İstanbul Sanayi Odası (İSO) Meclisi’nin ağustos ayı olağan toplantısı, ‘Enerji Arzındaki Gelişmelerin Avrupa ve Türkiye’ye Etkileri’ ana gündemiyle Odakule Fazıl Zobu Meclis Salonu’nda gerçekleştirildi. İSO İdare Konseyi Lideri Erdal Bahçıvan, Rusya ile Ukrayna içinde yaşanan savaş niçiniyle Rusya’ya uygulanan yaptırımlar ve bunun sonucunda Rusya’nın Avrupa’ya gaz sevkiyatını azaltması kararı, bahsin Avrupa’da tam bir güç krizine dönüştüğüne şahit olunduğuna dikkat çekti.
Bahçıvan, son günlerde, Avrupalı kimi sanayi firmalarının güç maliyetleri niçiniyle üretime orta verdiğini, dar gelirli ailelerin kışı soğukta geçireceklerini, güç firmalarının iflas ediyor olduğu tarafındaki kritik haberlerin de gündeme damga vurduğunun altını çizdi.
50 yıl evvel yaşanan petrol şokunun jeopolitik tansiyonlardan kaynaklandığını anımsatan Bahçıvan, “Bugün yaşamakta olduğumuz kriz ise pandemi daha sonrası tedarik zincirindeki aksamalar ve stok erimesi sebebiyle arzın talebi karşılayamaması kararı tetiklendi. Uygulanan yaptırımlar niçiniyle Rusya’nın Avrupa’ya güç arzını azaltması da krizin derinleşmesinde değerli rol oynadı ve oynamaya da devam ediyor.” dedi.
Yaşanan krizin ana niçinlerinden bir ötekini ise son senelerda güç bölümündeki arama ve yatırımların azalması olarak gösteren Bahçıvan, “Yakın geçmişe baktığımızda, 1980’lerden başlayarak süratle özelleştirilen güç kesiminin, sabit yatırım üzerinden kar etmeye çalıştığını ve kapasite artırmadığını görüyoruz. tıpkı vakitte bankaların fosil yakıtlı santrallere kredi vermekte isteksiz davranması da arama ve yatırımlara ket vuran değerli bir faktör olmuştur. Bugün, Memleketler arası Güç Ajansı’nın bilgilerine bakılırsa 2022’de güç yatırımlarının yüklü bir biçimde pak güç olmak üzere yüzde 8 artarak 2,4 trilyon dolara ulaşması bekleniyor. Lakin bu yatırımların ne geleceğin beklentilerini ne de günümüz güç krizini karşılamaktan pek uzakta olduğu bir gerçek.” değerlendirmesini yaptı.
“Enerji kaynaklı toplumsal yük artacak”
Enerji krizinin iklim krizi ile etkileşiminin de dünyayı ortasından çıkılamaz bir duruma getirdiğini belirten Bahçıvan, devamında şunları söylemiş oldu: “Fosil yakıtlar iklim krizinin ana niçini olarak görülürken güç krizi sebebiyle Avrupa ve Asya’da kömürden elektrik üretiminin canlandırılması, karbon emisyonlarının artmasını da birlikteinde getiriyor. Öte yandan iklim değişikliği tesiriyle çok sıcaklar, güç tüketimini artırırken nükleer santrallerde soğutma suyu sebebiyle randıman yüzde 30 oranında düşüyor. Biraz evvel söz ettiğim üzere Rusya’ya yönelik uygulamaya konan ekonomik ve finansal yaptırımlara karşılık Rusya da gazı bir koz olarak kullanmakta. bu türlü siyasallaşan güç krizinin, önümüzdeki devirde toplumsal yükleri artıracağı da kaçınılmaz görünüyor. O denli ki global ölçekte yaşanmakta olan yüksek güç ve besin fiyatları niçiniyle toplumlarda yükselmeye başlayan olumsuz sesler de buna işaret ediyor. Bu olumsuz toplumsal sesler karşısında dünya devletleri de harekete geçmeye başladı. Fransa, elektrik sistemini kamulaştırmayı, nükleer güç santrallerini yenilemeyi planlarken; İngiltere’de güç şirketlerinin kârlarına ek ve büyük vergiler getirilmesi tartışılıyor. Almanya ve Belçika nükleer güçten vazgeçme planlarını rafa kaldırıyor. Fransa, Hollanda ve Danimarka’da elektrik kısıntısı ve ışık söndürme kampanyaları başlatılıyor.”
Enerjide bağımsızlık vurgusu
“Yaşamakta olduğumuz güç krizinin bizlere gösterdiği en kıymetli gerçek, güçte ülkelerin kendi kendilerine yetebilmelerinin, bağımlı olmamanın ne kadar kıymetli olduğudur.” tabirini kullanan Bahçıvan, şöyleki konuştu: “Bu emelle ülkemizde doğalgaz ve petrol kaynaklarına yönelik arama çalışmalarını ve gaz depolama kapasitemizin artırılmasına ve farklı güç kaynaklarının çeşitlendirilmesine yönelik faaliyetleri takdirle izliyoruz. Güçte kendi kendimize yetebilmemiz için güçlü güneş, rüzgar ve öteki yenilenebilir güç kaynaklarına sahibiz. ‘Enerjide Yeşil Dönüşüm’ü gerçekleştirebilmemiz için gerekli yenilenebilir güç yatırımlarının en kuvvetli enstrümanlar ile daima olarak teşvik edilmesi gerekiyor. Mayıs 2019’da yayımlanan lisanssız yönetmeliği, sanayicilerimizi çatılarına güneş gücü yatırımı yapmaya teşvik etmiş, üretilen gücün muhtaçlık fazlasının satılabilmesine de imkan sağlamıştı. Lakin, 11 Ağustos’ta yayımlanan karar ile satışı yapılabilecek elektrik ölçüsü tüketilen ölçü ile sonlandırılmıştır. Bu uygulama mevcut ve yeni yatırımları olumsuz etkileyebilecektir. Güce yönelik yatırımların uzun vadeli yatırımlar olduğunu, yatırımlara yönelik siyaset ve teşviklerin bu bakış açısı ile belirlenmesi gerektiğini bilhassa vurgulamak istiyorum.”
Okumaya devam et...
Bahçıvan, son günlerde, Avrupalı kimi sanayi firmalarının güç maliyetleri niçiniyle üretime orta verdiğini, dar gelirli ailelerin kışı soğukta geçireceklerini, güç firmalarının iflas ediyor olduğu tarafındaki kritik haberlerin de gündeme damga vurduğunun altını çizdi.
50 yıl evvel yaşanan petrol şokunun jeopolitik tansiyonlardan kaynaklandığını anımsatan Bahçıvan, “Bugün yaşamakta olduğumuz kriz ise pandemi daha sonrası tedarik zincirindeki aksamalar ve stok erimesi sebebiyle arzın talebi karşılayamaması kararı tetiklendi. Uygulanan yaptırımlar niçiniyle Rusya’nın Avrupa’ya güç arzını azaltması da krizin derinleşmesinde değerli rol oynadı ve oynamaya da devam ediyor.” dedi.
Yaşanan krizin ana niçinlerinden bir ötekini ise son senelerda güç bölümündeki arama ve yatırımların azalması olarak gösteren Bahçıvan, “Yakın geçmişe baktığımızda, 1980’lerden başlayarak süratle özelleştirilen güç kesiminin, sabit yatırım üzerinden kar etmeye çalıştığını ve kapasite artırmadığını görüyoruz. tıpkı vakitte bankaların fosil yakıtlı santrallere kredi vermekte isteksiz davranması da arama ve yatırımlara ket vuran değerli bir faktör olmuştur. Bugün, Memleketler arası Güç Ajansı’nın bilgilerine bakılırsa 2022’de güç yatırımlarının yüklü bir biçimde pak güç olmak üzere yüzde 8 artarak 2,4 trilyon dolara ulaşması bekleniyor. Lakin bu yatırımların ne geleceğin beklentilerini ne de günümüz güç krizini karşılamaktan pek uzakta olduğu bir gerçek.” değerlendirmesini yaptı.
“Enerji kaynaklı toplumsal yük artacak”
Enerji krizinin iklim krizi ile etkileşiminin de dünyayı ortasından çıkılamaz bir duruma getirdiğini belirten Bahçıvan, devamında şunları söylemiş oldu: “Fosil yakıtlar iklim krizinin ana niçini olarak görülürken güç krizi sebebiyle Avrupa ve Asya’da kömürden elektrik üretiminin canlandırılması, karbon emisyonlarının artmasını da birlikteinde getiriyor. Öte yandan iklim değişikliği tesiriyle çok sıcaklar, güç tüketimini artırırken nükleer santrallerde soğutma suyu sebebiyle randıman yüzde 30 oranında düşüyor. Biraz evvel söz ettiğim üzere Rusya’ya yönelik uygulamaya konan ekonomik ve finansal yaptırımlara karşılık Rusya da gazı bir koz olarak kullanmakta. bu türlü siyasallaşan güç krizinin, önümüzdeki devirde toplumsal yükleri artıracağı da kaçınılmaz görünüyor. O denli ki global ölçekte yaşanmakta olan yüksek güç ve besin fiyatları niçiniyle toplumlarda yükselmeye başlayan olumsuz sesler de buna işaret ediyor. Bu olumsuz toplumsal sesler karşısında dünya devletleri de harekete geçmeye başladı. Fransa, elektrik sistemini kamulaştırmayı, nükleer güç santrallerini yenilemeyi planlarken; İngiltere’de güç şirketlerinin kârlarına ek ve büyük vergiler getirilmesi tartışılıyor. Almanya ve Belçika nükleer güçten vazgeçme planlarını rafa kaldırıyor. Fransa, Hollanda ve Danimarka’da elektrik kısıntısı ve ışık söndürme kampanyaları başlatılıyor.”
Enerjide bağımsızlık vurgusu
“Yaşamakta olduğumuz güç krizinin bizlere gösterdiği en kıymetli gerçek, güçte ülkelerin kendi kendilerine yetebilmelerinin, bağımlı olmamanın ne kadar kıymetli olduğudur.” tabirini kullanan Bahçıvan, şöyleki konuştu: “Bu emelle ülkemizde doğalgaz ve petrol kaynaklarına yönelik arama çalışmalarını ve gaz depolama kapasitemizin artırılmasına ve farklı güç kaynaklarının çeşitlendirilmesine yönelik faaliyetleri takdirle izliyoruz. Güçte kendi kendimize yetebilmemiz için güçlü güneş, rüzgar ve öteki yenilenebilir güç kaynaklarına sahibiz. ‘Enerjide Yeşil Dönüşüm’ü gerçekleştirebilmemiz için gerekli yenilenebilir güç yatırımlarının en kuvvetli enstrümanlar ile daima olarak teşvik edilmesi gerekiyor. Mayıs 2019’da yayımlanan lisanssız yönetmeliği, sanayicilerimizi çatılarına güneş gücü yatırımı yapmaya teşvik etmiş, üretilen gücün muhtaçlık fazlasının satılabilmesine de imkan sağlamıştı. Lakin, 11 Ağustos’ta yayımlanan karar ile satışı yapılabilecek elektrik ölçüsü tüketilen ölçü ile sonlandırılmıştır. Bu uygulama mevcut ve yeni yatırımları olumsuz etkileyebilecektir. Güce yönelik yatırımların uzun vadeli yatırımlar olduğunu, yatırımlara yönelik siyaset ve teşviklerin bu bakış açısı ile belirlenmesi gerektiğini bilhassa vurgulamak istiyorum.”
Okumaya devam et...