semaver
Active member
Kanser, bir organ yahut dokudaki hücrelerin sistemsiz olarak bölünüp çoğalmasıyla ortaya çıkan makus huylu hastalıklar kümesine verilen genel isimdir. Toplumda bilinenin tersine tek bir hastalık değil neredeyse 150’nin üzerinde tipten oluşur. Bu çeşitlerin ortaya çıkışı, niye olan faktörler, seyirleri ve tedavi metotları sıklıkla farklılıklar içerir. Bu niçinle bu küme hastalıklar konusunda toplumun hakikat bilgilenmesi kanserden korunma ve erken teşhis için hayli kıymetlidir. Kanser beşerler için bir mukadderat olarak kabul edilmemeli, korunma stratejileri ve erken teşhis için bilim insanları toplumu bilgilendirme ismine gerçek yönlendirmeleri kesintisiz sürdürmelidir.
Kanser önlenebilir bir hastalık mıdır?
Kanserleşmeyi tetikleyici faktörler 3’e ayrılır:
1 – Çevresel faktörler (önlenebilir),
2 – Kalıtsal faktörler (önlenemez, erken teşhis fazlaca pahalı ve sıklıkla mümkün),
3 – Rasgele mutasyonlar (önlenemez?, birçok yaşlılıkla ilişkili).
Kanser önemli oranda önlenebilir bir hastalıktır. Aşağıda bilgileriyla inceleyeceğimiz bir dizi çevresel faktörün, kanser oluşumu ile yakın bağı kanıtlanmıştır ve çevresel faktörler önlemesi en kolay kanser etkenleridir. Erkeklerde ve bayanlarda birkaç kanser tipi haricinde neredeyse emsal faktörler kelam konusudur. Her ne kadar tedbir alsak da aşikâr bir oranda kanser insanoğlu yaşadığı sürece var olacaktır. Zira kanser beraberinde bir yaşlılık hastalığıdır. Hücrelerin yaşlanması, bireyde var olan genetik yatkınlık, bedenimizde var olan doğal kanserojenler (mesela ileri yaşlarda erkeklerde testosteron; bayanlarda östrojen)bu süreci bir küme bireyde kaçınılmaz kılacaktır.
Oransal olarak bakacak olursak olayı daha da düzgün kavrayabiliriz. Tüm kanserlerin neredeyse yarısından fazlası sigara alışkanlığı, önlenebilir infeksiyonlar, sedanter (hareketsiz) hayat, obezite ve sıhhatsiz beslenme ile alakalıdır. Asbest maruziyeti, benzen ve bir grup kanserojen kimyasallar ile yakın temas ve uzun müddetli inhalasyon (solunum yolu ile bedene alımı), tertipli alkol kullanması üzere bir küme çevresel faktörün ve mesleksel kanserojenin günümüzde kanserle münasebeti kesin olarak tanımlanmıştır. Tüm bu faktörlerin toplumda oluşturulacak şuurla bir arada azaltılması kanser görülme sıklığında önemli oranda azalmalara niye olacaktır. Sigara içmeyen bir toplum yaratırsak neredeyse akciğer kanserlerinin %90’ından daha fazlasını yok edebiliriz. Günümüzde sigaranın epeyce sayıda kanser ile bağlantısı ortaya konulmuştur. Sigara içmeyen bir toplumda akciğer kanserinin yanı sıra baş boyun kanserleri, yutak borusu, mide, pankreas, böbrek, mesane, lösemi ve hatta göğüs kanseri üzere birfazlaca kanser tipinde tesirli olduğu bilinmektedir.
Ülkemizde erkeklerde görülen en sık birinci 5 kanser çeşidi sırasıyla akciğer, prostat, mesane (idrar kesesi), kolorektal (kalınbarsak) ve mide kanseri olarak sıralanmaktadır. Ülkemizde bayanlarda en sık görülen göğüs kanseri, her 8 bayan kanserinden birisi olmaya devam etmektedir. Bunu haricinde rahim ağzı (serviks), rahim ve yumurtalık kanserleri de sık görülen bayan kanserleri olarak sıralanabilir. Bayanlarda akciğer kanseri erkeklere nazaran daha nadir görülse de sık rastlanan kanser çeşidi olarak sayılabilir. Ülkemizde en sık görülen çocukluk çağı kanseri ise lösemidir. ergenlerde ise (15-24 yaş grubu) erkeklerde testis kanseri ve kemik kanserleri, bayanlarda ise tiroid ve Hodgkin Lenfoma en sık karşılaşılan kanser tipleridir.
Günümüzde kansere niye olan etkenlerin birçoğu yeterli bir biçimde tanımlanmıştır. Gelin artık bu etkenleri inceleyerek kanserden nasıl korunabileceğimizi öğrenelim.
Kanser önlenebilir bir hastalık mıdır?
Kanserleşmeyi tetikleyici faktörler 3’e ayrılır:
1 – Çevresel faktörler (önlenebilir),
2 – Kalıtsal faktörler (önlenemez, erken teşhis fazlaca pahalı ve sıklıkla mümkün),
3 – Rasgele mutasyonlar (önlenemez?, birçok yaşlılıkla ilişkili).
Kanser önemli oranda önlenebilir bir hastalıktır. Aşağıda bilgileriyla inceleyeceğimiz bir dizi çevresel faktörün, kanser oluşumu ile yakın bağı kanıtlanmıştır ve çevresel faktörler önlemesi en kolay kanser etkenleridir. Erkeklerde ve bayanlarda birkaç kanser tipi haricinde neredeyse emsal faktörler kelam konusudur. Her ne kadar tedbir alsak da aşikâr bir oranda kanser insanoğlu yaşadığı sürece var olacaktır. Zira kanser beraberinde bir yaşlılık hastalığıdır. Hücrelerin yaşlanması, bireyde var olan genetik yatkınlık, bedenimizde var olan doğal kanserojenler (mesela ileri yaşlarda erkeklerde testosteron; bayanlarda östrojen)bu süreci bir küme bireyde kaçınılmaz kılacaktır.
Oransal olarak bakacak olursak olayı daha da düzgün kavrayabiliriz. Tüm kanserlerin neredeyse yarısından fazlası sigara alışkanlığı, önlenebilir infeksiyonlar, sedanter (hareketsiz) hayat, obezite ve sıhhatsiz beslenme ile alakalıdır. Asbest maruziyeti, benzen ve bir grup kanserojen kimyasallar ile yakın temas ve uzun müddetli inhalasyon (solunum yolu ile bedene alımı), tertipli alkol kullanması üzere bir küme çevresel faktörün ve mesleksel kanserojenin günümüzde kanserle münasebeti kesin olarak tanımlanmıştır. Tüm bu faktörlerin toplumda oluşturulacak şuurla bir arada azaltılması kanser görülme sıklığında önemli oranda azalmalara niye olacaktır. Sigara içmeyen bir toplum yaratırsak neredeyse akciğer kanserlerinin %90’ından daha fazlasını yok edebiliriz. Günümüzde sigaranın epeyce sayıda kanser ile bağlantısı ortaya konulmuştur. Sigara içmeyen bir toplumda akciğer kanserinin yanı sıra baş boyun kanserleri, yutak borusu, mide, pankreas, böbrek, mesane, lösemi ve hatta göğüs kanseri üzere birfazlaca kanser tipinde tesirli olduğu bilinmektedir.
Ülkemizde erkeklerde görülen en sık birinci 5 kanser çeşidi sırasıyla akciğer, prostat, mesane (idrar kesesi), kolorektal (kalınbarsak) ve mide kanseri olarak sıralanmaktadır. Ülkemizde bayanlarda en sık görülen göğüs kanseri, her 8 bayan kanserinden birisi olmaya devam etmektedir. Bunu haricinde rahim ağzı (serviks), rahim ve yumurtalık kanserleri de sık görülen bayan kanserleri olarak sıralanabilir. Bayanlarda akciğer kanseri erkeklere nazaran daha nadir görülse de sık rastlanan kanser çeşidi olarak sayılabilir. Ülkemizde en sık görülen çocukluk çağı kanseri ise lösemidir. ergenlerde ise (15-24 yaş grubu) erkeklerde testis kanseri ve kemik kanserleri, bayanlarda ise tiroid ve Hodgkin Lenfoma en sık karşılaşılan kanser tipleridir.
Günümüzde kansere niye olan etkenlerin birçoğu yeterli bir biçimde tanımlanmıştır. Gelin artık bu etkenleri inceleyerek kanserden nasıl korunabileceğimizi öğrenelim.