Barış ERKAYA / BORSA ANALİZ
Borsa yatırımcısı açısından baş karıştırıcı günler yaşıyoruz. Temettü yahut büyüme yatırımcıları için değil olağan olarak. Vur-kaçla kar elde etme niyeti olanlar için. Dedikodular çeşitli. Vadeli Süreçler ve Opsiyon Borsası’nın spor piyasayı da tahteravalliye çevirdiği seanslar temmuz sonundan beri yükselen lakin geçtiğimi birkaç haftada tavan üstüne tavana kilitlenen bankacılık paylarında mantık ile izah edilemeyecek sert yükselişler yaratıp kaldıraçlı short konumları teminat derdine zorladıktan daha sonra bu kere zıdda dönerek taban üstüne taban çeken birebir paylarla long konumları zorlamaya başladı. Bu manzara elbette borsanın bir oyun alanı değil yatırım yeri olduğu imajı açısından pek de faydalı sonuç veren şeyler değildi. Zira spekülasyon ile manipülasyonun birbirinden ayrıldığı, birinin piyasalar açısından yararlıyken ötekinin düzenleyici kurumlar tarafınca müdahale edilmesi gereken bir hareket biçimi olduğunu herkes biliyordu. Vadeli piyasanın uzun vadeli yatırım yapılan spot piyasayı da bozduğu seansların borsaya yeni yatırımcı çekme açısından da berbat anılar bırakacağı muhakkaktı.
GÖRÜLMEDİK GELİŞMELER
Özellikle bir aracı kurum üzerinde ağırlaşan tenkitlere ismi geçen aracı kurumdan bir internet sitesi üzerinden karşılık geldi ve aracı kurum kendilerinin yalnızca bir yatırımcının süreçlerine aracılık ettiğini, manipülasyonla ilgilerinin olmadığını, kelam konusu müşterinin özel bir müşterileri olmadığını ve 10’dan fazla öbür aracı kurumla da tıpkı süreçleri yaptığını deklare etti.
Dedik ya; değişik günler yaşıyoruz. Bu açıklama bile başlı başına enteresan bir açıklama olarak bugünlerde yaşananları özetleyen bir şey olarak önümüzde duruyor.
Borsanın 1998-2003 periyodunda pek epeyce ünlü spekülatörünün yahut manipülatörünün cirit attığı bir yer olduğunu, ferdî yatırımcıların finansal okur yazarlığının bugünkünden çok ancak epey daha az olduğunu, ama o devirde bile bu spekülatör yahut manipülatörlerin hangi aracı kurumlardan süreç yaptığını kesin olarak bilmediğimizi ama yalnızca duyumlara sahip olduğumuzu hatırlıyoruz. Biz borsa-finans gazetecileri için bu ayrıntıların birden fazla yalnızca dedikodudan ibaretti. Lakin bugün oldukçaça ismi duyulan bir borsa spekülatörünün isminin açıkça söylem edilebildiği periyotları yaşıyoruz. Bunun art planında SPK’nın kapalı kapılar arkasında yaşanan olağan dışı süreç günlerinin aktörlerini sıkıştırması olabileceği üzere kurumların teminatlı durumlardan duyduğu rahatsızlık da olabilir.
EN SAĞLIKLISI PROFESYONELE BIRAKMAK
Peki piyasanın hali buyken çok da derinlemesine teknik yahut temel borsa bilgisine sahip olmayanlar ne yapmalı?
Bu sorunun karşılığını her fırsat bulduğumuzda uzmanlardan aktararak veriyoruz. İşi profesyonel yatırımcılara teslim edip ardınıza yaslanıp olacakları orta ara takip etmek tahminen biraz daha az bir getiri lakin daha az risk, daha gerilimsiz bir hayat manasına gelebilir. Profesyonel yatırımcılar derken de şüphesiz yatırım fonları yahut BES birikimlerinizi kıymetlendirmek kelam hususuysa BES fonlarından bahsediyoruz.
bu biçimde gelin birlikte son periyotta yaşanan hareketlerde gerçek durumlar alarak yatırımcısını koruyan yahut fazlaca kazandırmayı başaran fonlara yakından bakalım.
KALDIRAÇLI FON TEPEYE OTURDU
Yatırım fonlarını incelerken birinci karşımıza çıkan dikkat alımlı performans da aslında sürpriz oldu. Borsa İstanbul’daki hareketin hızlanmaya başladığı 27 Temmuz 2022’den 16 Eylül 2022 Cuma gününe kadar öteki fonlara karşı ezici bir getiri üstünlüğü sağlayan yatırım fonunun kaldıraçlı süreç yapan bir hür şemsiye fonu olduğu görülüyor. Inveo Portföy’ün İstatistiksel Arbitraj Hür Özel Fonu’nun ortadaki dalgalanmaları da kapsayan getirisi yüzde 472 oldu. Yani 100 liralık bir yatırımı 572 TL’ye çıkardı. Ama dikkat çeken bir öbür nokta TEFAS datalarına nazaran bu fonun yalnızca bir yatırımcısı var. Yani tahsisli bir fon.
ENDEKSİN İKİ KATI KAZANDIRANLAR
Bu fona en çok yaklaşabilen fon Amaç Portföy’ün Pusula Pay Senedi Hür Fonu. Yüzde 119 getiri sağlayan bu fonu, yüzde 97 getiriyle Deniz Portföy’ün CC Pay Senedi Hür Özel Fonu izledi. Azimut Portföy’ün Pay Senedi Hür Özel Fonu yüzde 85.5, Azimut Portföy Res Hür Özel Fonu yüzde 82, Tera Portföy Birinci Hür Fonu yüzde 81, Amaç Portföy Mavi Pay Senedi Özgür Fonu yüzde 80 getiri sağladı. Bu fonlar, yalnızca 1.5 ay içerisinde BIST-100’ün yaklaşık iki katı kadar getiri sağlayan fonlar.
Fakat olağan olarak bu fonların bir birden fazla pay senedi ağır fonlar olduğu için hem de daha yüksek risk profiline dahil yatırımcı kitlesine hitap ediyor. Ayrıyeten bu fonları bir kısmı esasen halka açık da değil ve muhakkak bir yatırımcı kitlesine tahsisli olarak satılmış, yani yeni yatırımcı kabulü olmayan fonlar.
HEM YÜKSELİŞTE HEM DÜŞÜŞTE KAZANDIRANLAR
Şimdi de biraz daha muhafazacı bir tahlil yapalım. Örneğin Borsa İstanbul’un süratli yükseldiği, hatta son günlerine gerçek yükselişin daha da sertleştiği 27 Temmuz- 12 Eylül 2022’de en epey kazandıran, lakin yanlışsız stratejiyle borsanın sert bir düşüş gösterdiği 12-16 Eylül 2022 devrinde de yatırımcısına getiri sağlamayı başarmış olan fonlar hangileri?
İki devri birlikte incelediğimizde, borsa hem yükselirken tıpkı vakitte düşerken kazandıran, bileşik getiri olarak da en çok getiri sağlayan fonlarda dorukta Azimut Portföy Res Hür Özel Fon yer alıyor. Borsa yükselirken yüzde 82 kazandıran bu fon, borsanın düştüğü devirde de nominal olarak kaybettirmemeyi başardı.
Bu fonu Inveo Portföy’ün Everest Özgür Fonu izliyor. Borsa yükselirken yüzde 55 civarı getiri sağlayan bu fon, borsa düşerken de yüzde 6 getiri sağlamayı başardı. Bu fonları, borsa yükselirken yüzde 58 kazandırıp, borsa düşerken yüzde 1 kazandıran A1 Portföy Birinci Özgür Fon, borsa yükselirken yüzde 42, borsa düşerken yüzde 7 kazandıran Marmara Capital Pay Senedi Hür Fon izledi. Listede yer alan öteki fonlar sırasıyla Marmara Capital Pay Senedi (TL) Fonu, Küresel Menkul Ada Özgür Fon, Küresel Menkul Boğaziçi Özgür Fonu, Tacirler Portföy KG Özgür Özel Fon, Küresel Menkul Irmak Özgür Fon oldu. Öteki fonlara ait dataları tablolarımızdan izleyebilirsiniz.
HİSSE BAZLI BES FONLARI KAZANDIRDI
Aslında borsada yaşanan bu dalgalanmalar tahminen unutuyoruz ancak insanların kişisel emeklilik geleceklerini de etkiliyor. şüphesiz uzun vadede eninde sonunda her vakit sabreden kazanır lakin yılda 6 kez portföy değiştirme hakkı olan ve bu hakkını kullanmak isteyen bir yatırımcının borsada yaşanan bu mantıksızı dalgalanmaları görür görmez en azından bu haklarından birini kullanırken başının epeyce karışacağı kesinlikle. Bu niçinle BES fonların performanslarını da birebir periyotta araştırdık. En epey getiriyi sağlayan fon son 1.5 ayda Anadolu Hayat Emeklilik’in İş Bankası İştirak Endeksi Emeklilik Yatırım Fonu oldu. elbette bunda İş Bankası C paylarının daha sonradan biraz düşse de süratli yükselişinin tesiri var. İkinci sırada Cigna Sıhhat ve Emeklilik’in Birinci Pay Senedi Fonu, üçüncü sırada ise Anadolu Hayat Emeklilik’in Pay Seneid Küme Emeklilik Fonu yer aldı. BIST-100 endeksinden daha fazla getiri sağlayabilen emeklilik fonu sayısı ise yalnızca 12 oldu.
Okumaya devam et...
Borsa yatırımcısı açısından baş karıştırıcı günler yaşıyoruz. Temettü yahut büyüme yatırımcıları için değil olağan olarak. Vur-kaçla kar elde etme niyeti olanlar için. Dedikodular çeşitli. Vadeli Süreçler ve Opsiyon Borsası’nın spor piyasayı da tahteravalliye çevirdiği seanslar temmuz sonundan beri yükselen lakin geçtiğimi birkaç haftada tavan üstüne tavana kilitlenen bankacılık paylarında mantık ile izah edilemeyecek sert yükselişler yaratıp kaldıraçlı short konumları teminat derdine zorladıktan daha sonra bu kere zıdda dönerek taban üstüne taban çeken birebir paylarla long konumları zorlamaya başladı. Bu manzara elbette borsanın bir oyun alanı değil yatırım yeri olduğu imajı açısından pek de faydalı sonuç veren şeyler değildi. Zira spekülasyon ile manipülasyonun birbirinden ayrıldığı, birinin piyasalar açısından yararlıyken ötekinin düzenleyici kurumlar tarafınca müdahale edilmesi gereken bir hareket biçimi olduğunu herkes biliyordu. Vadeli piyasanın uzun vadeli yatırım yapılan spot piyasayı da bozduğu seansların borsaya yeni yatırımcı çekme açısından da berbat anılar bırakacağı muhakkaktı.
GÖRÜLMEDİK GELİŞMELER
Özellikle bir aracı kurum üzerinde ağırlaşan tenkitlere ismi geçen aracı kurumdan bir internet sitesi üzerinden karşılık geldi ve aracı kurum kendilerinin yalnızca bir yatırımcının süreçlerine aracılık ettiğini, manipülasyonla ilgilerinin olmadığını, kelam konusu müşterinin özel bir müşterileri olmadığını ve 10’dan fazla öbür aracı kurumla da tıpkı süreçleri yaptığını deklare etti.
Dedik ya; değişik günler yaşıyoruz. Bu açıklama bile başlı başına enteresan bir açıklama olarak bugünlerde yaşananları özetleyen bir şey olarak önümüzde duruyor.
Borsanın 1998-2003 periyodunda pek epeyce ünlü spekülatörünün yahut manipülatörünün cirit attığı bir yer olduğunu, ferdî yatırımcıların finansal okur yazarlığının bugünkünden çok ancak epey daha az olduğunu, ama o devirde bile bu spekülatör yahut manipülatörlerin hangi aracı kurumlardan süreç yaptığını kesin olarak bilmediğimizi ama yalnızca duyumlara sahip olduğumuzu hatırlıyoruz. Biz borsa-finans gazetecileri için bu ayrıntıların birden fazla yalnızca dedikodudan ibaretti. Lakin bugün oldukçaça ismi duyulan bir borsa spekülatörünün isminin açıkça söylem edilebildiği periyotları yaşıyoruz. Bunun art planında SPK’nın kapalı kapılar arkasında yaşanan olağan dışı süreç günlerinin aktörlerini sıkıştırması olabileceği üzere kurumların teminatlı durumlardan duyduğu rahatsızlık da olabilir.
EN SAĞLIKLISI PROFESYONELE BIRAKMAK
Peki piyasanın hali buyken çok da derinlemesine teknik yahut temel borsa bilgisine sahip olmayanlar ne yapmalı?
Bu sorunun karşılığını her fırsat bulduğumuzda uzmanlardan aktararak veriyoruz. İşi profesyonel yatırımcılara teslim edip ardınıza yaslanıp olacakları orta ara takip etmek tahminen biraz daha az bir getiri lakin daha az risk, daha gerilimsiz bir hayat manasına gelebilir. Profesyonel yatırımcılar derken de şüphesiz yatırım fonları yahut BES birikimlerinizi kıymetlendirmek kelam hususuysa BES fonlarından bahsediyoruz.
bu biçimde gelin birlikte son periyotta yaşanan hareketlerde gerçek durumlar alarak yatırımcısını koruyan yahut fazlaca kazandırmayı başaran fonlara yakından bakalım.
KALDIRAÇLI FON TEPEYE OTURDU
Yatırım fonlarını incelerken birinci karşımıza çıkan dikkat alımlı performans da aslında sürpriz oldu. Borsa İstanbul’daki hareketin hızlanmaya başladığı 27 Temmuz 2022’den 16 Eylül 2022 Cuma gününe kadar öteki fonlara karşı ezici bir getiri üstünlüğü sağlayan yatırım fonunun kaldıraçlı süreç yapan bir hür şemsiye fonu olduğu görülüyor. Inveo Portföy’ün İstatistiksel Arbitraj Hür Özel Fonu’nun ortadaki dalgalanmaları da kapsayan getirisi yüzde 472 oldu. Yani 100 liralık bir yatırımı 572 TL’ye çıkardı. Ama dikkat çeken bir öbür nokta TEFAS datalarına nazaran bu fonun yalnızca bir yatırımcısı var. Yani tahsisli bir fon.
ENDEKSİN İKİ KATI KAZANDIRANLAR
Bu fona en çok yaklaşabilen fon Amaç Portföy’ün Pusula Pay Senedi Hür Fonu. Yüzde 119 getiri sağlayan bu fonu, yüzde 97 getiriyle Deniz Portföy’ün CC Pay Senedi Hür Özel Fonu izledi. Azimut Portföy’ün Pay Senedi Hür Özel Fonu yüzde 85.5, Azimut Portföy Res Hür Özel Fonu yüzde 82, Tera Portföy Birinci Hür Fonu yüzde 81, Amaç Portföy Mavi Pay Senedi Özgür Fonu yüzde 80 getiri sağladı. Bu fonlar, yalnızca 1.5 ay içerisinde BIST-100’ün yaklaşık iki katı kadar getiri sağlayan fonlar.
Fakat olağan olarak bu fonların bir birden fazla pay senedi ağır fonlar olduğu için hem de daha yüksek risk profiline dahil yatırımcı kitlesine hitap ediyor. Ayrıyeten bu fonları bir kısmı esasen halka açık da değil ve muhakkak bir yatırımcı kitlesine tahsisli olarak satılmış, yani yeni yatırımcı kabulü olmayan fonlar.
HEM YÜKSELİŞTE HEM DÜŞÜŞTE KAZANDIRANLAR
Şimdi de biraz daha muhafazacı bir tahlil yapalım. Örneğin Borsa İstanbul’un süratli yükseldiği, hatta son günlerine gerçek yükselişin daha da sertleştiği 27 Temmuz- 12 Eylül 2022’de en epey kazandıran, lakin yanlışsız stratejiyle borsanın sert bir düşüş gösterdiği 12-16 Eylül 2022 devrinde de yatırımcısına getiri sağlamayı başarmış olan fonlar hangileri?
İki devri birlikte incelediğimizde, borsa hem yükselirken tıpkı vakitte düşerken kazandıran, bileşik getiri olarak da en çok getiri sağlayan fonlarda dorukta Azimut Portföy Res Hür Özel Fon yer alıyor. Borsa yükselirken yüzde 82 kazandıran bu fon, borsanın düştüğü devirde de nominal olarak kaybettirmemeyi başardı.
Bu fonu Inveo Portföy’ün Everest Özgür Fonu izliyor. Borsa yükselirken yüzde 55 civarı getiri sağlayan bu fon, borsa düşerken de yüzde 6 getiri sağlamayı başardı. Bu fonları, borsa yükselirken yüzde 58 kazandırıp, borsa düşerken yüzde 1 kazandıran A1 Portföy Birinci Özgür Fon, borsa yükselirken yüzde 42, borsa düşerken yüzde 7 kazandıran Marmara Capital Pay Senedi Hür Fon izledi. Listede yer alan öteki fonlar sırasıyla Marmara Capital Pay Senedi (TL) Fonu, Küresel Menkul Ada Özgür Fon, Küresel Menkul Boğaziçi Özgür Fonu, Tacirler Portföy KG Özgür Özel Fon, Küresel Menkul Irmak Özgür Fon oldu. Öteki fonlara ait dataları tablolarımızdan izleyebilirsiniz.
HİSSE BAZLI BES FONLARI KAZANDIRDI
Aslında borsada yaşanan bu dalgalanmalar tahminen unutuyoruz ancak insanların kişisel emeklilik geleceklerini de etkiliyor. şüphesiz uzun vadede eninde sonunda her vakit sabreden kazanır lakin yılda 6 kez portföy değiştirme hakkı olan ve bu hakkını kullanmak isteyen bir yatırımcının borsada yaşanan bu mantıksızı dalgalanmaları görür görmez en azından bu haklarından birini kullanırken başının epeyce karışacağı kesinlikle. Bu niçinle BES fonların performanslarını da birebir periyotta araştırdık. En epey getiriyi sağlayan fon son 1.5 ayda Anadolu Hayat Emeklilik’in İş Bankası İştirak Endeksi Emeklilik Yatırım Fonu oldu. elbette bunda İş Bankası C paylarının daha sonradan biraz düşse de süratli yükselişinin tesiri var. İkinci sırada Cigna Sıhhat ve Emeklilik’in Birinci Pay Senedi Fonu, üçüncü sırada ise Anadolu Hayat Emeklilik’in Pay Seneid Küme Emeklilik Fonu yer aldı. BIST-100 endeksinden daha fazla getiri sağlayabilen emeklilik fonu sayısı ise yalnızca 12 oldu.
Okumaya devam et...