Hedonik yeme sorununa dikkat

semaver

Active member
Hedonik yeme durumu, kişinin lezzetli yiyeceklere karşı konulmaz derecede istek duyması ve bunları tüketmekten oldukça zevk alma durumudur. Besinin kâfi ve istikrarlı güç ve besin öğeleri içermesi bu beslenme davranışına sahip olan bireyler için öncelikli tercih niçini değildir. Hedonik yeme eğiliminde olanların yiyecek tercihleri ekseriyetle bireyin damak zevkine uyacak ve zevk vererek onu keyifli edecek yemekler olma özelliği taşımaktadır.

Bilim adamı Macht, yaptığı araştırmada sevinç ve memnunluk sırasında besinleri lezzetli olduğu için yeme ya da sağlıklı olduğu düşünülen besinleri tüketme biçiminde “hedonik yeme”de artış gözlenmiştir.

kimi vakit yemek yerken midemizi değil; hislerimizi doyuruyoruz

Duygusal yeme, olumsuz hislerle başa çıkmada ruhsal bir dayanak olarak kabul edilmektedir. birebir vakitte, hisleri tanımlamada ya da algılamada zorluk yaşanması “tıkınırcasına (aşırı) yeme” ataklarını tetikleyebiliyor. Bireyler hislerini ağır bir biçimde yaşarken, hislerinin gerçekte ne manaya geldiğini belirlemekte zorlanırlarsa, bu his durumu ile baş edemeyeceklerini düşünebiliyorlar ve kolaya kaçıyorlar. Şayet, bireyler hislerini tabir etmekte zorlanırsa, yaşadıkları rahatsızlık verici durumdan, dikkatini besinler aracılığı ile dağıtarak kaçınma davranışı sergileyebiliyorlar. Bu davranış modelini ben de danışanlarımda sık sık gözlemliyorum. Olumsuz hislerle başetmek yerine; onlar için en kolay ve keyifli aktivite olan “yemek yeme” ye yönelebiliyorlar. Ben danışanlarıma bu biçimde hisler hissettiklerinde yemek yemek yerine; spor yapmak, sevdiğiniz bir hobiyi yapmak, müzik dinleyerek açık havada dolaşmak, yürüyüş yapmak, el işi yapmak, kitap okumak, puzzle yapmak üzere aktiviteleri tavsiye ediyorum. Çok işe yarıyor…

Obez şahıslar mutsuz olduklarında çoklukla ne yerler?

Birtakım çalışnalar, obez şahısların mutsuzluklarını azaltmak için dondurma usulü şekerli besinler yemeye yöneldikleri gösterilmiştir. Obez bireylerde depresif belirtiler sık görülür. Obez bireylerin bu türlü besin alımına yönelmesi olumsuz duygulanımlarını azaltmak için kullandıkları bir başetme usulü olarak yorumlanmıştır.

Gerilimli olma durumumuzu yemekle mi maskeliyoruz?

Gerilimin duygusal yeme üzerine etkisinin tartışıldığı bir başka yaklaşım ise, “maskeleme hipotezi”dir. Bu hipotez yemenin olumsuz hisleri gizleyebileceğini ileri sürmektedir. Zira çok doyumun niye olduğu hoşnutsuzlukla baş edebilmek, daha önemli meselelerden kaynaklanan gerilimle uğraşmaya bakılırsa daha kolaydır.

Hangi hisler bize daha az yemek yediriyor?

Bilim adamı Mehrabian, besin alım ölçüsü ile farklı his tipleri içindeki alakayı araştırmıştır. Bu çalışmaya göre fazla besin alımı kasvet, depresyon, yorgunluk hisleri sırasında olurken, az ölçüde besin alımı ise kaygı, tansiyon ve ağrı hisleri ile bağlı bulunmuştur.

Memnunken daha sağlıklı besinler tercih ediyoruz

Araştırmacı Lyman, olumlu hisler sırasında sağlıklı besin alımına eğilim varken, olumsuz hisler sırasında ise ziyanlı besin alımına yönelimin daha fazla olduğunu göstermiştir.

Birtakım araştırmacılar daha müspet ruh hali ile günlük meyve-sebze tüketiminin yüksek olması içinde kuvvetli bir ilgi olduğunu bildirmiştir.

Duygusal açlığı nasıl denetim edebiliriz?

Duygusal yeme davranışını denetim etmek ya da büsbütün ortadan kaldırmak için evvela bu davranışı fark etmek gerekir. ondan sonrasında duygusal yeme davranışını ortaya çıkaran tetikleyici his ve fikirlerin anlaşılması gerekir. Hangi etapta, hangi olayda ya da hangi hissin ortaya çıkmasıyla yeme gereksiniminin doğduğu fark edilirse buna göre bir yol haritası çizilir. Bu etapta kesinlikle bir Klinik Psikolog ile çalışılmalıdır.

Yaşanan olumsuz hisleri yönetme mahareti gelişirse kişinin bu hislerden kaçması ve farklı yollarla rahatlamak için yiyeceklere yönelmesi engellenecektir. Olumsuz hislerle başa çıkmayı öğrenmek bir müddetç gerektirdiği için bu süreçte duygusal rahatlama için yemek yerine spor, yoga ya da kişinin ilgi alanına uygun alternatif aktiviteler yardımcı olacaktır. Ve tabi bu davranış biçiminin alışkanlık haline gelmesi epey kıymetlidir.

Beslenme ve his günlüğü tutun

Duygusal yemenin boyutunun farkedilmesi, gün içerisindeki beslenme durumunun saptanması için bireylere beslenme günlüğü tutmalarını tavsiye ediyorum. 3 gün, 5 gün yahut 7 gün boyunca sabah kalkış saati itibariyle yatış saatine kadar geçen süreçte yediği ve içtiği tüm besinleri ölçüsü ve saatiyle birlikte yazmasını istiyorum; bu sayede kişinin beslenmesi hakkında daha uygun bilgi sahibi olabiliyorum. Hatta beslenme günlüğünde kişi hislerini da not alabilir. Örneğin “pişmanım”, “oldukça geldi”, “aslında aç değildim lakin yedim”, üzere gibi. Bu günlük hem Diyetisyen hem Psikolog tarafınca incelenmelidir.

“Duygusal yeme” , “tıkınırcasına(aşırı) yeme”, üzere durumları sık sık yaşayan bir bireyseniz kesinlikle bir Diyetisyen, Endokrinolog ve Psikolog dayanağı almalısınız.
Hibya Haber Ajansı