Minimum fiyatta enflasyon üstü artışa formül aranıyor

Zeytin

Global Mod
Global Mod
Minimum fiyat görüşmeleri başlamadan tartışmaları başladı. Emekçi, patron ve hükümet kanadının ortak görüşü enfl asyonun üzerinde bir taban fiyat artırımı yapılması. Hükümet kanadından Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım, çalışanları enfl asyona ezdirmeyeceklerini, patrona gelen ek yükün azaltılması için bir model üzerinde çalışıldığını açıklarken, personel kısmı; refah seviyesinin artmasını, bir kişilik çalışanın değil, 4 kişilik bir ailenin temel alınarak fiyatların belirlenmesini ve vergi dilimlerinin yapısının değiştirilerek taban fiyatın vergi dışı bırakılmasını istiyor.

Patron kesiti ise; çalışanların enfl asyona karşı korunması taleplerini olumlu bulduklarını, birebir vakitte evvelki senelerda uygulanan, minimum fiyatın bir kısmının kamu kaynaklarından karşılandığı patron dayanağının de “hiç olmadığı kadar değerli hale geldiğini” vurguluyor. İTO Lideri Şekib Avdagiç, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada “Asgari fiyata enfl asyon oranında yapılacak artırımı patronun karşılamasını, enfl asyonun üstündeki kısmın ise minimum fiyat üstündeki vergi yükleri azaltılarak devlet tarafınca karşılanmasını makul bir tahlil olarak görüyoruz” açıklamasında bulunmuştu. İZTO Lideri Mahmut Özgener de, minimum ücrettin vergiden muaf olması gerektiğini belirtmişti.

“Toplumu tatmin edecek düzeyde olmalı”

Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım, Taban Fiyat Tespit Komisyonu’nun birinci toplantısının 1 Aralık’ta yapılacağını belirterek, “Asgari fiyat toplumu tatmin edecek düzeyde olmalı” açıklamasını yaptı.

Bakan Alım, Türk-İş Bayan Emekçi Eğitim Semineri’nde yaptığı konuşmada, Türk-İş Lideri Ergün Atalay’ın ‘işçileri tatmin edecek bir minimum fiyat belirlenmesi’ tarafındaki davetine katıldığını söylemiş oldu. Alım, “Asgari fiyat konusunda sayın lideri hali fazlaca açık. Emeği koruyacak. Minimum fiyat ismi üzerinde, bu sayı toplumu tatmin edecek, toplumda adalet hissini pekiştirecek, güçlendirecek. Burada işçiler sahipsiz değildir, devlet toplumsal devlettir ve buna sahip çıkmaktadır, kanaatini yerleştirecek bir düzeyde olacağına inanıyorum. Ben de bu anlayıştayım ve sayın Lider ile bu mevzuda uzlaşma arasındayiz” dedi.

Bakan Alım, örgütlü olan, çalışma ömrüne ait yükümlülüklerini yerine getiren firmalara müspet katkı vermek emeliyle planlanan ve bu kapsama giren işyerlerinin belirlenerek onurlandırılması için, işletme önüne “beyaz bayrak” çekme formundaki projenin de hayata geçirileceğini söylemiş oldu. Bakan Alım, “Primlerini yatırıyorsa, prim borcu yoksa, daha değerlisi sendikalıysa, o şirkete beyaz bayrak vereceğiz. Önündeki beyaz bayrağın üzerinde şu yazacak: ‘Burada düzgün iş vardır, örgütlü iş vardır’ yazacak” diye konuştu.

“Asgari Fiyat Tespit Komitesi antidemokratik”

Yeni yılda geçerli olacak taban fiyat sayısının bir buçuk aydır gündemde olduğunu lisana getiren Türkİş Genel Lideri Ergün Atalay, şu açıklamayı yaptı:

“Asgari fiyatı konuşmaya başladığımız vakit dolar 8,5 liraydı. Artık dolar 12 lirayı geçti. niçinini de anlamış değilim. Bu ülkede hepimizin yapacağı bir şey var, dayanışma içerisinde olacağız, sorunlarımızı paylaşacağız. Taban fiyatın bir tarafı Türk-İş beş kişi, bir tarafı patronlarımız beş kişi, bir tarafta bakanlığımız beş kişi. Buna katılmıyorum. Anti demokratik bir kurum bu. 12 Eylül’den kalma. Birebiri Yüksek Hakem Konseyinde var. Askerin yaptığı anayasanın bedelini ödüyoruz. Biz ne vakit kendimiz bir anayasa yaparsak bu biçimde olur. O denli bir anayasa yapalım, bayan yapsın, emekli yapsın, emekçi yapsın, çiftçi yapsın. Bu anayasaya hepimizin muhtaçlığı var.”

Minimum fiyat konusunda kamuoyuna bir sayı söylememeye itina gösterdiğini söz eden Atalay, şunları kaydetti: “Biz bir sayı söylüyoruz lakin yetkililere söylüyoruz. Bu sayısı Maliye Bakanı biliyor, Çalışma Bakanı biliyor, Sayın Cumhurbaşkanımız da biliyor. Bunu kamuoyunda söylemiş olduğimiz vakit kendimizi bağlıyoruz. İki yıl evvel bir sayı söylemiş oldum, o periyotta 70 lira eksik verdiler bize. Patron, ‘Türk-İş’in dediği sayı ortada’ diyerek 70 lira vermedi. Makul bir sayıda buluşmak lazım. Bu paranın altında emekçi çalıştıramazsın. Bu sayı icrayı, evlenmeyi, boşanmayı ilgilendiriyor. Son senelerda 7 milyon insan bu sayıyla geçiniyor, daha doğrusu geçinemiyor.”

“Türkiye’de minimum fiyat bir limit değil, geçim ücreti”

Hak-İş Genel Lideri Mahmut Arslan, “Kadına Yönelik Şiddetle Çaba Günü” toplantısında yaptığı konuşmada; taban fiyat tartışmalarına değinerek, Türk-İş’in, Hak-İş ve DİSK ile bu bahiste bir arada hareket etme daveti çerçevesinde bir ortaya gelerek bir dizi kararlar aldıklarını söylemiş oldu. “Üç konfederasyon minimum fiyat sürecinde iş birliği yapabilmek için bir prensipler manzumesini oluşturacağız. Hangi unsurlar etrafında birlikte yürüteceğiz?” diyen Arslan, bu unsurları bu hafta içerisinde sonuçlandırmaya çalışacaklarını söylemiş oldu. Arslan “Asgari fiyat tespit komitesinden evvel bu unsurları kamuoyuyla paylaşacağız.” dedi. Mevzuatta yalnızca en büyük konfederasyonun taban fiyat tespit komitesine katıldığını anımsatan Arslan, “Asgari Fiyat Tespit Komitesinin değiştirilmesini istiyoruz. her insanın orada üye oranında temsil edilmesini, hatta emekli çalışanların de buralarda temsil edilmesi ve geniş bir temsille geniş bir platformda konuşularak taban fiyatın belirlenmesini istiyoruz.” sözlerini kullandı.

Batıda minimum fiyatın istisnai bir fiyat olduğuna, İspanya’da çalışanların yüzde 1’i, Fransa’da yüzde 8’inin minimum fiyatla çalıştığına dikkati çeken Arslan, şu biçimde devam etti: “Orada taban fiyat bir limittir. Bunun altında kimse çalıştırılamaz limitidir. Türkiye’de taban fiyat bir limit değil, bir geçim fiyatı. Zira çalışanlarımızın yüzde 42’si, 6.5 milyon insan taban fiyatla çalışıyor. Bu fiyatlar minimum fiyat değil, onların geçim fiyatı. bu biçimde bu sistemi buna göre bir daha gözden geçireceğiz. Bir kişilik çalışanı değil, 4 kişilik bir aileyi temel almalıyız. Vergi dilimlerinin bugünkü yapısının büsbütün değişmesini, ücretlilerin vergi yükünün en azından minimum fiyat oranındaki tamamının vergi dışı bırakılmasını istiyoruz. Yeni minimum fiyatın enfl asyonun üzerinde lakin hem de bir geçim fiyatı olacak biçimde bir daha planlanmasını istiyoruz.”

Fiyat artacak, ek yük nasıl paylaşılacak?

● Taban fiyatın en az enfl asyon kadar olması ve bir ölçü da üstünde belirlenmesine yönelik beklentiler Hükümet yetkililerinin de tekraren yaptığı açıklamayla canlı tutulmuştu. Kamunun artışın bir kısmını patrona yansıtmama istikametinde eğilimi olduğu da Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı’nın açıklamalarıyla beklenti haline geldi. Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım, patrona gelen ek yükün azaltılması için bir model üzerinde çalışıldığını açıklamıştı. Gelir vergisinde bir mahsuplaşma olupolmayacağı istikametindeki soruya “onu çabucak hemen açıklamıyorum” diyerek, gelir vergisi üzerinde bir çalışma yapıldığını ima etmişti. Bakan Vedat Alım bütçeden karşılığı ayrılarak ödenmesi biçiminde bir model üzerinde çalışıldığını deklare etti. Buna karşılık, bu modelin Hazine’ye ek yük, ek borçlanma gereksinimi doğurmaması için sigorta prim ve gelir vergisinden mahsup yoluyla bir modelin uygulanabileceği belirtiliyor. Patronun yükünü azaltmadaki araçlardan birinin meblağ olarak 27,15 TL’ye denk gelen binde 7,59’luk damga vergisinin sıfırlanması olduğu bedellendiriliyor. Gelir vergisinde ise minimum geçim indirimi niçiniyle fazlaca fazla hareket alanı bulunmasa da, gelir vergisi dilimlerinde birinci dilimin artışıyla yeni bir alan oluşacağı, gelir vergisi matrahının düşürülmesine yönelik bir düzenleme yapılabileceği kaydedildi. Fiyattaki gelir vergisi matrahı, belirlenen brüt fiyattan SGK emekçi primi payı ile işsizlik sigortası personel payı düşüldükten daha sonraki kısım olarak belirleniyor.

DİSK’ten 5 bin 200 lira minimum fiyat talebi

● DİSK Genel Lideri İstek Çerkezoğlu, yoksulluk hududu, besin fiyatları artışı ve ekonomik büyüme dikkate alındığında 2022 yılı minimum fiyatının net 5 bin 200 lira olması gerektiğini söylemişti. Çerkezoğlu şu açıklamayı yapmıştı: “Gerek yoksulluk hududu, gerek besin fiyatları artışı, gerekse ekonomik büyüme dikkate alındığında 2022 yılında taban fiyat net 5 bin 200 lira olmalıdır. Dört kişilik bir ailenin minimum geçim koşullarını belirleyen yoksulluk hududunun Kasım 2021 prestijiyle 10 bin 200 lirayı aştığı, aralık ayında bunun daha da artacağını önnazaranrek, bir hanede iki kişi çalıştığında en azından bir yoksulluk hududu kadar gelir girebilmeli. Bu niçinle 2022 yılı minimum fiyatı en az net 5 bin 200 lira olmalıdır. En düşük emekli aylığı, taban fiyat düzebir daha yükseltilmelidir”

Minimum fiyatı 15 kişilik komite belirleyecek

● Bakan Alım, yeni yılda geçerli olacak taban fiyat sayısının personel, patron ve hükümet temsilcilerinden oluşan Taban Fiyat Tespit Komitesince belirleneceğini anımsattı. Kurulun, birinci toplantısını Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığının mesken sahipliğinde 1 Aralık’ta yapacağını belirten Alım, toplantının yüz yüze gerçekleştirileceğini vurguladı. Taban Fiyat Tespit Komisyonu’nda emekçi tarafını Türkİş, patron tarafını Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) temsil edecek. Personel, patron ve hükümet temsilcilerinden 5’er üyenin olduğu kurul, aralık ayı sonuna kadar yapacağı dört toplantıyla yeni yılda geçerli olacak minimum fiyat sayısını belirleyecek. Taban fiyat mevcutta brüt 4 bin 203 lira 56 kuruş, net 2 bin 825 lira 90 kuruş olarak uygulanıyor.

PATRON VERGİ YÜKÜNDE DAYANAK BEKLİYOR

TİSK: PATRON DAYANAĞI HİÇ OLMADIĞI KADAR KIYMETLİ


Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) Lideri Özgür Burak Akkol, 1 Aralık’ta başlayacağı açıklanan Minimum Fiyat Tespit Komitesi çalışmalarının süratle tamamlanması görüşüne katıldıklarını, çalışanların enfl asyona karşı korunması talebini de olumlu bulduklarını deklare etti. Akkol, evvelki senelerda uygulanan, minimum fiyatın bir kısmının kamu kaynaklarından karşılandığı patron dayanağının de “hiç olmadığı kadar kıymetli hale geldiğini” belirtti. Akkol, çalışanların enfl asyona karşı korunması konusunda anlayış birliği ortasında olunduğunu kaydettiği açıklamasında, “Çalışma arkadaşlarımızın sürdürülebilir refahı için, enfl asyon karşısında korunacak bir minimum fiyat belirlenmesinden yanayız. Çalışma arkadaşlarımızın hayat kalitesini güzelleştiren ve büyük-küçük bütün işletmelerimize bedel katan her türlü sonucun her vakit destekçisiyiz. tıpkı vakitte bu yıl, minimum fiyat müzakerelerinin global boyutta devam eden olağanüstü ekonomik kuralların gölgesinde gerçekleşeceğini de unutmamalıyız” tabirine yer verdi. Global olarak artan emtia meblağları, güç ve taşıma maliyet artışları, çip krizinin devam ettiğini, hizmet bölümünün çabucak hemen tam toparlanamadığını vurgulayan Akkol, “Bu niçinle, taban fiyat için, gerek global enfl asyon, gerek ülkemizin rekabetçiliğini etkileyen öbür faktörler de kıymetlendirilerek akılcı bir düzeyde uzlaşı sağlanmasını kıymetli buluyoruz. hem de, minimum fiyat patron dayanağının bu yıl da devam etmesinin, hiç olmadığı kadar değerli olduğunun ve yeni istihdam yaratılmasında kayda kıymet bir yarar sağlayacağının da altını da bir kere daha çizmek isterim” dedi.

GTO: PATRONA VERGİ YÜKÜ OLUŞTURMASIN

Gaziantep Ticaret Odası Lideri Tuncay Yıldırım, patronlar olarak işletmeleri ayakta tutabilmek ve istihdama devam edebilmek için, personellerin de ömür standartlarını insani biçimde devam ettirebilmesi için öngörülebilirlik istediklerini söylemiş oldu. Yıldırım: “O niçinle patronu ve emekçiyi koruyan, enfl asyon ile erimeyen, patrona vergi yükü oluşturmayan, taban fiyat dayanağına sahip bir ‘Asgari Fiyat Sistemi ve Tutarı’ belirlenmeli“ açıklamasını yaptı.

BTSO: “VERGİ YÜKÜ HAFİFLETİLMELİ”

Türkiye’nin üretim ve ihracat üssü Bursa’da, kayıtlı istihdam sayısının yaklaşık 860 bin olduğunu belirten Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) Lideri İbrahim Burkay, bu sayının yarısından fazlasının sanayi bölgelerinde çalıştığına dikkat çekti. Burkay, “Tedarik zincirlerinin bozulduğu, üretim ve nakliyat maliyetlerinin rekor düzeyleri gördüğü bir periyotta, taban fiyat toplumsal ve ekonomik hayatın bütünlüğünü koruyacak dayanaklar ve üretim sisteminin sürdürülebilirliğini sağlayacak siyasetler gözetilerek belirlenmeli. Yüksek enfl asyon ve yüksek faiz oranlarıyla çaba ettiğimiz bu biçimdesine güç bir devirde taban fiyat üstündeki vergi yükünün hafifçel etilmesi hem çalışanlarımız birebir vakitte işletmelerimiz için kritik ehemmiyet arz etmektedir” açıklamasını yaptı.

KSO: ÇALIŞANA DA PATRONA DE DAYANAKLAR ARTIRILMALI

Kocaeli Sanayi Odası Lideri Ayhan Zeytinoğlu ise şu açıklamayı yaptı: “Asgari fiyat üzerinde 1.500 TL üzere bir vergi ve prim yükü bulunuyor. Bu yük kaldırılırsa çalışanımızın eline daha fazla fiyat geçecek ve ekonomik olarak rahatlayacaktır. Ayrıyeten minimum fiyat üzerinden kaldırılacak olan prim ve vergi yükleriyle birlikte, gelir vergisi dilimlerinde yapılacak düzenleme tüm çalışanlar açısından dolaylı olarak gelir artışı sağlayacaktır. Burada değerli bir nokta daha var. Hususa işletmelerin devamlılığı açısından da bakmak gerekir. Patrona taban fiyat dayanağının artırılması ve patronun üstündeki maliyetlerin hafifçel etilmesi bizleri de rahatlatacaktır.”

Okumaya devam et...