, bunun Türkiye’ye yansıması? diye ister istemez düşünüyoruz. Türkiye’deki gelişmelerle bir arada de dikkate alırsan ne söylersin?
Ağaoğlu: Ben birincisinde de Yellen’ın lisanının sürçtüğünü düşünmemiştim. Geçtiğimiz hafta da tartışmıştık, bu enfl asyon artışı arz tarafındaki sorunlardan yahut lojistikten kaynaklanan daralma ve aksamalardan mı, kalıcı mı, süreksiz mi? Yani bu kalıcı-geçiciliğine çabucak hemen daha piyasa karar vermiş değildi. Yellen hazine bakanı olarak konuştuğunda Fed’in ismine konuşuyor değil fakat görünen köy de kılavuz istemez diyor.
Güldağ: Pekala kalıcı olmayabilir ancak beklendiğinden de uzun sürebilir mi enfl asyon?
Ağaoğlu: Piyasa ‘şu anda bir seferlik yüzde 5’lik darbeyi yedik, bundan daha sonra ömrümüze devam edeceğiz’ kanısıyla fiyatlıyor diye düşünüyorum. Fakat her sene 3, 3, 3 artacak diyorsanız esasen daha sonrasında biroldukca şeyin fiyatını tutabilmemiz epey sıkıntı olur. 5 yıllık, 10 yıllık fiyat artışını 1 günde olmasa bile 6 ya da 10 ayda epey çabuk kat edilebilir. Bilhassa bakır olsun, ziraî emtia kümesi olsun o denli bir risk var , ancak şimdilik piyasa buna karamsar gözle bakmıyor. Kalıcı olmadığını düşünüyor.
Güldağ: ABD 10 yıllık tahvil faizi, enfl asyon öncesinde yüzde 1,47 düzeyine kadar gerilemişti. Enflasyonun beklentileri aşmasıyla birlikte yüzde 1,52 civarına yükseldi.
Ağaoğlu: ABD 10 yıllıkları için daha evvelde verdiğimiz 1,77 üzere bir teknik düzey vardı. Orayı geçmediğimiz sürece bu yılı kapatır piyasalar, seneye bakarız derler. Seneye bakarken de kasım ve aralık aylarında yeni yılın durumlarını almaya başladıklarında yeni yılın hangi faizlerle şekilleneceği üç aşağı beş üst ortaya çıkmış olur.
Güldağ: Bunun global bazda ve bizim piyasalara tesiri ne olur?
Ağaoğlu: Bizim piyasalara aslında epey da tesiri olmaz. niye? Zira yabancıların buradaki piyasalardaki hissesi azaldı. Türk piyasalarına olan ilgisi neredeyse büsbütün ortadan kaybolmuş durumda. Konforlu bir seyahat olmadığı için buraya hayli fazla giriş çıkış olmayacağından dolayı biz kendi içine kapalı kavruk bir iktisat olarak bir süre devam edeceğiz üzere görünüyor. Bu minvalde yola çıktığımızda Fed’den 25, 50, 75, 175 baz puan faiz artışı gelse bile Türkiye’de fonlama maliyetleri açısından pek bir şey değiştirmez. niye dersen? Yüzde 9,5 eurobond ihraç eden şirketlerimiz var ve bu oranla ihraç ediyorlarsa 25 puan artırmış olması fazlaca da bir şey değiştirmez görüşündeyim.
Güldağ: Ben de ABD enfl asyonunun Türkiye’yi beklendiği kadar etkilemeyeceği görüşündeyim. Son durumda Türkiye varlıklarına olan yabancı yatırım 30 milyar dolar civarına indi. DİBS’te yabancı hissesi yüzde 5’in altında. Borsada yüzde 40’a kadar geriledi. O denli çabucak Türkiye’yi terk eder yabancı diye korkulacak bir ortam yok. Zira esasen yoklar ki sıcak para tarafında. Türkiye büyüklüğünde bir iktisat için çok mütevazı bir seviyede yabancı yatırımcı.
“ABD’de ‘sıkılaşma’nın bize dolaylı faydalarını nazaranbiliriz”
Güldağ: ABD’deki muhtemel bir ‘sıkılaşma’ emtia cephesine nasıl yansır?
Ağaoğlu: Mali genişlemenin getirmiş olduğu bolluk ve rahatlık bilhassa emtia tarafında fazlaca önemli rallilere sebep olmuştu. Şayet mali genişlemenin daralacağı, yerini de faiz artışlarına yavaş yavaş bırakacağı netleşirse -ki ben yılın son çeyreği itibariyle görüyorum- emtia meblağlarında bir düzeltme başlar. Emtia fiyatlarındaki düzeltme de Türkiye’ye dolaylı yarar sağlamaya başlar. Özetle faiz artışı, petrol haricinde kalan emtia meblağlarının düşüşü olarak yansıyabilir. Bu da bizim için olumludur diye düşünüyorum.
Güldağ: bu biçimde sanayicilerimizi uyarmakta yarar var. Genelde fiyatlar yükselirken her insanın işi yeterlidir, fiyatlar da artıyordur aslına bakarsan. Asıl sorun düşüşe geçtiğinde olur. Fiyatlar düşüşe geçtiğinde o yüksek fiyatlarla hammaddeleri nasıl olsa iç talep de canlanıyor diye aldıysanız daha sonra hayli makus iflaslar ve çöküşler gündeme gelebilir. Yani bunun bu biçimde gitmeyeceğini düşünüyorsak, ki o denli görüyorum. Birtakım memleketler arası rapor ve tahlillerde de bu söyleniyor. Bilhassa metaller için tabir ediliyor. O yüzden sanayicilerimizin biraz daha dikkatli olması lazım. Sanki diyorum bunun farkında olan sanayicilerimiz mi var? PMI’larda yavaşça frene basmanın izdüşümü müdür bu? Orasını bilemiyorum lakin çabucak sonrasında PMI’lar Türkiye’de yeniden çıkar mı?.. Zira dünyada negatif bir ayrışmamız var orada. Yani Avrupa’da 63’e gelmiş PMI ortalaması. Bizimkine bakıyorsun 49’a hakikat geriledi ve 5 aydır da geriliyor.
“Altın 1932 düzeyinin üzerine atarsa, yeni rekorlar beklerim”
Güldağ: Çizdiğimiz perspektif çerçevesinde emtiayı konuştuk; altın ve gümüşe farklı bir yer ayırırsak…
Ağaoğlu: Enflasyondaki kalıcı-geçici sorusuna ait üçüncü çeyrekte ipuçları gelir. Oradan ipuçları geldiğinde altın ve gümüş tarafındaki hareketliliğe bakarız. Lakin ben şu anda her ikisinin de bir düzeltmede olduğunu düşünüyorum. Altın için 1840-60 düzeyi, gümüş için de 26,40 ve 25,80 tahminen daha sert bir düşüş olabilir. Gümüş için daha sert olmasını bekliyordum lakin gümüş direniyor. Şayet altın burayı görür ve döner 1932’nin üzerine atmayı başarırsa yeni rekorlar gelecektir altında diye düşünüyorum.
Güldağ: daha sonrasında 2000 doları mı görür?
Ağaoğlu: Daha evvelki vakit içinderdaki tepesine çıkmasını beklerim. Daha evvelki tepesi altının 2075’ti, bunun üzerine çıkmasını beklerim. 1932’nin üzerine bu biçimde bir rekor beklerim lakin gümüş için bilhassa 28, 30 düzeyinin üzerine çıkarsa gümüş altını taşıyabilir. Zira ben şunu biliyorum, gümüşün desteklemediği hiç bir altın yükselişi başarılı olamıyor.
“G7’de alınan vergi sonucu Türkiye’ye fayda sağlar”
Güldağ: Geçen haftanın değerli başlıklarından biri olan G7’deki vergi sonucu… Türkiye’ye tesirleri açısından bakarsak…
Ağaoğlu: Global şirketlerdeki asgarî kurumsal vergi oranının yüzde 15 olması. Biden’ın milletlerarası siyasetteki birinci büyük başarısı bana bakılırsa. G7’de kabul gördü ve G20’ye aktarılıyor. Artık G20’ye aktarılması kabul edileceği manasına gelmiyor alışılmış. Lakin izlediğim 2017 Avustralya G20’si sırasında en temel konulardan bir tanesi vergi tabanının dünyada ülkeler içinde kaymasını önleyecek tedbirler almaktı. Bilhassa büyük teknoloji şirketlerinin kazandıkları ülkelerde vergi ödemeleri aslı. Yüzde 15’ten az olmamak kaydıyla olduğu için Türkiye’ye de fayda sağlar.
Okumaya devam et...
Güldağ: Önümüzdeki hafta gözler NATO Tepesi ve Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ABD Lideri Biden buluşmasında olacak. Tepe, düzgünce şekillenmeye başlayan Çin-Rusya bloğu sürecinde gerçekleşiyor. Türkiye- ABD ile bağlantılar açısından bakarsak, her iki tarafın heybesinde ağır taşlar var. Buluşma öncesi S400 konusu başta olmak üzere, bilgi alışverişi, diplomasi trafiği oldu. Sence yansımalar nasıl olur, ne düşünüyorsun?
Ağaoğlu: Gündeme yalnızca Türkiye Cumhurbaşkanı’nın ABD Lideri ile görüşmesi olarak bakmıyorum. NATO’nun dünya konjonktürüne olan yaklaşımıyla ilgili nasıl iletiler vereceği de çok kıymetli. En kritik konulardan biri S400. NATO olmayacaksa ‘Şangay Beşlisi’ diyeceğim, bu biçimde bir alternatif üzerinde duracağız. ‘Tek başımıza oluruz, bağımsız oluruz’ demek o denli kolay değil.
Güldağ: Şangay Beşlisi demek, eksen değişikliği demek. Yaklaşık 450 milyar dolar civarında dış borcumuz var. Bunun yüzde 40’a yakını Londra, yüzde 40’ı ABD kaynaklı. bu biçimde bakınca aslına bakarsan yüzde 80 Anglosakson Batı’sı. Eksen değişikliği, bu borç yapısını göz önüne alınca bir şiraze değişikliğine de niye olur bizim için. Eksen kayması durumunda Türkiye’nin şirazesi kayar. Bu ne kadar göze alınabilir? Örneğin; Rusya bize bu biçimde finansman sağlar mı?
Ağaoğlu: Rusya’nın petrol fonunda biriktirdiği 350 milyar dolar civarında bir parası var. Bunu da hiç bir Rus vatandaşının yahut yöneticisinin Türkiye’ye takviye olarak kullanacağını zannetmem.
Güldağ: Çin’den gelebilir mi gelebilir. Çin’in buna imkanı da var. Onun da şartları ne olur ve ne kadar mühlet içerisinde olur, fazlaca bilmiyorum. Rezervimiz eksi yazıyorken bizim Çin’le bu borçlanma noktasında yarın öbür gün daha da zorlanacağımız bir gerçek… İhracatımızın da büyük ölçüde Avrupa’ya olduğu bir noktada biz bunu göze alır mıyız? Bence almayız. Ben ortada bir şey çıkacak tepeden diye düşünüyorum. Tam bir netlik olmayacak, vakte bırakılacak. Muhtemelen bu ABD’nin de, Türkiye’nin de işine gelecek. Berbat bir tablo yansımazsa kurlarda fazlaca büyük bir hareket beklemem. Küçük de olsa olumlu bir şey çıkarsa bence kur geri gelebilir. Para geleceği tarafında bir kadro senaryolar üretilmeye başlanır ve bu ABD’nin de yumuşamaya başladığının bir göstergesi olarak görülürse biraz olumluya gerçek dönebiliriz. Hem olumlu tarafta adımlar atıyoruz birebir vakitte 100 milyar dolarlık işbirliğini de hayata bir an evvel geçirmek konusunda görüşmelere başlayacağız üzere bir şey olursa bir bakmışız dolar 7,50’lere gelmiş…
Ağaoğlu: Olumlu bir senaryoda 7,50 kestirimini mümkünlük olarak düşük görüyorum. Zira birinci cinste birinci toplantıdan kimse kimseye bu biçimde altın tepside bir fırsat sunmaz. O birinci andaki optimistlik tahminen bize yarar sağlar ancak kalıcı olmasıyla ilgili arka arda itimat verici, inanç artırıcı adımlar atılması gerekir. Şu anda bir çiçekle bahar olmayacağı misali NATO Zirvesi’nden gelecek küçük bir âlâ niyet kelamıyla de koskoca piyasaların ve ülke iktisadının bir an evvelden toparlanıp düzeleceğini ben epeyce zannetmiyorum. Optimist olmayı tercih ediyorum, epeyce makûs şeyler olacağını beklemiyorum.
Güldağ: Bu senaryolardan biri alışılmış. Olumsuz şeyler çıktığında ise kurda 9’a fazlaca süratli gelebiliriz. Bakalım daima birlikte goreceğiz. Anladığım kadarıyla, bu iş biraz daha ortada lakin olumluya gerçek bir yerde şekillenebilir üzere bir fikrimiz var ikimizin de.
Ağaoğlu: Olumluya gitmesi için tarafl ar efor gösterecektir diye bağlayalım bence.
Güldağ: Bizi etkileyecek olan öteki kıymetli gelişme de ABD’de enfl asyonun seyri ve izlenecek para siyaseti. Yellen’ın lisanının sürçmediğini net olarak anlamış olduk. Yani bir hazırlık var o cephede. Bugüne geldiğimizde Fed’in 15-16 Haziran’da gerçekleştireceği faiz toplantısı öncesinde açıklanan son değerli bilgi ABD enfl asyonuydu. ABD’de mayısta enfl asyon Ağustos 2008’den bu yana birinci sefer yıllık bazda yüzde 5’i gördü. ABD 10 yıllık tahvil getirileri, enfl asyon, bunun Türkiye’ye yansıması? diye ister istemez düşünüyoruz. Türkiye’deki gelişmelerle bir arada de dikkate alırsan ne söylersin?
Ağaoğlu: Ben birincisinde de Yellen’ın lisanının sürçtüğünü düşünmemiştim. Geçtiğimiz hafta da tartışmıştık, bu enfl asyon artışı arz tarafındaki sorunlardan yahut lojistikten kaynaklanan daralma ve aksamalardan mı, kalıcı mı, süreksiz mi? Yani bu kalıcı-geçiciliğine çabucak hemen daha piyasa karar vermiş değildi. Yellen hazine bakanı olarak konuştuğunda Fed’in ismine konuşuyor değil fakat görünen köy de kılavuz istemez diyor.
Güldağ: Pekala kalıcı olmayabilir ancak beklendiğinden de uzun sürebilir mi enfl asyon?
Ağaoğlu: Piyasa ‘şu anda bir seferlik yüzde 5’lik darbeyi yedik, bundan daha sonra ömrümüze devam edeceğiz’ kanısıyla fiyatlıyor diye düşünüyorum. Fakat her sene 3, 3, 3 artacak diyorsanız esasen daha sonrasında biroldukca şeyin fiyatını tutabilmemiz epey sıkıntı olur. 5 yıllık, 10 yıllık fiyat artışını 1 günde olmasa bile 6 ya da 10 ayda epey çabuk kat edilebilir. Bilhassa bakır olsun, ziraî emtia kümesi olsun o denli bir risk var , ancak şimdilik piyasa buna karamsar gözle bakmıyor. Kalıcı olmadığını düşünüyor.
Güldağ: ABD 10 yıllık tahvil faizi, enfl asyon öncesinde yüzde 1,47 düzeyine kadar gerilemişti. Enflasyonun beklentileri aşmasıyla birlikte yüzde 1,52 civarına yükseldi.
Ağaoğlu: ABD 10 yıllıkları için daha evvelde verdiğimiz 1,77 üzere bir teknik düzey vardı. Orayı geçmediğimiz sürece bu yılı kapatır piyasalar, seneye bakarız derler. Seneye bakarken de kasım ve aralık aylarında yeni yılın durumlarını almaya başladıklarında yeni yılın hangi faizlerle şekilleneceği üç aşağı beş üst ortaya çıkmış olur.
Güldağ: Bunun global bazda ve bizim piyasalara tesiri ne olur?
Ağaoğlu: Bizim piyasalara aslında epey da tesiri olmaz. niye? Zira yabancıların buradaki piyasalardaki hissesi azaldı. Türk piyasalarına olan ilgisi neredeyse büsbütün ortadan kaybolmuş durumda. Konforlu bir seyahat olmadığı için buraya hayli fazla giriş çıkış olmayacağından dolayı biz kendi içine kapalı kavruk bir iktisat olarak bir süre devam edeceğiz üzere görünüyor. Bu minvalde yola çıktığımızda Fed’den 25, 50, 75, 175 baz puan faiz artışı gelse bile Türkiye’de fonlama maliyetleri açısından pek bir şey değiştirmez. niye dersen? Yüzde 9,5 eurobond ihraç eden şirketlerimiz var ve bu oranla ihraç ediyorlarsa 25 puan artırmış olması fazlaca da bir şey değiştirmez görüşündeyim.
Güldağ: Ben de ABD enfl asyonunun Türkiye’yi beklendiği kadar etkilemeyeceği görüşündeyim. Son durumda Türkiye varlıklarına olan yabancı yatırım 30 milyar dolar civarına indi. DİBS’te yabancı hissesi yüzde 5’in altında. Borsada yüzde 40’a kadar geriledi. O denli çabucak Türkiye’yi terk eder yabancı diye korkulacak bir ortam yok. Zira esasen yoklar ki sıcak para tarafında. Türkiye büyüklüğünde bir iktisat için çok mütevazı bir seviyede yabancı yatırımcı.
“ABD’de ‘sıkılaşma’nın bize dolaylı faydalarını nazaranbiliriz”
Güldağ: ABD’deki muhtemel bir ‘sıkılaşma’ emtia cephesine nasıl yansır?
Ağaoğlu: Mali genişlemenin getirmiş olduğu bolluk ve rahatlık bilhassa emtia tarafında fazlaca önemli rallilere sebep olmuştu. Şayet mali genişlemenin daralacağı, yerini de faiz artışlarına yavaş yavaş bırakacağı netleşirse -ki ben yılın son çeyreği itibariyle görüyorum- emtia meblağlarında bir düzeltme başlar. Emtia fiyatlarındaki düzeltme de Türkiye’ye dolaylı yarar sağlamaya başlar. Özetle faiz artışı, petrol haricinde kalan emtia meblağlarının düşüşü olarak yansıyabilir. Bu da bizim için olumludur diye düşünüyorum.
Güldağ: bu biçimde sanayicilerimizi uyarmakta yarar var. Genelde fiyatlar yükselirken her insanın işi yeterlidir, fiyatlar da artıyordur aslına bakarsan. Asıl sorun düşüşe geçtiğinde olur. Fiyatlar düşüşe geçtiğinde o yüksek fiyatlarla hammaddeleri nasıl olsa iç talep de canlanıyor diye aldıysanız daha sonra hayli makus iflaslar ve çöküşler gündeme gelebilir. Yani bunun bu biçimde gitmeyeceğini düşünüyorsak, ki o denli görüyorum. Birtakım memleketler arası rapor ve tahlillerde de bu söyleniyor. Bilhassa metaller için tabir ediliyor. O yüzden sanayicilerimizin biraz daha dikkatli olması lazım. Sanki diyorum bunun farkında olan sanayicilerimiz mi var? PMI’larda yavaşça frene basmanın izdüşümü müdür bu? Orasını bilemiyorum lakin çabucak sonrasında PMI’lar Türkiye’de yeniden çıkar mı?.. Zira dünyada negatif bir ayrışmamız var orada. Yani Avrupa’da 63’e gelmiş PMI ortalaması. Bizimkine bakıyorsun 49’a hakikat geriledi ve 5 aydır da geriliyor.
“Altın 1932 düzeyinin üzerine atarsa, yeni rekorlar beklerim”
Güldağ: Çizdiğimiz perspektif çerçevesinde emtiayı konuştuk; altın ve gümüşe farklı bir yer ayırırsak…
Ağaoğlu: Enflasyondaki kalıcı-geçici sorusuna ait üçüncü çeyrekte ipuçları gelir. Oradan ipuçları geldiğinde altın ve gümüş tarafındaki hareketliliğe bakarız. Lakin ben şu anda her ikisinin de bir düzeltmede olduğunu düşünüyorum. Altın için 1840-60 düzeyi, gümüş için de 26,40 ve 25,80 tahminen daha sert bir düşüş olabilir. Gümüş için daha sert olmasını bekliyordum lakin gümüş direniyor. Şayet altın burayı görür ve döner 1932’nin üzerine atmayı başarırsa yeni rekorlar gelecektir altında diye düşünüyorum.
Güldağ: daha sonrasında 2000 doları mı görür?
Ağaoğlu: Daha evvelki vakit içinderdaki tepesine çıkmasını beklerim. Daha evvelki tepesi altının 2075’ti, bunun üzerine çıkmasını beklerim. 1932’nin üzerine bu biçimde bir rekor beklerim lakin gümüş için bilhassa 28, 30 düzeyinin üzerine çıkarsa gümüş altını taşıyabilir. Zira ben şunu biliyorum, gümüşün desteklemediği hiç bir altın yükselişi başarılı olamıyor.
“G7’de alınan vergi sonucu Türkiye’ye fayda sağlar”
Güldağ: Geçen haftanın değerli başlıklarından biri olan G7’deki vergi sonucu… Türkiye’ye tesirleri açısından bakarsak…
Ağaoğlu: Global şirketlerdeki asgarî kurumsal vergi oranının yüzde 15 olması. Biden’ın milletlerarası siyasetteki birinci büyük başarısı bana bakılırsa. G7’de kabul gördü ve G20’ye aktarılıyor. Artık G20’ye aktarılması kabul edileceği manasına gelmiyor alışılmış. Lakin izlediğim 2017 Avustralya G20’si sırasında en temel konulardan bir tanesi vergi tabanının dünyada ülkeler içinde kaymasını önleyecek tedbirler almaktı. Bilhassa büyük teknoloji şirketlerinin kazandıkları ülkelerde vergi ödemeleri aslı. Yüzde 15’ten az olmamak kaydıyla olduğu için Türkiye’ye de fayda sağlar.
Okumaya devam et...