Milletlerarası direkt yatırımlar yüzde 15 daraldı

Zeytin

Global Mod
Global Mod
Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı’nın (UNCTAD) Dünya Yatırım Raporu Türkiye lansmanı, Milletlerarası Yatırımcılar Derneği (YASED) mesken sahipliğinde gerçekleşti. Bu yıl ‘Sürdürülebilir Toparlanmaya Yatırım’ temasıyla hazırlanan rapora bakılırsa, 2020 yılında global milletlerarası direkt yatırımlar (UDY) yüzde 35 daralırken, Türkiye’ye yapılan yatırımlar da bundan evvelki yıla göre yüzde 15 azaldı. Yatırımlarda, önümüzdeki periyotta dayanıklılık ve sürdürülebilirlik üzere temaların öne çıkması bekleniyor. Rapor, bununla birlikte global tedarik zincirlerinin dayanıklılığının teminat altına alınabilmesi için yatırımların yer değiştirmesi, bölgeselleşme ve çeşitlendirme yoluyla üretim ağlarının bir daha yapılanması üzere trendlere de dikkat çekiyor. Raporda ayrıyeten Türkiye’nin özgür bölge programını yazılım ve bilişim ile öbür yüksek katma pahalı ve teknoloji-yoğun faaliyetlere odaklanarak genişletmesine ve Ford Otosan’ın Kocaeli’nde 2,6 milyar dolarlık yeni elektrikli araç ve batarya yatırımına dikkat çekildi.

Yeşil finansman yüzde 80 büyüdü

Öte yandan UNCTAD’ın iddialarına göre sürdürülebilirlik bahisli finansal mamüllerin sermaye piyasalarındaki büyüklüğü 2019’a göre yüzde 80 artışla 3,2 trilyon dolara ulaştı. Bu eserler içinde, sürdürülebilirlik fonları, yeşil bonolar, toplumsal bonolar ve karma-sürdürülebilirlik bonoları yer alıyor. Rapora göre, COVID-19’la çaba kapsamında Afrika Kalkınma Bankası ve AB üzere ulusüstü kuruluşların önderlik ettiği bonolar, toplumsal ve sürdürülebilirlik bahisli bono piyasasının büyümesine büyük katkı verdi ve bu piyasaların işlerliğine dair bir doğrulama bakılırsavi gördü. Bu sayede öteki toplumsal kriz ve Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’ne (SKH) yönelik finansman imkanlarının önünü açtı. Borsa ve türev piyasalar, emeklilik fonları, varlık, fonları, sigorta şirketleri ve bankaların yatırımları sürdürülebilirlik ve SKH, çevresel, toplumsal ve yönetişim ve şeffaflık odağına yönlendirilmesine daha fazla katkı vermelerinin bekleniyor.

Aşı ‘iyileştirmeye’ başladı

Rapora dair değerlendirmelerde konuşan YASED Lideri Ayşem Sargın, 2020’nin global iktisat, ticaret ve yatırımlar için sıkıntı bir yıl olduğunu belirtirken, 2021’in birinci yarısında, aşının yaygınlaşmasıyla birlikte pandemiyi denetim altına alan büyük iktisatların düzgünleşme yoluna girdiğini söylemiş oldu. Sargın, “Pandemiyi geride bıraksak da pandemi kaynaklı krizin iktisada ve iş ömrüne tesirlerini uzun vadede yaşamaya devam edeceğimiz muhtemel” dedi. Pandeminin sırf dijitale geçiş sürecini hızlandırmakla kalmayıp, global paha zincirlerinin bir daha tasarlanmasını dahi gündeme getirdiğini ve iklim değişikliği üzere tüm dünyayı etkileyen konularda harekete geçilmesini de sağladığını belirten Sargın, “Pandemi periyodunda gözlemlediğimiz ana trendleri uygun okumamız ve önümüzdeki periyotta yatırım rekabetçiliğimizi korumak için atmamız gereken adımları planlamamız son derece önemli” dedi. Sargın, ayrıyeten yatırımların bazını teşkil eden istikrar ve öngörülebilirlik üzere ögelerin ötesinde, bu yeni periyotta dijitalleşme, işgücü dönüşümü, sürdürülebilirlik üzere mevzuların yatırımcılar için muvaffakiyet kriteri olarak öne çıktığını kelamlarına ekledi.

Sıfırdan yatırımlar bu yıl da düşecek

Panelde konuşan UNCTAD Yatırım Araştırmaları Kısım Lideri Richard Bolwijn, raporun çıktılarını kıymetlendirdi. Bolwijn, birleşme ve satınalmalar ile memleketler arası proje finansmanında kıymetli bir düzgünleşme görülürken, sıfırdan yatırımlarda 2021’de de aşağı gidişin devam etmesinin beklendiğini tabir etti. Hollanda ve İsviçre’deki negatif akımlar niçiniyle Avrupa’daki daralmanın yüzde 80’i bulduğunu söyleyen Bolwijn, şu biçimde devam etti: “Gelişmekte olan ülkeler daha az etkilenmiş görünüyor. Asya ise yüzde 4’lük büyüme ile müspet gelişme gösteren tek bölge oldu. Bilişim kesimindeki birleşme ve satın almalar, bilhassa Asya ülkelerinde artışı olumlu etkiledi. SKH’leri destekleyen yatırımlar çok olumsuz etkilendi. Su ve kanalizasyon yatırımlarında yüzde 7, sıhhatte yüzde 54, besin ve tarımda yüzde 49 ve eğitimde yüzde 35 ve yenilenebilir güç yatırımlarında yüzde 8’lik azalmalar gözlemlendi. 2020 yılında tabanı gördük; 2020’nin ikinci yarısında hem ticaret tıpkı vakitte GSYH’deki azalmalar ise varsayımların altında kaldı.” Global tedarik zincirlerinde bölgeselleşmenin artmasının beklendiğini belirten Bolwijn, Asya’nın bir daha değerli bir bölgesel üretim merkezi olmaya devam edeceğini kaydetti. Türkiye ile ilgili de görüşlerini paylaşan Bolwijn, “Türkiye’de aşılama hızlandı fakat öteki bölgelerde de hızlandı. Türkiye, AB’ye yakınlık ve global tedarik zincirinde verimlilik odaklı yatırımlar kapsamında endüstriyel yatırımları artırabilir. İnşaat kesimi yatırımcıları için yurt haricinde sürdürülebilirlik odaklı imkânlar görülüyor” tabirlerini kullandı.

Okumaya devam et...