Aysel YÜCEL – OTONOMİ
■ Temmuz sonunda ÖTV söylentileriyle bekleme moduna geçen otomotiv piyasası, geçen hafta hükümet kanadından gelen müdahale sinyalleriyle bir daha karıştı. Tedarik sorunu, finansmana erişimde zorluklar ve artan fiyatlara belirsizlik de eklenince, hem sıfır birebir vakitte ikinci el piyasasında sakinlik arttı.
■ DÜNYA’ya konuşan kesim yetkilileri, süreksiz tedbirlerin piyasaya daha epey ziyan verdiğini, vergiler başta olmak üzere sıkıntıları çözecek esaslı bir sistem değişikliğine muhtaçlık olduğunu söylemiş oldu. Kesimdeki asıl tehdit, ikinci el meblağlarından epey, en ucuz sıfır arabanın 500 bin TL’ye yanlışsız süratle ilerlemesi olarak görülüyor. Kur artışı ve yüksek enflasyonun yanı sıra finansman dertleri niçiniyle Türkiye’de sıfır arabaya erişim giderek zorlaşırken, hükümetin son günlerde bilhassa ikinci el pazarına yönelik müdahaleleri otomotiv piyasasını düzgünce karıştırdı. Belirsizliğin arttığı piyasada, satışlar hem sıfırda hem ikinci elde düşüşe geçti. Atılan adımların piyasada normalleşmeden epeyce inanç problemini büyüttüğünü lisana getiren bölüm temsilcileri, problemlere esaslı tahlil bekliyor.
Otomotiv piyasası çok hareketli bir haftayı geride bıraktı. Evvelki hafta ÖTV indirimi söylentileri ile sakinleşen piyasa, geçen hafta ise hükümetten üst üste gelen haberlerle düzgünce karıştı. birinci vakit içinderda Ticaret Bakanı Mehmet Muş’un şirketler, galeriler ve kiralama şirketlerine satın aldıkları sıfır aracın satışına daha sonra 6 ay ve 6 bin kilometre hududu getirecek bir düzenleme üzerinde çalıştıklarını açıklaması, piyasada şok tesiri yaptı. Akabinde Rekabet Kurumu (RK) bölümün önde gelen dört ikinci el şirketi hakkında Rekabet Kanunu’nun 4. unsurunu ihlal ettikleri nedeni öne sürülerek soruşturma başlattı. Piyasa bu gelişmelerin şokunu atlatmadan, Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, evvel bir görüşmede ÖTV’yi artırmaya yönelik planları olduğunu tabir etti. Akabinde geçen cuma günü attığı twitt’lerle bunun espri olduğunu, ÖTV indiriminin hükümetin gündeminde olmadığını deklare etti. Geçen hafta ortaya çıkan bir söylenti bakılırsa de hükümet ultra lüks araçlara yönelik ÖTV artırma hazırlığı içerisinde. İşte tüm bu gelişmeler, otomotiv piyasasında satışlardaki sakinliğin artmasına niye oldu.
DÜNYA’ya konuşan otomotiv bölümü temsilcileri, hükümetin bilhassa ikinci el piyasasında fahiş meblağların önüne geçmek için attığı adımların emeline hudutlu ölçüde tesir edeceğini vurguladı. Hatta kimilerine bakılırsa bu cins tedbirler piyasaya daha fazla ziyan veriyor. Kesim temsilcileri, asıl sorunun döviz kuru, tüketici finansmana erişim zorlukları, yüksek faiz ve dünyada örneği olamayan ÖTV’ye dayalı vergi sistemi olduğunu lisana getirdi. Yetkililer, süreksiz tedbirler yerine tüm paydaşların da fikri alınarak, Türkiye otomotiv dalına uygulanan vergilendirme yapısının tüm taraflarıyla gözden geçirilmesi muhtaçlığına vurgu yaptı.
Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) Lideri Ali Haydar Bozkurt, geçen hafta piyasada yaşanan gelişmeleri DÜNYA’ya kıymetlendirdi. Şirketlerin satın aldıkları sıfır araçların satışına getirilen 6 ay ve 6 bin km sonuna yönelik hazırlığı kıymetlendiren Bozkurt, “Yeni düzenleme çalışmaları ile hedeflenen evvela ikinci el araçlardaki ‘balon’ meblağların düşürülmesi. Sıfır kilometre araçların galeri piyasasına düşmesinin engellenmesi amaçlanıyor. Sıfır kilometre araç satışlarını fazlaca etkilemeyecek, zira hala sıfır araç bulunurluğu talebin bir ölçü altında kalmaya devam ediyor” dedi. Düzenlemenin sıfır araç için sıraya girip, sırası gelince aracı direkt olarak satmak gayesiyle alan kurumları bir ölçü etkileyeceğini, lakin gerçek bireyler üzerinde hudutlu tesiri olacağını söylemiş oldu. Bozkurt, yeni araç arzının olağan düzeye gelmesinin bu durumu ortadan kaldıracağını vurguladı.
Normalleşme, arzın artması kurun düşmesiyle mümkün
Geçen ay gündemi meşgul eden ÖTV telaffuzlarının, bilhassa ikinci el araçlarda bir ölçü sakinliğe, ötürüsıyla da fiyatlarda bir gevşemeye yol açtığını belirten Bozkurt, lakin etkisinin uzun soluklu olup olmayacağının vakit içinde görüleceğini söylemiş oldu. Bozkurt, “Sonuçta yeni araç tarafında hala arz kâfi değil. Dünya genelinde artan COVID-19 hadise sayıları, üretim üzerinde bir daha baskı yapmaya başladı ve arabanın üretim basamağındaki döviz bazlı maliyetinde artışlar devam ediyor. Tüm bunları değerlendirince, olağan kaideler altında arz sıkıntısının yakın vakitte çözülmesi biraz sıkıntı üzere görünüyor. Fiyatının devamlı artacağı beklenen ve arz yetersizliği olan her eserde olduğu üzere, maalesef şu anda ortasından geçtiğimiz süreçler gündeme geliyor. Umalım ki bir an evvel arz sorunu çözülsün, araçların üretim maliyetindeki döviz bazlı artışlar bitsin, döviz kuru TL karşısında artmasın ki yavaş yavaş olağan piyasa kaidelerine dönelim” dedi.
Türkiye otomotiv bölümüne uygulanan vergilendirme yapısının tüm istikametleri ile bir daha gözden geçirilmesi gereksinimine vurgu yapan Bozkurt, “Türkiye’nin otomotiv dalına daha stratejik olarak bakması değerli. Otomotiv sanayisi, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin kıymetli endüstrilerinden biri. Bunu korumak ve desteklemek üzere dünyada meydana gelen değişimlere ahenk sağlamak üzere sürdürülebilir orta vadeli plan çerçevesinde gerekli adımları daima birlikte atmamız gerekiyor. Tüketicilerin ülkemizde de dünyadaki gelişmelere paralel yeni teknolojileri tercih edebilmeleri için bahisler her istikametiyle ele alınmalı ve vergilendirme başta olmak üzere gerekli hazırlık çalışmaları daha sonrasında revizyon uygulamalarına başlanmalı” açıklamasını yaptı.
ÖTV indirimi umudu kalmadı, matrah güncellemesi beklentisi arttı
ÖTV indiriminden umudu kesen piyasanın, matrah düzenlemesine yönelik beklentisi arttı. Zira sıfır araç meblağları yükselmeye devam ediyor. Ağustos ayında gelen yeni artırımlarla birlikte yüzde 80 ÖTV diliminin altında kalan model sayısı ikiye düştü. Bu sayı temmuz ayında 10’u geçiyordu. En ucuz arabanın fiyatı 400 bin TL’ye dayandı. 400 bin TL altındaki model sayısı da bir elin parmaklarını geçmiyor. Bu bahiste açıklama yapan ODD Lideri Ali Haydar Bozkurt, “ÖTV’de bir düşüş olacağını zannetmiyorum, lakin matrah güncellemesinin artık yapılması ve ÖTV uygulamasının yeni teknolojileri de teşvik edecek biçimde bir daha ele alınması gerektiğini de belirtmek lazım. Motorlu taşıtlara uygulanan Özel Tüketim Vergisi’nde (ÖTV), 2016 yılından itibaren kademeli bir sisteme geçilmişti. Bugünün şartlarında düşük vergi dilimlerinden faydalanabilen modelin kalmaması tüketiciler tarafından mağduriyete yol açıyor. Bugün itibariyle satışta olan modellerin büyük kısmı yüzde 80’lik vergi diliminde yer alıyor. Bugün baktığımızda bilhassa kurlar sebebiyle fiyatların gelmiş olduğu noktada, neredeyse tüm modellerin yüzde 80’lik ÖTV dilimine girmesi bakımından matrah fiyatlarının güncellenmesi ile ilgili olarak dalda bir beklenti oldu.”
“Sıfır ikinci el aracı, şirketlerden epeyce şahıslar alıp satıyor”
İkinci el şirketi Otoshops Genel Müdürü Melih Memnun, sıfır araçların birinci tescilinden daha sonra 6 ay ve 6 bin kilometredilk evvel satılamamasının kesinlikle fırsatçılığın önüne geçeceğini lakin, şahıslar üzerinden yapılan bu cins satışları engelleyemeyeceğini lisana getirdi. Keyifli, “Sorunun temelden tahlili için vergi sisteminde toptan bir düzenlemeye gidilmesi gerekiyor” dedi. Memnun ayrıyeten, yüksek kredi faiz oranlarının ve uzun vadeli krediye ulaşımda yaşanan zorlukların pazarın önünde pürüz olarak durmaya devam ettiğini söylemiş oldu. İkinci el araç şirketlerinden Otomerkezi.net’in CEO’su Muhammed Ali Karakaş da misal açıklamalar yaparak, “Bugün Türkiye’de her 30 şahıstan 1’i araba alıp satma işiyle uğraşıyor ve getirilen yönetmelik bireyleri kapsamıyor. Fiyatlarda yüzde 5-6 bandında bir düşüş yaşanacağını öngörüyoruz. Fakat döviz kuru, tüketici finansmanında vatandaşın karşılaştığı yüksek faiz, vergi sistemimizdeki aksaklıklar üzere çözülmesi gereken biroldukça konu var ve fiyatlara asıl tesir edecek etkenler bunlar. Ülkemizin artık tümüyle dal dinamiklerine hakim bir otomotiv bakanlığı’na gereksinimi var” halinde konuştu. Öteki yandan, DÜNYA’nın edindiği bilgiye nazaran, bölümdeki birtakım galeri ve bayi temsilcileri geçen hafta bir ortaya gelerek, sıfır araca 6 ay satış yasağının muhtemel sonuçlarını birlikte tartıştı. görüşmede bulunan dal yetkilileri, şirketlerden epey kişisel tüketicilerin sıfır aracı ikinci elde sattığını öne sürerek, şahıslara yönelik de misal bir kısıtlamanın gelmemesi halinde alınacak önemlimin piyasaya etkisinin hudutlu olacağı görüşünde birleşti. Yetkililer bu ortak görüşü, kamuya aktarma planı yapıyor.
“ÖTV kaldırılmalı, yalnızca KDV alınmalı”
Lüks araç pazarının tanınan isimlerinden Albayrac ve Minoto Kurucusu Ferhat Albayrak, Türkiye otomotiv bölümünde vergi sisteminin kökten değişmesi gerektiğine vurgu yaparak, “ABD’de ve AB’de olduğu üzere otomotivden yalnızca KDV alınmalı, ÖTV büsbütün kaldırılmalı. Yapılan öteki tüm aksiyonlar pazarı daha makûs hale getirmekten ileri gitmiyor. İçinde bulunduğumuz durum arz talep istikrarıyla ilgili, fırsatçılar ya da gibisi organizmalarla değil” diye konuştu. “Ortalık karıştı, toz buluttan öteki bir şey bakılırsamiyoruz” DÜNYA’ya konuşan bir otomotiv bayi yetkilisi, son gelişmelerin piyasaya tesirini şu sözlerle anlattı: “Ortalık karışık. Satışlar düşüyor. Fakat maalesef sebebini yorumlamakta zorluk çekiyoruz. Hangi sebepten olduğunu anlamak kolay değil. Müşteri girişleri azaldı. İkinci el satışlarının daha fazla etkilendiğini görüyoruz. Sanırım satışlar önemli duracak. Toz buluttan diğer bir şey goremiyoruz.”
Okumaya devam et...
■ Temmuz sonunda ÖTV söylentileriyle bekleme moduna geçen otomotiv piyasası, geçen hafta hükümet kanadından gelen müdahale sinyalleriyle bir daha karıştı. Tedarik sorunu, finansmana erişimde zorluklar ve artan fiyatlara belirsizlik de eklenince, hem sıfır birebir vakitte ikinci el piyasasında sakinlik arttı.
■ DÜNYA’ya konuşan kesim yetkilileri, süreksiz tedbirlerin piyasaya daha epey ziyan verdiğini, vergiler başta olmak üzere sıkıntıları çözecek esaslı bir sistem değişikliğine muhtaçlık olduğunu söylemiş oldu. Kesimdeki asıl tehdit, ikinci el meblağlarından epey, en ucuz sıfır arabanın 500 bin TL’ye yanlışsız süratle ilerlemesi olarak görülüyor. Kur artışı ve yüksek enflasyonun yanı sıra finansman dertleri niçiniyle Türkiye’de sıfır arabaya erişim giderek zorlaşırken, hükümetin son günlerde bilhassa ikinci el pazarına yönelik müdahaleleri otomotiv piyasasını düzgünce karıştırdı. Belirsizliğin arttığı piyasada, satışlar hem sıfırda hem ikinci elde düşüşe geçti. Atılan adımların piyasada normalleşmeden epeyce inanç problemini büyüttüğünü lisana getiren bölüm temsilcileri, problemlere esaslı tahlil bekliyor.
Otomotiv piyasası çok hareketli bir haftayı geride bıraktı. Evvelki hafta ÖTV indirimi söylentileri ile sakinleşen piyasa, geçen hafta ise hükümetten üst üste gelen haberlerle düzgünce karıştı. birinci vakit içinderda Ticaret Bakanı Mehmet Muş’un şirketler, galeriler ve kiralama şirketlerine satın aldıkları sıfır aracın satışına daha sonra 6 ay ve 6 bin kilometre hududu getirecek bir düzenleme üzerinde çalıştıklarını açıklaması, piyasada şok tesiri yaptı. Akabinde Rekabet Kurumu (RK) bölümün önde gelen dört ikinci el şirketi hakkında Rekabet Kanunu’nun 4. unsurunu ihlal ettikleri nedeni öne sürülerek soruşturma başlattı. Piyasa bu gelişmelerin şokunu atlatmadan, Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, evvel bir görüşmede ÖTV’yi artırmaya yönelik planları olduğunu tabir etti. Akabinde geçen cuma günü attığı twitt’lerle bunun espri olduğunu, ÖTV indiriminin hükümetin gündeminde olmadığını deklare etti. Geçen hafta ortaya çıkan bir söylenti bakılırsa de hükümet ultra lüks araçlara yönelik ÖTV artırma hazırlığı içerisinde. İşte tüm bu gelişmeler, otomotiv piyasasında satışlardaki sakinliğin artmasına niye oldu.
DÜNYA’ya konuşan otomotiv bölümü temsilcileri, hükümetin bilhassa ikinci el piyasasında fahiş meblağların önüne geçmek için attığı adımların emeline hudutlu ölçüde tesir edeceğini vurguladı. Hatta kimilerine bakılırsa bu cins tedbirler piyasaya daha fazla ziyan veriyor. Kesim temsilcileri, asıl sorunun döviz kuru, tüketici finansmana erişim zorlukları, yüksek faiz ve dünyada örneği olamayan ÖTV’ye dayalı vergi sistemi olduğunu lisana getirdi. Yetkililer, süreksiz tedbirler yerine tüm paydaşların da fikri alınarak, Türkiye otomotiv dalına uygulanan vergilendirme yapısının tüm taraflarıyla gözden geçirilmesi muhtaçlığına vurgu yaptı.
Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) Lideri Ali Haydar Bozkurt, geçen hafta piyasada yaşanan gelişmeleri DÜNYA’ya kıymetlendirdi. Şirketlerin satın aldıkları sıfır araçların satışına getirilen 6 ay ve 6 bin km sonuna yönelik hazırlığı kıymetlendiren Bozkurt, “Yeni düzenleme çalışmaları ile hedeflenen evvela ikinci el araçlardaki ‘balon’ meblağların düşürülmesi. Sıfır kilometre araçların galeri piyasasına düşmesinin engellenmesi amaçlanıyor. Sıfır kilometre araç satışlarını fazlaca etkilemeyecek, zira hala sıfır araç bulunurluğu talebin bir ölçü altında kalmaya devam ediyor” dedi. Düzenlemenin sıfır araç için sıraya girip, sırası gelince aracı direkt olarak satmak gayesiyle alan kurumları bir ölçü etkileyeceğini, lakin gerçek bireyler üzerinde hudutlu tesiri olacağını söylemiş oldu. Bozkurt, yeni araç arzının olağan düzeye gelmesinin bu durumu ortadan kaldıracağını vurguladı.
Normalleşme, arzın artması kurun düşmesiyle mümkün
Geçen ay gündemi meşgul eden ÖTV telaffuzlarının, bilhassa ikinci el araçlarda bir ölçü sakinliğe, ötürüsıyla da fiyatlarda bir gevşemeye yol açtığını belirten Bozkurt, lakin etkisinin uzun soluklu olup olmayacağının vakit içinde görüleceğini söylemiş oldu. Bozkurt, “Sonuçta yeni araç tarafında hala arz kâfi değil. Dünya genelinde artan COVID-19 hadise sayıları, üretim üzerinde bir daha baskı yapmaya başladı ve arabanın üretim basamağındaki döviz bazlı maliyetinde artışlar devam ediyor. Tüm bunları değerlendirince, olağan kaideler altında arz sıkıntısının yakın vakitte çözülmesi biraz sıkıntı üzere görünüyor. Fiyatının devamlı artacağı beklenen ve arz yetersizliği olan her eserde olduğu üzere, maalesef şu anda ortasından geçtiğimiz süreçler gündeme geliyor. Umalım ki bir an evvel arz sorunu çözülsün, araçların üretim maliyetindeki döviz bazlı artışlar bitsin, döviz kuru TL karşısında artmasın ki yavaş yavaş olağan piyasa kaidelerine dönelim” dedi.
Türkiye otomotiv bölümüne uygulanan vergilendirme yapısının tüm istikametleri ile bir daha gözden geçirilmesi gereksinimine vurgu yapan Bozkurt, “Türkiye’nin otomotiv dalına daha stratejik olarak bakması değerli. Otomotiv sanayisi, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin kıymetli endüstrilerinden biri. Bunu korumak ve desteklemek üzere dünyada meydana gelen değişimlere ahenk sağlamak üzere sürdürülebilir orta vadeli plan çerçevesinde gerekli adımları daima birlikte atmamız gerekiyor. Tüketicilerin ülkemizde de dünyadaki gelişmelere paralel yeni teknolojileri tercih edebilmeleri için bahisler her istikametiyle ele alınmalı ve vergilendirme başta olmak üzere gerekli hazırlık çalışmaları daha sonrasında revizyon uygulamalarına başlanmalı” açıklamasını yaptı.
ÖTV indirimi umudu kalmadı, matrah güncellemesi beklentisi arttı
ÖTV indiriminden umudu kesen piyasanın, matrah düzenlemesine yönelik beklentisi arttı. Zira sıfır araç meblağları yükselmeye devam ediyor. Ağustos ayında gelen yeni artırımlarla birlikte yüzde 80 ÖTV diliminin altında kalan model sayısı ikiye düştü. Bu sayı temmuz ayında 10’u geçiyordu. En ucuz arabanın fiyatı 400 bin TL’ye dayandı. 400 bin TL altındaki model sayısı da bir elin parmaklarını geçmiyor. Bu bahiste açıklama yapan ODD Lideri Ali Haydar Bozkurt, “ÖTV’de bir düşüş olacağını zannetmiyorum, lakin matrah güncellemesinin artık yapılması ve ÖTV uygulamasının yeni teknolojileri de teşvik edecek biçimde bir daha ele alınması gerektiğini de belirtmek lazım. Motorlu taşıtlara uygulanan Özel Tüketim Vergisi’nde (ÖTV), 2016 yılından itibaren kademeli bir sisteme geçilmişti. Bugünün şartlarında düşük vergi dilimlerinden faydalanabilen modelin kalmaması tüketiciler tarafından mağduriyete yol açıyor. Bugün itibariyle satışta olan modellerin büyük kısmı yüzde 80’lik vergi diliminde yer alıyor. Bugün baktığımızda bilhassa kurlar sebebiyle fiyatların gelmiş olduğu noktada, neredeyse tüm modellerin yüzde 80’lik ÖTV dilimine girmesi bakımından matrah fiyatlarının güncellenmesi ile ilgili olarak dalda bir beklenti oldu.”
“Sıfır ikinci el aracı, şirketlerden epeyce şahıslar alıp satıyor”
İkinci el şirketi Otoshops Genel Müdürü Melih Memnun, sıfır araçların birinci tescilinden daha sonra 6 ay ve 6 bin kilometredilk evvel satılamamasının kesinlikle fırsatçılığın önüne geçeceğini lakin, şahıslar üzerinden yapılan bu cins satışları engelleyemeyeceğini lisana getirdi. Keyifli, “Sorunun temelden tahlili için vergi sisteminde toptan bir düzenlemeye gidilmesi gerekiyor” dedi. Memnun ayrıyeten, yüksek kredi faiz oranlarının ve uzun vadeli krediye ulaşımda yaşanan zorlukların pazarın önünde pürüz olarak durmaya devam ettiğini söylemiş oldu. İkinci el araç şirketlerinden Otomerkezi.net’in CEO’su Muhammed Ali Karakaş da misal açıklamalar yaparak, “Bugün Türkiye’de her 30 şahıstan 1’i araba alıp satma işiyle uğraşıyor ve getirilen yönetmelik bireyleri kapsamıyor. Fiyatlarda yüzde 5-6 bandında bir düşüş yaşanacağını öngörüyoruz. Fakat döviz kuru, tüketici finansmanında vatandaşın karşılaştığı yüksek faiz, vergi sistemimizdeki aksaklıklar üzere çözülmesi gereken biroldukça konu var ve fiyatlara asıl tesir edecek etkenler bunlar. Ülkemizin artık tümüyle dal dinamiklerine hakim bir otomotiv bakanlığı’na gereksinimi var” halinde konuştu. Öteki yandan, DÜNYA’nın edindiği bilgiye nazaran, bölümdeki birtakım galeri ve bayi temsilcileri geçen hafta bir ortaya gelerek, sıfır araca 6 ay satış yasağının muhtemel sonuçlarını birlikte tartıştı. görüşmede bulunan dal yetkilileri, şirketlerden epey kişisel tüketicilerin sıfır aracı ikinci elde sattığını öne sürerek, şahıslara yönelik de misal bir kısıtlamanın gelmemesi halinde alınacak önemlimin piyasaya etkisinin hudutlu olacağı görüşünde birleşti. Yetkililer bu ortak görüşü, kamuya aktarma planı yapıyor.
“ÖTV kaldırılmalı, yalnızca KDV alınmalı”
Lüks araç pazarının tanınan isimlerinden Albayrac ve Minoto Kurucusu Ferhat Albayrak, Türkiye otomotiv bölümünde vergi sisteminin kökten değişmesi gerektiğine vurgu yaparak, “ABD’de ve AB’de olduğu üzere otomotivden yalnızca KDV alınmalı, ÖTV büsbütün kaldırılmalı. Yapılan öteki tüm aksiyonlar pazarı daha makûs hale getirmekten ileri gitmiyor. İçinde bulunduğumuz durum arz talep istikrarıyla ilgili, fırsatçılar ya da gibisi organizmalarla değil” diye konuştu. “Ortalık karıştı, toz buluttan öteki bir şey bakılırsamiyoruz” DÜNYA’ya konuşan bir otomotiv bayi yetkilisi, son gelişmelerin piyasaya tesirini şu sözlerle anlattı: “Ortalık karışık. Satışlar düşüyor. Fakat maalesef sebebini yorumlamakta zorluk çekiyoruz. Hangi sebepten olduğunu anlamak kolay değil. Müşteri girişleri azaldı. İkinci el satışlarının daha fazla etkilendiğini görüyoruz. Sanırım satışlar önemli duracak. Toz buluttan diğer bir şey goremiyoruz.”
Okumaya devam et...