semaver
Active member
Taliban… Ortaçağ gözlüğü ve ileri teknoloji Bir çukur açılıyor, cezalandırmak istedikleri erkek ya da bayan o çukura temalıyor. Akabinde “Allahüekber” bağırtıları içinde öldüresiye taşlanıyor. Bu manzaralar giderek daha fazla yer alıyor toplumsal medyada. Afgan halkı büyük bir açmazda. Endişe, baskı, kapanma…
20 yıl evvel Afganistan’da bir “ulus devlet” inşa edeceğim diye ülkeye giren, iki trilyon doların üzerinde para akıtan, en ileri teknoloji ile savaşan ABD, gerisine bile bakmadan çıkıp giderken politik yanlışların ve alışılmış beceriksizliğin bedelini ödeyen Afgan halkı oluyor.
Cehaletin, ortaçağ karanlığının ortasından çıkan ve birebir ortaçağ gözlüğü ile dünyaya meydan okuyan Taliban, öte yandan çağdaş dünyanın teknolojisini en âlâ biçimde kendi gücünü pekiştirmek için kullanıyor.
Bildik kıssaya bakılırsa savaşlar genelde teknolojik olarak en gelişmiş tarafın galibiyeti ile sonuçlanır. Üstelik günümüzün teknolojisi ile.. Pekala, ne oldu da 20 yıllık savaş sırasında ortaya çıkan dron’lar, insansız hava araçları, uzay tabanlı gözetlemeler, robotlar dünyasında teknoloji Taliban’a Batı’dan daha fazla yardımcı oldu?
Taliban, bu savaşa AK-47’ler ve başka sıradan, klâsik silahlarla başladı ancak vakit ortasında teknolojiyi kendi inovasyonları ile güçlendirerek silahlarını ve komuta-kontrol sistemlerini geliştirmek için kullandı. Taşınabilir telefon ve internet stratejik irtibatlarını ve tesir operasyonlarını yürütmede en itici güçlerinden biri oldu. Yurtarasında ve yurtharicinde toplumsal medyayı kullanan sofistike bir halkla alakalar takımı geliştirdiler.
Buradan çıkarılacak dersler çok fazla. Öncelikle şu: Teknoloji zaferin garantörü değil. Değerli olan tarafların yaşanan savaşı nasıl gördüğü. Şayet taraflardan biri için savaş bir var oluş savaşı ise sonuç beklenmedik biçimde farklı olabiliyor. MIT Tecnology Rewiev’de Mike Martin’in makalesi bu manada fazlaca kıymetli. Martin, Afganistan’da fazlaca defa bulunmuş bir İngiliz siyasi subay. 1978 yılından bu yana Afganistan’daki savaşı anlatan An Intimate War (Samimi Bir Savaş) kitabının müellifi, (King College London’da “savaş çalışmaları” konuk öğretim üyesi.)
Martin, yarının savaş alanlarının Afganistan’a epeyce benzeyebileceğini söylüyor. Ve ekliyor:
“Batılı güçler, uzay tabanlı gözetlemeden robotlar ve insansız hava araçları üzere uzaktan kumandalı sistemlere kadar fazlaca çeşitli birinci sınıf teknolojiye erişebildi. Fakat onlar için Afganistan’daki savaş bir hayatta kalma savaşı değildi; bir seçim savaşıydı. Ve bu niçinle süratle gelişen teknolojinin birçok, tam bir zafer elde etmek yerine, kayıp riskini azaltmayı amaçlıyordu. Bu yüzden Batılı güçler, askerlerini her türlü tehlikeden kurtarabilecek silahlara (hava gücü, insansız hava araçları) yahut acil tıbbi tedaviyi hızlandırabilecek teknolojiye büyük yatırım yaptı. Silah gemileri, beden zırhı ve yol kenarındaki bomba tespiti üzere esirgeyici teknolojilere odaklandı.
Batı’nın kapsayıcı askeri önceliği diğer bir yerdeydi: Daha büyük güçler içindeki savaşta. Teknolojik olarak bu, mesela Çin yahut Rusya’nınkilerle eşleşecek hipersonik füzelere yahut onları alt etmeyi denemek için askeri yapay zekâya yatırım yapmak manasına geliyor.
Afgan hükümeti ise bu iki dünya içinde sıkışıp kaldı. Aslında Batı koalisyonundan epey, Taliban ile daha ortak noktalara sahipti. Ve onlar da savaşı Taliban üzere bir var oluş savaşı olarak görmediler. Ayrıyeten kendi başlarına gelişmiş sistemler oluşturacak hatta verileni işletecek durumda olamadılar. Ayrıyeten Batılı ülkeler, Taliban’ın eline geçebileceğinden korktukları için Afganları son teknolojik silahlarla donatma konusunda isteksizdiler. Sonuçta Afgan ordusu ve polisi bu savaşa yüklü olarak cephede ölecek asker tedariki ile yetindi.”
YA BİOMETRİK BİLGİLER?
Şunu da anladık: İleri teknoloji dünyaya ortaçağ gözlüğü ile bakan güçlerin eline geçince asıl felaket daha sonrasında başlar…
Bir örnek: 2007’de ABD ordusu, 1.5 milyondan fazla Afgan’ın iris, parmak izi ve yüz taramalarını bir biyometrik data veritabanına toplamak ve eşleştirmek için küçük, el tipi bir aygıt kullanmaya başladı. Elde Taşınabilir Kurumlar Ortası Kimlik Tespit Ekipmanı (HIIDE) olarak bilinen aygıt, başlangıçta ABD hükümeti tarafınca isyancıları ve aranan öbür bireyleri bulmak için bir araç olarak geliştirildi. vakit içinde, verimlilik ismine, savaş sırasında ABD’ye yardım eden Afganların bilgilerini de sisteme dahil etti.
Bugün, HIIDE, koalisyon güçlerine yardım edenler de dahil olmak üzere, biyometrik ve biyografik datalardan oluşan bir veritabanına erişim sağlıyor. Toplanan datalar de dahil olmak üzere askeri teçhizat ve aygıtların Afganistan’ı ele geçiren Taliban tarafınca ele geçirildiği iddia ediliyor.
Bu gelişme, hükümetlerin ve milletlerarası kuruluşların topladıkları biyometrik dataların güvenliğinin nasıl olmadığının da bir göstergesi. Ve yalnızca Afganları değil hepimizi epeyce yakından ilgilendiriyor.
20 yıl evvel Afganistan’da bir “ulus devlet” inşa edeceğim diye ülkeye giren, iki trilyon doların üzerinde para akıtan, en ileri teknoloji ile savaşan ABD, gerisine bile bakmadan çıkıp giderken politik yanlışların ve alışılmış beceriksizliğin bedelini ödeyen Afgan halkı oluyor.
Cehaletin, ortaçağ karanlığının ortasından çıkan ve birebir ortaçağ gözlüğü ile dünyaya meydan okuyan Taliban, öte yandan çağdaş dünyanın teknolojisini en âlâ biçimde kendi gücünü pekiştirmek için kullanıyor.
Bildik kıssaya bakılırsa savaşlar genelde teknolojik olarak en gelişmiş tarafın galibiyeti ile sonuçlanır. Üstelik günümüzün teknolojisi ile.. Pekala, ne oldu da 20 yıllık savaş sırasında ortaya çıkan dron’lar, insansız hava araçları, uzay tabanlı gözetlemeler, robotlar dünyasında teknoloji Taliban’a Batı’dan daha fazla yardımcı oldu?
Taliban, bu savaşa AK-47’ler ve başka sıradan, klâsik silahlarla başladı ancak vakit ortasında teknolojiyi kendi inovasyonları ile güçlendirerek silahlarını ve komuta-kontrol sistemlerini geliştirmek için kullandı. Taşınabilir telefon ve internet stratejik irtibatlarını ve tesir operasyonlarını yürütmede en itici güçlerinden biri oldu. Yurtarasında ve yurtharicinde toplumsal medyayı kullanan sofistike bir halkla alakalar takımı geliştirdiler.
Buradan çıkarılacak dersler çok fazla. Öncelikle şu: Teknoloji zaferin garantörü değil. Değerli olan tarafların yaşanan savaşı nasıl gördüğü. Şayet taraflardan biri için savaş bir var oluş savaşı ise sonuç beklenmedik biçimde farklı olabiliyor. MIT Tecnology Rewiev’de Mike Martin’in makalesi bu manada fazlaca kıymetli. Martin, Afganistan’da fazlaca defa bulunmuş bir İngiliz siyasi subay. 1978 yılından bu yana Afganistan’daki savaşı anlatan An Intimate War (Samimi Bir Savaş) kitabının müellifi, (King College London’da “savaş çalışmaları” konuk öğretim üyesi.)
Martin, yarının savaş alanlarının Afganistan’a epeyce benzeyebileceğini söylüyor. Ve ekliyor:
“Batılı güçler, uzay tabanlı gözetlemeden robotlar ve insansız hava araçları üzere uzaktan kumandalı sistemlere kadar fazlaca çeşitli birinci sınıf teknolojiye erişebildi. Fakat onlar için Afganistan’daki savaş bir hayatta kalma savaşı değildi; bir seçim savaşıydı. Ve bu niçinle süratle gelişen teknolojinin birçok, tam bir zafer elde etmek yerine, kayıp riskini azaltmayı amaçlıyordu. Bu yüzden Batılı güçler, askerlerini her türlü tehlikeden kurtarabilecek silahlara (hava gücü, insansız hava araçları) yahut acil tıbbi tedaviyi hızlandırabilecek teknolojiye büyük yatırım yaptı. Silah gemileri, beden zırhı ve yol kenarındaki bomba tespiti üzere esirgeyici teknolojilere odaklandı.
Batı’nın kapsayıcı askeri önceliği diğer bir yerdeydi: Daha büyük güçler içindeki savaşta. Teknolojik olarak bu, mesela Çin yahut Rusya’nınkilerle eşleşecek hipersonik füzelere yahut onları alt etmeyi denemek için askeri yapay zekâya yatırım yapmak manasına geliyor.
Afgan hükümeti ise bu iki dünya içinde sıkışıp kaldı. Aslında Batı koalisyonundan epey, Taliban ile daha ortak noktalara sahipti. Ve onlar da savaşı Taliban üzere bir var oluş savaşı olarak görmediler. Ayrıyeten kendi başlarına gelişmiş sistemler oluşturacak hatta verileni işletecek durumda olamadılar. Ayrıyeten Batılı ülkeler, Taliban’ın eline geçebileceğinden korktukları için Afganları son teknolojik silahlarla donatma konusunda isteksizdiler. Sonuçta Afgan ordusu ve polisi bu savaşa yüklü olarak cephede ölecek asker tedariki ile yetindi.”
YA BİOMETRİK BİLGİLER?
Şunu da anladık: İleri teknoloji dünyaya ortaçağ gözlüğü ile bakan güçlerin eline geçince asıl felaket daha sonrasında başlar…
Bir örnek: 2007’de ABD ordusu, 1.5 milyondan fazla Afgan’ın iris, parmak izi ve yüz taramalarını bir biyometrik data veritabanına toplamak ve eşleştirmek için küçük, el tipi bir aygıt kullanmaya başladı. Elde Taşınabilir Kurumlar Ortası Kimlik Tespit Ekipmanı (HIIDE) olarak bilinen aygıt, başlangıçta ABD hükümeti tarafınca isyancıları ve aranan öbür bireyleri bulmak için bir araç olarak geliştirildi. vakit içinde, verimlilik ismine, savaş sırasında ABD’ye yardım eden Afganların bilgilerini de sisteme dahil etti.
Bugün, HIIDE, koalisyon güçlerine yardım edenler de dahil olmak üzere, biyometrik ve biyografik datalardan oluşan bir veritabanına erişim sağlıyor. Toplanan datalar de dahil olmak üzere askeri teçhizat ve aygıtların Afganistan’ı ele geçiren Taliban tarafınca ele geçirildiği iddia ediliyor.
Bu gelişme, hükümetlerin ve milletlerarası kuruluşların topladıkları biyometrik dataların güvenliğinin nasıl olmadığının da bir göstergesi. Ve yalnızca Afganları değil hepimizi epeyce yakından ilgilendiriyor.