IŞİD akınları Türkiye’nin Kabil Havalimanı’yla ilgili planlarını nasıl etkiledi?

semaver

Active member
IŞİD akınları Türkiye’nin Kabil Havalimanı’yla ilgili planlarını nasıl etkiledi? Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Bosna-Hersek’e gitmedilk evvel düzenlediği basın toplantısında, hem IŞİD’in Perşembe akşamı Kabil Havalimanı’nda düzenlediği hücumları kıymetlendirdi birebir vakitte bundan daha sonra Türkiye’nin nasıl bir müddetç izleyeceğine ait açıklamalarda bulundu.

Erdoğan, IŞİD’in Horasan kolu tarafınca üstlenilen hücumun, “bu terör örgütünün bölge ve dünya için ne kadar tehlikeli olduğunu gösterdiğini” söylemiş oldu.

“Çünkü orada her an her türlü vefat vesaire…” diyerek başta Kabil olmak üzere Afganistan’da “şiddet ve terörün devam edeceği” derdini lisana getiren Erdoğan, “Afganistan’da şu anda önemli bir idare boşluğu kelam konusu” kelamlarıyla de, Taliban’ın çabucak hemen gerçek manada idareyi alamadığını, denetimi sağlayamadığı tespitinde bulundu.

Bu açıklamalar ışığında Türkiye’nin bundan daha sonraki müddette izleyeceği siyasette şu ögeler öne çıkıyor:

Tahliyeler tamamlanacak

Hem Cumhurbaşkanı Erdoğan tıpkı vakitte öbür üst seviye yetkililer, Çarşamba gecesi belirtildiğı üzere Türk askerlerinin ve ülkeden ayrılmak isteyen Türk vatandaşlarının tahliyesine öncelik ve yük verildiğini vurguluyorlar.

Türkiye, “artan terör tehdidi karşısında” tahliye sürecini en geç hafta sonunda sonlandırma uğraşında . Taliban’ın 31 Ağustos için verdiği son tarihe uymak ve süreci risksiz tamamlamak için, tahliyeleri son ana bırakmamak istiyor.

Getty Images

Yabancı güçlerin büsbütün çekileceği 1 Eylül’den daha sonra ise yeni bir devir başlayacağını öngoren Ankara, siyasetini de bu gerçek üzerine inşa ediyor.

Taliban ile diyaloğa devam

Afganistan’ın yeni sürecinde de etkin rol almak isteğini gizlemeyen Türkiye, askerlerini çekmesine rağmen yapılacak bir muahede uyarınca Kabil Havalimanı’nı sivil takımlar ve uzmanlar aracılığıyla işletme konusunda Taliban’la müzakere etmeyi sürdürüyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Taliban yetkilileri ile Türk yetkililerinin Kabil Havalimanı içerisine konuşlanan Türk Büyükelçiliği’nde 3,5 saat görüştüklerini, bundan daha sonra da bu temasların devam edeceğini deklare etti. Şu ana kadar daha epey Pakistan’ın arabuluculuğuyla Taliban’la temas kuran Türkiye’nin bundan daha sonraki süreçte direkt irtibat ortasında kalmak istediği bedellendiriliyor.

“Bu çeşit görüşmelerle süreci bir kez sağlıklı yürütmenin çabası içerisindeyiz. Onların beklentileri nedir, bizim beklentimiz nedir, bütün bunları görüşerek yapacaksınız. toplantıdan bu çeşit şeyleri yapmak mümkün değil” diyen Erdoğan, Taliban’ın en temel beklentisinin havalimanı konusunda Türkiye’nin takviyesi olduğunu kaydetti.

Erdoğan, Taliban’ın teklifiyle ilgili olarak “Şu anda bir kez Taliban hatta Kabil Havalimanı’nın işletilmesi noktasında teklifleri var. Kime, bize. Güvenliği diyor biz sağlayalım fakat işletmeyi siz yapın. Artık bizim bu bahiste bile şu anda çabucak hemen verilmiş bir sonucumız yok” diye konuştu.

Kabil Havalimanı’nda misal bir hücumun Türkiye’nin misyonu üstlenmesinin akabinde gerçekleşmesi durumunu “Bunu izah edemeyiz” kelamlarıyla kıymetlendiren Cumhurbaşkanı Erdoğan’a bakılırsa Türkiye lakin genel huzur ortamının sağlanması durumunda buna ait bir karar alacak.

Getty Images

Türkiye basınında çıkan haberlerde, Türk askerinin çekilmesi daha sonrası havalimanın işletilmesi için Türk Hava Yolları ya da Türk özel şirketlerinin devreye girebileceği kaydediliyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan, uçak seferlerinin başlaması konusunda çabuk etmeyeceklerini söylerken, mevcut güvenlik şartlarında hiç bir ticari şirketin bu biçimde bir adıma yanaşmayacağı belirtiliyor.

Taliban ile yapılan görüşmelerde güvenliğin nasıl sağlanacağı konusunun yüklü yer aldığı fakat Taliban yetkililerinin bu mevzuda inanç verici bir plan sunamadıkları da basında yer alan haberler içinde.

Türkiye’nin beklentisi kapsayıcı hükümet

Taliban ile yapılan görüşmelerde Türkiye’nin de beklentilerinin aktarıldığını kaydeden Cumhurbaşkanı Erdoğan, daha evvel yaptığı açıklamalarda Afganistan’da kurulacak yeni idarenin toplumun tüm kesitlerini içerecek kapsayıcı bir nitelikte olması gerektiğini söylemişti. Taliban’ın verdiği birinci iletileri ölçülü bulan ve buna bağlı olarak ihtiyatlı optimistlik içine giren Ankara, Taliban’ın geçmiş hükümetlerde yer almış milletlerarası müzakerelere katılmış Afgan siyasetçilerine yeni idarede yer vermesinin meşruiyet ve güvenilirlik kazanma açısından kıymetli olacağına dikkat çekiyor.

Getty Images

Ankara, bu süreçte, Taliban ile müzakereleri sürdüren siyasi komite üyeleri eski Cumhurbaşkanı Hamid Karzai, Ulusal Uzlaşı Yüksek Kurulu Lideri Abdullah Abdullah ve Hizb-i İslami Partisi Önderi Gülbeddin Hikmetyar’ın uğraşlarının değerli olduğunu kıymetlendiriyor.

Erdoğan bu durumu “Afganistan’da şu anda önemli bir idare boşluğu kelam konusu. Evvel burada idarenin muhakkak olması, idarenin bariz hale gelmesi, idarenin bariz hale gelmesinden daha sonra da biz bu biçimde sonucumızı vereceğiz, kurumlarımız bu biçimde kararlarını verecekler” sözleriyle kayda geçirdi.

1 Eylül’den daha sonraki süreçte kurulacak idarenin yapısı ve kapsayıcılığı, siyasi-ekonomik ve güvenlik alanlarında atacağı adımlar yalnızca Türkiye’nin değil tüm bölge ve önde gelen dünya ülkelerinin nasıl bir çizgi izleyeceğini gösterecek. Erdoğan bu durumu Türkiye ismine “İnşallah orası da şöyleki sahil-i selamete çıksın ve biz de adımlarımızı ona nazaran atalım” kelamlarıyla özetledi.

Göç baskısı

Türkiye’nin bu süreçte üzerinde durduğu bir öbür değerli öge Afganistan kaynaklı artan göç baskısı. “Şu anda yeni göç baskısına en yakın ülke Türkiye” diyerek durumun Türkiye açısından kıymetine dikkat çeken Cumhurbaşkanı Erdoğan, geçen hafta sonunda Avrupalı başkanlar yaptığı bir dizi görüşmeyle mümkün bir göç akını karşısında işbirliği yollarını ele almıştı.

Getty Images

İran sonundaki modüler duvarın bir an evvel tamamlanması ve elektronik izleme araçlarıyla güçlendirilmesine ağırlaşan Türkiye, başta Pakistan ve İran olmak üzere bölge ülkeleri ile Birleşmiş Milletler ve öteki ilgili milletlerarası örgütlerle de temas ortasında.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye’de 300 bin Afganın yaşadığını, daha fazlasını kabul etmesinin mümkün olmadığını Avrupa’ya iletirken, Türkiye rotası haricinde Avrupa topraklarına gidebilecek Afganların da olabileceği ihtarını lisana getirmişti. Afgan sığınmacıların bundan daha sonraki süreçte Türkiye-AB diyaloğunun değerli bir bahis başlığı olmaya devam edeceği bedellendiriliyor.