erkan_623
New member
Beşerler tarafınca yüzlerce yıldır avlanan süngerler, dünya üzerinde uzun yıllardır varlığını sürdürüyor. Muğla’nın kıymetli turizm kentlerinden biri olan Marmaris’in bir vakit içinder tek geçim kaynağı olan süngercilik mesleğini yapan 86 yaşındaki eski sünger avcısı Günay Aslan Kartal, süngerciliğin tehlikeli bir meslek olduğunu belirterek, “Babam sünger avında vurgun yiyip felç kaldı” dedi.
Dalgıçlık kıskanç meslektir
Babası sünger avında vurgun yiyerek sakat kalan 86 yaşındaki Balık Adam Günay Aslan Kartal, “Baba mesleğiydi süngercilik. Evvelce Marmaris fazlaca yoksuldu, orman işlerinde çalıştım epey yerlere gittim geldim. 1960’ta başladım süngerciliği baktım ki olacağı yok 1964 yılında bıraktım. Günde üç defa mevtle çaba ediyorduk. 60 metre, 70 metre, 80 metre dalardık. Sünger seni çeker biraz daha, biraz daha dersin her indiğinde. Bir de kıskanç meslektir dalgıçlık, hırs yaparsın arkadaşın senden çok topladıysa fakat riski büyük. Evlenmek isteyince bıraktım mesleği yoksa parası epeyce uygundu. örneğin bu biçimdelar bir hakimin bir kaymakamın maaşı 150 liraydı. Süngerin bir kilosu 30-40 liraydı biz en az 1 ton sünger toplardık epey güzel para getirirdi ancak tehlikeli meslek. Çok arkadaşımız vurgun yedi ömrünü kaybetti, benim babam vurgun yedi felç kaldı” dedi.
Soluk borumuz tıkanmasın diye yalnızca akşamları yemek yerdik
Günlerinin denizin gibinde geçirdiklerini ve vurgun yedikleri vakit soluk borularının tıkanmaması için yalnızca akşamları yemek yiyebildiklerini tabir eden Kartal, “Ana teknemiz vardı, iki tane ile kalkardık. Gittik mi 3 ayda 4 ayda dönerdik. Alanya, Antalya, İskenderun’a kadar kısma kola çıkarız. Ana kayığa akşamları yemek yemeğe ve süngerlerimizi bırakmak için çıkardık. Sabah yemeği öğle yemeği yemezdik ki kolunca vurgun yersek soluk borumuzu tıkanmasın. Aşçımız yemeğimizi yapardı. Ana kayığa topladığımız süngerleri çıkarır siyah suyunu eze eze çıkarttırırdık daha sonra çuvallara koyup teknenin yanına asardık. Geceleri yatmadan evvel tekrar çıkar tekrar çiğnerdik. Süngerin cinsi değişik değişiktir, delik delik olanlar akıllı süngerdir, üzeri siyahlı üzere olanlar yabani sünger olur aslına bakarsan kısmınca yüzümüze güler bizim sünger” diye konuştu.
Bankadan kredi çekip tekne aldım
Evvelce öteki teknelerde fiyatlı dalgıçlık yaptığını belirten Kartal, “Bankadan para çekip dört arkadaş tekne aldık, kendi işverenimiz olduk. Sünger avından dönünce süngerleri bankanın deposuna koyardık. Amerika’dan, Yunanistan’dan, Almanya’dan oradan buradan tüccarlar gelirdi. Onlar süngerleri satın alınca paramızı bankaya verir borcumuzu öder kalanını alırdık. Hiç ‘ne yapacaksınız bu süngerleri’ demedik onlar alır gdolayırlerdi” dedi.
Denizde fazlaca hayat savaşı verdik
Süngercilik mesleğinin tehlikesi yüzünden bittiğini belirten Kartal, “Dalgıçlık tehlikeli meslekti. Babam vurgun yedi, biroldukca arkadaşımı da kaybettim. Gençler o yüzden tercih etmediler bir de sünger kalmadı dediler lakin tehlikesinden bitti. Kolumuza saat takardık kaç metre olduğunu gösterirdi bir gün daldım 40 metredeyim, nefesim kesildi çekiyorum çekiyorum gelmiyor çabucak üst çıktım lakin mosmor olmuşum. Bir gün de Bodrum açıklarında köpek balığı ile burun buruna geldik. Bodrum’da Türkbükü diye bir köy var. Sünger için daldım daha sonra bir baktım köpek balığı karşımda çabucak nefes alıp vererek su kabarcıkları yaptım. daha sonra üst nasıl çıktım bilmiyorum. Teknedeki arkadaşlar onu görüp bağırdılar aşağıda karşımdaydı dedim” diye konuşarak anılarını paylaştı.
Evlenmek için süngerciliği bıraktı
Evlenmek için için süngerciliği bırakan Günay Aslan Kartal’ın 60 yıllık hayat arkadaşı Yaşar Kartal, “Biz evlendiğimizde bırakmıştı, benim akrabalarımdan ölen oldu sünger avında gebe karısı geride çocukları ile kalmıştı. daha sonradan denizi bırakmadı altında değil lakin üstünde epeyce çalıştı” sözlerini kullandı. Marmaris’in birinci sünger teknelerinin sahibi olan ailenin mensubu ve birinci mavi çeşit teknesi Hürriyet ile ilgili Marmaris Ticaret Odası katkısı ile bir kitap hazırlayan emekli mimar Mustafa Eroğlu ise, “1960’ların sonunda bir hastalık geldi denizlere sünger bu biçimde bitti aslına bakarsanız. Alışılmış gençler de korktu, turizm de ilerleyince dalış mesleği bitti” dedi.
Dede ve baba mesleği için öğretmenliği bıraktı
Dedesinin ve babasının mesleği denizcilik olan ve Marmaris’in birinci sünger teknesi Eroğlu’nun sahibi ailenin tarih eğitimi alan fakat denizcilikten kopamadığı için mesleğini yapmayan Süleyman Eroğlu ise “Tarih öğretmeni olarak lisans eğitimi aldım lakin yalnızca iki yıl yaptıktan daha sonra cet mesleğime ve fazlaca sevdiğim denizlere geri dönüp kaptanlık yapmaya başladım. Süngercilik Marmaris’in en eski mesleği. Dedem ve babama ilişkin olan sünger teknesi ile Marmaris’ten çıkılır ve neredeyse 4 ay süren sünger avcılığı yapılırmış bu biçimdelar. Benim aile büyüklerimin de kullandığı bu demir kazanı ve kıyafeti giyen formalı dediğimiz dalgıçlar ana kayıktan ayrılır ve dalış teknesi ile açılırlar. Çengelci denilen ve bence en kıymetli vazife onundur, akıntıya nazaran sünger noktalarını belirler ve çengel ile orayı işaretler, demir kıyafetler giyen formalı dalgıcı işaretlediği yere indirirlermiş bir kılavuz ipi ile. Dalgıç dalar süngerleri toplar daha sonra yeniden kılavuz ipi ile işaretleşerek üst çıkarlarmış. Dalgıcın vurgun yiyip yemediğini tekneye çıkar çıkmaz tütün ile anlarlarmış. Tütünü dudakları ile çekip dumanını üflüyorsa olağan, üfleyemiyor ise aksona dediğimiz metotla kaç metreye daldı ise o kadar derinliğe yine indirip çıkararak vurgundan kurtulması sağlanırmış” diye konuştu.
KAYNAK: İHA
Dalgıçlık kıskanç meslektir
Babası sünger avında vurgun yiyerek sakat kalan 86 yaşındaki Balık Adam Günay Aslan Kartal, “Baba mesleğiydi süngercilik. Evvelce Marmaris fazlaca yoksuldu, orman işlerinde çalıştım epey yerlere gittim geldim. 1960’ta başladım süngerciliği baktım ki olacağı yok 1964 yılında bıraktım. Günde üç defa mevtle çaba ediyorduk. 60 metre, 70 metre, 80 metre dalardık. Sünger seni çeker biraz daha, biraz daha dersin her indiğinde. Bir de kıskanç meslektir dalgıçlık, hırs yaparsın arkadaşın senden çok topladıysa fakat riski büyük. Evlenmek isteyince bıraktım mesleği yoksa parası epeyce uygundu. örneğin bu biçimdelar bir hakimin bir kaymakamın maaşı 150 liraydı. Süngerin bir kilosu 30-40 liraydı biz en az 1 ton sünger toplardık epey güzel para getirirdi ancak tehlikeli meslek. Çok arkadaşımız vurgun yedi ömrünü kaybetti, benim babam vurgun yedi felç kaldı” dedi.
Soluk borumuz tıkanmasın diye yalnızca akşamları yemek yerdik
Günlerinin denizin gibinde geçirdiklerini ve vurgun yedikleri vakit soluk borularının tıkanmaması için yalnızca akşamları yemek yiyebildiklerini tabir eden Kartal, “Ana teknemiz vardı, iki tane ile kalkardık. Gittik mi 3 ayda 4 ayda dönerdik. Alanya, Antalya, İskenderun’a kadar kısma kola çıkarız. Ana kayığa akşamları yemek yemeğe ve süngerlerimizi bırakmak için çıkardık. Sabah yemeği öğle yemeği yemezdik ki kolunca vurgun yersek soluk borumuzu tıkanmasın. Aşçımız yemeğimizi yapardı. Ana kayığa topladığımız süngerleri çıkarır siyah suyunu eze eze çıkarttırırdık daha sonra çuvallara koyup teknenin yanına asardık. Geceleri yatmadan evvel tekrar çıkar tekrar çiğnerdik. Süngerin cinsi değişik değişiktir, delik delik olanlar akıllı süngerdir, üzeri siyahlı üzere olanlar yabani sünger olur aslına bakarsan kısmınca yüzümüze güler bizim sünger” diye konuştu.
Bankadan kredi çekip tekne aldım
Evvelce öteki teknelerde fiyatlı dalgıçlık yaptığını belirten Kartal, “Bankadan para çekip dört arkadaş tekne aldık, kendi işverenimiz olduk. Sünger avından dönünce süngerleri bankanın deposuna koyardık. Amerika’dan, Yunanistan’dan, Almanya’dan oradan buradan tüccarlar gelirdi. Onlar süngerleri satın alınca paramızı bankaya verir borcumuzu öder kalanını alırdık. Hiç ‘ne yapacaksınız bu süngerleri’ demedik onlar alır gdolayırlerdi” dedi.
Denizde fazlaca hayat savaşı verdik
Süngercilik mesleğinin tehlikesi yüzünden bittiğini belirten Kartal, “Dalgıçlık tehlikeli meslekti. Babam vurgun yedi, biroldukca arkadaşımı da kaybettim. Gençler o yüzden tercih etmediler bir de sünger kalmadı dediler lakin tehlikesinden bitti. Kolumuza saat takardık kaç metre olduğunu gösterirdi bir gün daldım 40 metredeyim, nefesim kesildi çekiyorum çekiyorum gelmiyor çabucak üst çıktım lakin mosmor olmuşum. Bir gün de Bodrum açıklarında köpek balığı ile burun buruna geldik. Bodrum’da Türkbükü diye bir köy var. Sünger için daldım daha sonra bir baktım köpek balığı karşımda çabucak nefes alıp vererek su kabarcıkları yaptım. daha sonra üst nasıl çıktım bilmiyorum. Teknedeki arkadaşlar onu görüp bağırdılar aşağıda karşımdaydı dedim” diye konuşarak anılarını paylaştı.
Evlenmek için süngerciliği bıraktı
Evlenmek için için süngerciliği bırakan Günay Aslan Kartal’ın 60 yıllık hayat arkadaşı Yaşar Kartal, “Biz evlendiğimizde bırakmıştı, benim akrabalarımdan ölen oldu sünger avında gebe karısı geride çocukları ile kalmıştı. daha sonradan denizi bırakmadı altında değil lakin üstünde epeyce çalıştı” sözlerini kullandı. Marmaris’in birinci sünger teknelerinin sahibi olan ailenin mensubu ve birinci mavi çeşit teknesi Hürriyet ile ilgili Marmaris Ticaret Odası katkısı ile bir kitap hazırlayan emekli mimar Mustafa Eroğlu ise, “1960’ların sonunda bir hastalık geldi denizlere sünger bu biçimde bitti aslına bakarsanız. Alışılmış gençler de korktu, turizm de ilerleyince dalış mesleği bitti” dedi.
Dede ve baba mesleği için öğretmenliği bıraktı
Dedesinin ve babasının mesleği denizcilik olan ve Marmaris’in birinci sünger teknesi Eroğlu’nun sahibi ailenin tarih eğitimi alan fakat denizcilikten kopamadığı için mesleğini yapmayan Süleyman Eroğlu ise “Tarih öğretmeni olarak lisans eğitimi aldım lakin yalnızca iki yıl yaptıktan daha sonra cet mesleğime ve fazlaca sevdiğim denizlere geri dönüp kaptanlık yapmaya başladım. Süngercilik Marmaris’in en eski mesleği. Dedem ve babama ilişkin olan sünger teknesi ile Marmaris’ten çıkılır ve neredeyse 4 ay süren sünger avcılığı yapılırmış bu biçimdelar. Benim aile büyüklerimin de kullandığı bu demir kazanı ve kıyafeti giyen formalı dediğimiz dalgıçlar ana kayıktan ayrılır ve dalış teknesi ile açılırlar. Çengelci denilen ve bence en kıymetli vazife onundur, akıntıya nazaran sünger noktalarını belirler ve çengel ile orayı işaretler, demir kıyafetler giyen formalı dalgıcı işaretlediği yere indirirlermiş bir kılavuz ipi ile. Dalgıç dalar süngerleri toplar daha sonra yeniden kılavuz ipi ile işaretleşerek üst çıkarlarmış. Dalgıcın vurgun yiyip yemediğini tekneye çıkar çıkmaz tütün ile anlarlarmış. Tütünü dudakları ile çekip dumanını üflüyorsa olağan, üfleyemiyor ise aksona dediğimiz metotla kaç metreye daldı ise o kadar derinliğe yine indirip çıkararak vurgundan kurtulması sağlanırmış” diye konuştu.
KAYNAK: İHA