Masal serim düğüm, çözüm ve öğüt bölümlerinden oluşur mu ?

Ece

New member
Masalın Klasik Formülü: Serim, Düğüm, Çözüm ve Öğüt, Gerçekten Her Masalda Var mı?

Masallar: Çocukken Bizi Uyutan, Şimdi Bize Uyanan Şeyler

Hepimizin bildiği gibi, masallar genellikle bir kadının, bir erkekle, ya da belki de bir ekiple, bir problemle karşılaştığı ve sonunda hayatın dersini öğrendiği hikayelerdir. Fakat, bu masalların her biri başlangıçta eğlenceli bir şekilde başlar, ortada bir sorun çıkar ve en sonunda bir çözüm ile sona erer. Ama bir soru var: Her masal gerçekten bu klasik “serim, düğüm, çözüm” yapısına uyar mı? Yoksa masallar da mı, tıpkı hayat gibi, esnek bir yapıya sahip?

Bugün, masalların evrensel yapısının gerçekten her durumda geçerli olup olmadığını tartışalım. Mizahı ve eğlenceli bir bakış açısını kullanarak, hem erkeklerin çözüm odaklı yaklaşımını hem de kadınların empatik bakış açılarını dengelemeye çalışacağız. Hadi başlayalım!

Serim: Masalın Başlangıcı, Herkesin Rolünü Alacağı Yerin Başlangıcı

Masalın başlangıcında her şey güzel gider. Prens bir gün prensesi kurtaracak, kahraman zorluklarla karşılaşacak ve bir şekilde sonunda herkes mutlu olacak! Peki ama her masalda bu gerçekten oluyor mu? Hadi, biraz daha analitik bir bakış açısıyla bakalım. Erkekler için, başlangıç genellikle bir strateji geliştirme süreci gibi. Prens, her zaman “Bu işin üstesinden nasıl gelebilirim?” diye düşünür. İlk başta bir yol haritası çıkar, sonra kahraman olma yoluna çıkar.

Ama kadınlar? Onlar masalın serim kısmında genellikle “Hadi, herkesle ilişki kuralım, bu masalda ben kimle empati yapabilirim?” diye düşünürler. Masalın ilk kısmı, her zaman herkesin birbirini anlamaya çalıştığı, ilişkiler kurduğu bir alan gibi görünür. Başlangıçta kahraman ya da kötü karakterin kim olduğu henüz netleşmemiştir. Fakat zamanla her biri kendi rolünü bulur. Kadın kahramanlar, çözüm yollarına hemen ulaşmayabilirler, önce “Bu sorunun derinliklerine inmeliyim!” diyerek empati yapmayı tercih ederler. Peki, her zaman mı? Hayır. Bazen serim kısmı oldukça kafa karıştırıcı olabilir ve kimse ne yapacağını bilemez.

Düğüm: Masalın Gerilim Noktası, Hepimizin İçinde Biraz ‘Problem’ Vardır

İşte masalın gerçek anlamda başlaması gereken kısım: Düğüm! Sorun ne, kim kazanacak? Kahraman mı, kötü karakter mi? Erkeğin çözüm odaklı yaklaşımı burada belirginleşir. Birçok masalda, erkek kahraman hemen düğümün çözümüne odaklanır. Prens, durumu çözmek için plan yapar. Zorlukları aşmanın yolu belirlenmiştir, sadece planı uygulamak kalır. Bu çözüm süreci genellikle cesaret ve strateji gerektirir.

Ama kadınlar için düğüm kısmı genellikle daha çok ilişki ve duygusal bağlarla ilgilidir. Kadın kahramanlar bazen, “Neden bu sorun var? Neler oldu? Birbirimize nasıl daha yakın olabiliriz?” diye sorarak çözüm arayışına girerler. Bu biraz daha empatik bir süreçtir. Mesela, prenses evinin kapısının önündeki dev canavarı görmek yerine, belki canavarla konuşmayı tercih edebilir. “Seninle daha iyi anlaşabiliriz” tarzında bir yaklaşım, belki de olayların başka bir açıdan çözülmesini sağlayabilir.

Fakat bazen, erkek ve kadın kahramanlar birbirinden çok farklı stratejilerle hareket ederler. Erkek, hızlıca çözüm odaklı bir yol izlerken, kadın daha önceki ilişkileri anlamaya çalışır. Peki bu iki yaklaşım birbirini tamamlayabilir mi? Tabii ki. Çünkü masallar, bazen birbirini dengeleyen bu farklı bakış açılarıyla daha renkli hale gelir.

Çözüm: Herkesin Mutlu Sonu Bulması Gereken Nokta

Şimdi de masalın çözüm kısmına geldik. İşte burada işler biraz daha netleşir. Çoğu zaman çözüm, bir eylemle sonuçlanır. Kahraman (erkek ya da kadın) sonunda karşısındaki engeli aşar ve ya canavarı öldürür, ya kötü büyüyü bozar, ya da prensesi kurtarır. Bu klasik bir çözüm olabilir, ama her masalda çözüm bu kadar basit mi?

Erkek kahramanlar, çözüm için daha çok fiziksel ve mantıklı bir yaklaşım benimserler. Strateji geliştirmek, problemi anlık çözmek, çatışmaları hızla sonlandırmak… Bu tarz çözümler masalların çoğunda sıkça görülür. Fakat kadın kahramanlar için çözüm genellikle daha çok duygusal bir tatminle ilgili olabilir. Çözüm bazen, “Hadi birbirimizi daha iyi anlayalım” demek kadar basit olabilir. İşte bu yüzden masallar, bazen basit bir çözümün bile önemli olduğunu gösteren değerler sunar.

Öğüt: Masalın Sonunda Ne Öğreniyoruz?

Sonunda masalın en önemli kısmı: Öğüt! İşte burada herkes kendine bir ders çıkarır. Prens ve prenses sonunda mutlu olur, ya da kahraman bir yolculuğa çıkar. Masaldan alınan öğütler değişebilir: “Cesur ol, kendi yolunu bul, sevgiyle her şeyin üstesinden gelebilirsin” gibi. Erkekler için bu öğütler daha çok mantıklı ve pratik olabilirken, kadınlar için duygusal ve ilişki odaklı olabilir. Fakat bu tamamen bir masalın içeriğine ve karakterlerin yapısına bağlıdır.

Tartışmaya Davet: Masallarda Öğüt Almak Herkes İçin Aynı Mıdır?

Masalların sonunda genellikle bir ders verilir. Fakat bu ders, her zaman herkes için aynı olmayabilir. Kimi masallarda cesaret ve cesur bir hareket ön plana çıkar, bazılarında ise duygu ve empati ön plana çıkar. Peki, masallar bize kesin çözüm önerileri mi sunuyor, yoksa hayata dair daha derin sorular mı soruyor?

Sizce, masalların bize sunduğu öğütler evrensel midir, yoksa her bireyin farklı bakış açılarına göre değişen anlamlar mı taşır?

Kaynaklar

- Bettelheim, B. (1976). The Uses of Enchantment: The Meaning and Importance of Fairy Tales.

- Zipes, J. (2002). Fairy Tales and the Politics of Childhood.