Güldağ: Gündemin sıcak unsurları; Fed toplantısı ve çabucak gerisinden gelen TCMB faiz sonucu. Fed sonucu biraz piyasaları da şaşırttı, Aykırı köşe yaptı diyenler hayli. 2023’e kadar bir faiz artırımı yapacağım derken, bunu ikiye çıkarması sürpriz nitekim. Geçen hafta konuşuyorduk, yavaş yavaş piyasaları alıştırıyorlar diye. Bu alıştırma biraz daha güçlenmiş ve erkene çekilmiş oldu. Hatta bizim Merkez Bankası’nın faiz sonucunı da etkiledi yorumları yapanlar var. Bu da olağandır. Dünyadan kopuk değiliz sonuçta… Gerçi bizde bir faiz değişikliği beklenmiyordu. Bir sürpriz yok. Ancak Merkez Bankası’nın metnine bir daha “sıkı duruş” vurgusu da girdi…
Ağaoğlu: Öncelikle şunu söyleyeyim. Artık hayata biraz daha olumlu bakıyoruz. Aşılanmanın hızlanması iktisat tarafında tasaların azalmasına katkı sağlıyor..
Güldağ: Mutlaka moral oluyor. İş dünyası uygulamadaki külfetlerden kelam ediyor. Haklılar da… Çalışanları oradan oraya taşımak zorunda kalıyorlar. Yoksa hızlanma ve ‘yerinde aşılama’ fikri hoş…
Ağaoğlu: İki merkez bankasının arka arda açıklanan kararlarına dönersek; ikisi de ‘biz olduğumuz yerde duruyoruz’ dedi. Farkı yaratan ‘sıkı duruş kararlılıkla sürdürülecektir’ cümlesinin evvelki heyette çıkarıldıktan daha sonra bir daha yerine konulması… Bu da bence Fed’den gelen sinyalden daha sonra oldu.
Güldağ: Natürel bugünkü faiz oranını ‘sıkı duruş’ olarak görmeyen ve ‘Merkez Bankası’nın faiz artırması gerekir’ diyenler de var biliyorsun. Onun da tesiri olabilir.
Ağaoğlu: İşaret fişeğini atan Fed oldu sonuçta. Bariz bir değişim var her halukarda. Daha evvel 2023’te 7 üye faiz artışı beklerken bu sayı 13’e çıkmış durumda. Bunlardan 11’i iki faiz artışı bekler durumda. Gerçi Powell gerisinden daha sakinleştirici bir halla, ‘parasal daralmayı konuşmayı konuştuk’ dedi. Yani ‘hemen çabucak nakdî genişlemenin durmasını değil, bunu konuşup konuşmayacağımızı konuştuk’ demiş oldu.
Güldağ: Piyasalar geçen hafta toz pembe görüyordu ortamı. Fed faizi yükseltmez, varlık alımlarını da azaltmaz deyip, borsaları üst çekiyordu…
Ağaoğlu: Fed’in durumunu değiştirmeye başladığı yahut bunu konuşmaya başladığı birinci toplantı oldu bu açıkçası. Öteki taraftan hala daha enfl asyonun tek seferlik olduğu, kalıcı olmayacağı üzere bir telaffuz var. Bu tek seferlik kısmına niçinse ben bir türlü katılamıyorum. Ekonomist gözüyle baktığım vakit bu yıl artan gecikmiş talep niçiniyle koronavirüs niçiniyle, arz yahut tedarik zincirinde yaşanan meşakkatlerle artması evet kalıcı bir enfl asyonun olmayacağını söylüyor. Buna karşılık aşağı tarafta da fiyatlar yüksek kalmaya devam ediyor. Artık ABD’de hem piyasa yapıcılar tıpkı vakitte ekonomistler dönüp maaş artışlarına bakıyor. Şu anda ABD’de maaş artışları enfl asyona paralel değil yahut gereğince artmıyor. Verilen dayanaklar niçiniyle çabucak hemen beşerler tam olarak istihdam piyasasına dönmüş değil. Fakat eylülde kesilecek. bu biçimde tekrar bakmak lazım. O maaş artışı gelir ve o da enfl asyonun artçı tesirlerini devam ettirecek olursa bu biçimde Fed artışı öne çekebilir. Yani tarihine karar vermek için biraz erken bir durum.
Güldağ: Alışılmış yükselen enfl asyonu görüp eski fiyatlara ikna olmayabilirler. Ağaoğlu: Evet. Bu durum tavuk-yumurta öyküsü üzere birbirini besleyecek diye görüyorum. Fakat azalan bir tesir de olsa bile bu iş bir yılla hudutlu kalacak değil. Güldağ: kararınu da biliyoruz bu tartışmanın; yumurta tavuktan çıkıyor!
Ağaoğlu: Katiyetle, bunu tartışmayalım haklısın. Söylemek istediğim, Fed bu nakdî genişlemeyi daima devam ettirecek öyküsünün sonuna yaklaştığımızın birinci habercisi oldu bu toplantı. 2023’ün öne çekilip çekilmediğini sorarsan, ben bu sürecinin bir tık öne çekileceğini düşünüyorum.
Güldağ: 2023’ü de beklemeyebilir…
Ağaoğlu: 2022’de bile iki faiz artışı gelebileceğini düşünüyorum. Bunun bize tesiri Merkez Bankası küçük bir ekleme yapma muhtaçlığı duymuş. Siyaset faizinde bir değişikliğe gitmediler lakin sıkı duruşu daha uzun mühlet sürdüreceğiz diyor.
Güldağ: bir süre de bu biçimde devam edecek üzere. Faiz indirimi temmuz–ağustos üzere gelecek beklentisi vardı. O pek kolay olmayacak. Şartlar uygun görünmüyor. Lakin ana senaryo hala faiz indirimi olacak tarafında…
Ağaoğlu: Birinci fırsatta bunu yapacağını bekliyor piyasa. Fed’e baktığımızda o olabildiğince geç faizi artırma gayreti ortasında.
Güldağ: Fed artırıma geçmeden, TCMB bir indirim fırsatı yakalayabilir…
Ağaoğlu: Merkez Bankası da olabildiğince erken faiz indirme gayretinde. Lakin enfl asyonun nitekim kalıcı ve katı bir tavır sergilemesi Türkiye’de o faiz indirimi kıssasını biraz daha erteler durumda. Eylüle tahminen de ekime sarkması ihtimali belirdi bence bu Fed’in son atağından daha sonra.
Güldağ: Geçen hafta NATO’dan piyasaları etkileyecek fazla bir gelişme çıkmaz demiştik. Gelişmeler de o tarafta oldu. Artık Fed ve Merkez Bankası kararlarından daha sonra kur cephesinde ne düşünüyorsun?
Ağaoğlu: Net bir fikir edinemediğim bir mevzu oldu tepe aslında. NATO’nun Avrupa ve ABD içindeki diyaloğu nasıl tesis ettiği noktası da açık değil. Türkiye açısından gördüğüm fotoğraf de pek rivayetleri dayanaklar nitelikte olmadı. Oradan bir tahlille, elle tutulur bir gündem unsuruyla gelinmedi. Yahut bunlar çalışılıyor ve biz ondan sonrasında duyacağız. Fakat duyduğumuz vakit bunun bizi ne istikamete götüreceği konusunda belirsizlik devam ediyor. O belirsizlik olduğu sürece de kur tarafında aşağı istikametli TL’ye itimat artırıcı adımlardan epeyce meçhullüğü artıran TL’ye inancı biraz daha zedeleyen gri bir ortam var ortalıkta.
Güldağ: bu biçimde dövizde park etme durumu sürecektir…
Ağaoğlu: Bu ortamda beşerler döviz satmak istemiyorlar. Merkez Bankası’nın her toplantı daha sonrası aykırı para ikamesi diye yayınlamış olduğu hedefl er yalnızca temenni olarak kalıyor. Çalışan iktisat birlikteinde ister istemez bir döviz talebi getiriyor. Endüstrimiz çalışıyor, ihracatımız âlâ lakin ithalatın ihracatı karşılama oranı ve bir de artan ve global fiyatlarla ekstra gelen maliyetlerle biz olağanın de üzerinde birebir ölçüde mal için dahi tonaj bakımından tıpkı ihracatı yapıyor olsak bile daha fazla para ödüyoruz, o da daha fazla dolar talebi demek. Kurun aşağı istikametli hareketlerinin sonlu kalacağını, fazlaca optimist ortamda bile 8,05’in altının artık biraz zorlaşmaya başladığını görüyorum.
Güldağ: Pekala üst gerçek?
Ağaoğlu: Bundan daha sonra kur kopup masraf mi diye bakarsan onu da beklemiyorum. Piyasada spekülatif bir atılım yaratacak yahut anında bonodan çıkıp gelip döviz alacak birisi de yok.
Güldağ: Biz bizeyiz…
Ağaoğlu: O yüzden borsa ne uzuyor ne de kısalıyor. Tahvil faizleri de o yüzden inmiyor ve inemeyecek. Bir de şu var: Kamu borçlanmasının üçte biri kamu bankalarında… Bu kıymetli. Ha Merkez Bankası eliyle Hazine’yi fonlamışsınız ha kamu bankaları eliyle. Piyasa şartlarından hayli kamunun kamu eliyle desteklendiği bir durum hasıl oluyor. Bu da fiyatların sağlıklı oluşmasını zorlaştırıcı bir durum. Gerek kur, gerek faiz, gerekse de rastgele bir mal ve hizmetin de fiyatlanmasını zorlaştırıyor.
Güldağ: bu biçimde baktığın vakit temmuz, ağustos sakin mi geçer? Önümüzdeki periyoda ait senaryon nedir?
Ağaoğlu: Farklı bir şey söyleyeceğim; turistin gelmesine mi sevinsek gelmemesine mi? Gelsin diye sevineceğiz zira dövize muhtaçlığımız var. Lakin turist gelince bizdeki rutin talebin üzerine bir talep daha gelecek. örneğin yaş meyve ve zerzevat olağan koşullar altında düşük seyredecekken turist geldiği vakit onların tüketecekleri ile birlikte besinde bir enfl asyon baskısı ortaya çıkacak. Bu sefer enfl asyonda katılık daha uzun mühlet devam edecek. Dilek edilen faiz düşüşü de daha geç olacak. Öte yandan, turizmde beklenen döviz gelmezse sonbahardan itibaren kur tarafında da biraz külfetli devirler bizi bekler. Eylül ayındaki dış borç ödemelerini de aklımıza getirince.
Güldağ: Valla turist bol ölçüde gelsin. Onun getireceği enfl asyondan evvel biz o denli kararlar alıyoruz ki… Oraya gelene kadar enflasyonu kendi kendimize tetikleyecek, şaşırıp kalıyorum. örneğin plastik atıklarının ithalatını engelledik biliyorsun. Artık tarım gereçlerinin birçok geri dönüşüm materyalinden üretiliyor. Bir yandan kuraklık malum. Artık buna bir de materyal derdi ekleniyor. Sulama, yağmurlama yapacak materyal bulunmuyor. Çiftçi ‘ekinim tarlada yanıyor’ feryadında. Abartılıyor diyeceksin. Lakin zahmet niçiniyle İran’dan kayıtlı kayıtsız materyal geldiği konuşuluyor. Bunun yarın öbür gün fiyatlar üstündeki tesirini düşün. özetlemek gerekirsesı demem o ki, biz aslına bakarsan enfl asyonu üst ittirmek için elimizden geleni yapıyoruz esasen. Şuurlu bilinçsiz. Kimin çıkarınadır bilmem. Ancak bir karar alıyoruz hurda ithalatını yasaklıyoruz, tarıma kadar uzanan tesirleri oluyor. daha sonra da tekrar düzenlemeye gitmeye çalışıyoruz. bu biçimde biz bu sonucu niye aldık?
Ağaoğlu: Bir milat var benim açımdan onu not edeyim: Çek yasası. Çek yasası bence milattır. Siz ödeme sistemlerine kanunla müdahale edip bütün nizamı altüst ederseniz, daha sonrasında tamiratı fazlaca zordur. daha sonrasında kimse kimseye kolay kolay ne çek verir ne de çek alır. Bir işin önünü ardını epey sıkı düşünmek lazım.
Altın ve gümüşte Fed daha sonrası tatsız fotoğraf
Güldağ: Gelelim altına. 1800’ün altına düştü…
Ağaoğlu: Fed’den daha sonra daha tatsız bir fotoğraf ortaya çıktı altın ve gümüş için. Fed’den daha sonra altın için kritik olan düzey 1830’du. Hem 50 günlük hareketli ortalama birebir vakitte bir düşüş trendinin takviye olabileceği bir düzeydi. Tutunamadı ve önemli olarak geriledi. Gümüşü de bu kez birlikteinde sürükledi lakin gümüş bakılırsace daha uygun bir reaksiyon verdi, sonlu düştü.
Güldağ: Ya bundan daha sonrası?
Ağaoğlu: Her ikisi için de daha gerileme ihtimali var. Altın ve gümüş çıkamadıkları için bir de Fed geliyor üzerine artık geriliyor ancak Cuma değerli. Altın tekrar 1830 düzeyinin altında kapanacak olursa bu biçimde önemli bir gerileme ihtimali var. Hatta 1600’lü sayıları konuşabiliriz. 1600’lü sayılar altın için ‘enfl asyon hedge’ dediğimiz, enfl asyondan korunmak için altına geçilme devrinin bir süre erteleneceği manasına geliyor. Doğal bu ortada kripto paraları da atlamayalım, onlar da Fed’ten olumsuz etkilendiler. şimdi herkes dolara karşı şu anda paha kaybediyor. Dolar endeksi 91,75’lere geldi, bu kıymetli bir yükseliş oldu. Parite 1,1930’lara geldi. Bunların hepsi Fed’in yapmış olduğu birinci ikaz atışından daha sonra oldu.
Güldağ: Devamını bekler misin?
Ağaoğlu: Altın ve gümüşte bekliyorum, Cuma günkü kapanışa bakmak lazım. Dolar-Euro paritesinde de evvelki gün ve dün kritik iki şey oldu. Evvelki gün 50 günlük dün 200 günlük hareketli ortalamanın altına indik, ki bu paritenin 1,1850’nin altına inmesi ihtimalini gündeme getiriyor. Bu demektir ki dolar endeksi üst çıkacak. Pound biraz direniyor. Lakin dolar endeksi 6 para ünitesine karşı hayli majör bir hareket yapmış üzere görünmüyor. Bunun için kritik düzey 93,25 düzeyi. 93,25’e kadar masraf bu biçimdea kadar hala daha bir düzeltmedir. Onun üzerine çıkmışsa bu biçimde piyasada altında gerçekten 1600’lü düzeyleri gorebiliriz.
Güldağ: 1830’un üzerinde kapanırsa?
Ağaoğlu: bu biçimde da enfl asyon öyküsü ile birlikte 1950, hatta onun üzerine artacağı yeni bir platoya geçer altın.
Güldağ: Öteki emtia meblağları için ne dersin?
Ağaoğlu: Parantez ortasında bakırı söylemek isterim. niçini de şu: Çin’den gelen bir haber var bakırla ilgili. Çin kimi bakır stoklarını satacağı ile ilgili bir açıklama yaptı. Satsa da satmasa da bu biçimde bir açıklamayla fiyatların bir ölçü dinlenmesini istedi herbiçimde Çin. Zira önü alınamayan emtia fiyat yükselişi var. Bu da Çin’i fazlaca önemli vuruyor. Bakır birlikteinde nikel ve alüminyum tarafında da ufak bir sarsıntı yarattı.
Güldağ: Ziraî emtia tarafında yaşananlar…
Ağaoğlu: Son mısırda yaşanan hava durumuyla yaratılan bir manipülasyon ortamı diyeceğim…
Okumaya devam et...
Ağaoğlu: Öncelikle şunu söyleyeyim. Artık hayata biraz daha olumlu bakıyoruz. Aşılanmanın hızlanması iktisat tarafında tasaların azalmasına katkı sağlıyor..
Güldağ: Mutlaka moral oluyor. İş dünyası uygulamadaki külfetlerden kelam ediyor. Haklılar da… Çalışanları oradan oraya taşımak zorunda kalıyorlar. Yoksa hızlanma ve ‘yerinde aşılama’ fikri hoş…
Ağaoğlu: İki merkez bankasının arka arda açıklanan kararlarına dönersek; ikisi de ‘biz olduğumuz yerde duruyoruz’ dedi. Farkı yaratan ‘sıkı duruş kararlılıkla sürdürülecektir’ cümlesinin evvelki heyette çıkarıldıktan daha sonra bir daha yerine konulması… Bu da bence Fed’den gelen sinyalden daha sonra oldu.
Güldağ: Natürel bugünkü faiz oranını ‘sıkı duruş’ olarak görmeyen ve ‘Merkez Bankası’nın faiz artırması gerekir’ diyenler de var biliyorsun. Onun da tesiri olabilir.
Ağaoğlu: İşaret fişeğini atan Fed oldu sonuçta. Bariz bir değişim var her halukarda. Daha evvel 2023’te 7 üye faiz artışı beklerken bu sayı 13’e çıkmış durumda. Bunlardan 11’i iki faiz artışı bekler durumda. Gerçi Powell gerisinden daha sakinleştirici bir halla, ‘parasal daralmayı konuşmayı konuştuk’ dedi. Yani ‘hemen çabucak nakdî genişlemenin durmasını değil, bunu konuşup konuşmayacağımızı konuştuk’ demiş oldu.
Güldağ: Piyasalar geçen hafta toz pembe görüyordu ortamı. Fed faizi yükseltmez, varlık alımlarını da azaltmaz deyip, borsaları üst çekiyordu…
Ağaoğlu: Fed’in durumunu değiştirmeye başladığı yahut bunu konuşmaya başladığı birinci toplantı oldu bu açıkçası. Öteki taraftan hala daha enfl asyonun tek seferlik olduğu, kalıcı olmayacağı üzere bir telaffuz var. Bu tek seferlik kısmına niçinse ben bir türlü katılamıyorum. Ekonomist gözüyle baktığım vakit bu yıl artan gecikmiş talep niçiniyle koronavirüs niçiniyle, arz yahut tedarik zincirinde yaşanan meşakkatlerle artması evet kalıcı bir enfl asyonun olmayacağını söylüyor. Buna karşılık aşağı tarafta da fiyatlar yüksek kalmaya devam ediyor. Artık ABD’de hem piyasa yapıcılar tıpkı vakitte ekonomistler dönüp maaş artışlarına bakıyor. Şu anda ABD’de maaş artışları enfl asyona paralel değil yahut gereğince artmıyor. Verilen dayanaklar niçiniyle çabucak hemen beşerler tam olarak istihdam piyasasına dönmüş değil. Fakat eylülde kesilecek. bu biçimde tekrar bakmak lazım. O maaş artışı gelir ve o da enfl asyonun artçı tesirlerini devam ettirecek olursa bu biçimde Fed artışı öne çekebilir. Yani tarihine karar vermek için biraz erken bir durum.
Güldağ: Alışılmış yükselen enfl asyonu görüp eski fiyatlara ikna olmayabilirler. Ağaoğlu: Evet. Bu durum tavuk-yumurta öyküsü üzere birbirini besleyecek diye görüyorum. Fakat azalan bir tesir de olsa bile bu iş bir yılla hudutlu kalacak değil. Güldağ: kararınu da biliyoruz bu tartışmanın; yumurta tavuktan çıkıyor!
Ağaoğlu: Katiyetle, bunu tartışmayalım haklısın. Söylemek istediğim, Fed bu nakdî genişlemeyi daima devam ettirecek öyküsünün sonuna yaklaştığımızın birinci habercisi oldu bu toplantı. 2023’ün öne çekilip çekilmediğini sorarsan, ben bu sürecinin bir tık öne çekileceğini düşünüyorum.
Güldağ: 2023’ü de beklemeyebilir…
Ağaoğlu: 2022’de bile iki faiz artışı gelebileceğini düşünüyorum. Bunun bize tesiri Merkez Bankası küçük bir ekleme yapma muhtaçlığı duymuş. Siyaset faizinde bir değişikliğe gitmediler lakin sıkı duruşu daha uzun mühlet sürdüreceğiz diyor.
Güldağ: bir süre de bu biçimde devam edecek üzere. Faiz indirimi temmuz–ağustos üzere gelecek beklentisi vardı. O pek kolay olmayacak. Şartlar uygun görünmüyor. Lakin ana senaryo hala faiz indirimi olacak tarafında…
Ağaoğlu: Birinci fırsatta bunu yapacağını bekliyor piyasa. Fed’e baktığımızda o olabildiğince geç faizi artırma gayreti ortasında.
Güldağ: Fed artırıma geçmeden, TCMB bir indirim fırsatı yakalayabilir…
Ağaoğlu: Merkez Bankası da olabildiğince erken faiz indirme gayretinde. Lakin enfl asyonun nitekim kalıcı ve katı bir tavır sergilemesi Türkiye’de o faiz indirimi kıssasını biraz daha erteler durumda. Eylüle tahminen de ekime sarkması ihtimali belirdi bence bu Fed’in son atağından daha sonra.
Güldağ: Geçen hafta NATO’dan piyasaları etkileyecek fazla bir gelişme çıkmaz demiştik. Gelişmeler de o tarafta oldu. Artık Fed ve Merkez Bankası kararlarından daha sonra kur cephesinde ne düşünüyorsun?
Ağaoğlu: Net bir fikir edinemediğim bir mevzu oldu tepe aslında. NATO’nun Avrupa ve ABD içindeki diyaloğu nasıl tesis ettiği noktası da açık değil. Türkiye açısından gördüğüm fotoğraf de pek rivayetleri dayanaklar nitelikte olmadı. Oradan bir tahlille, elle tutulur bir gündem unsuruyla gelinmedi. Yahut bunlar çalışılıyor ve biz ondan sonrasında duyacağız. Fakat duyduğumuz vakit bunun bizi ne istikamete götüreceği konusunda belirsizlik devam ediyor. O belirsizlik olduğu sürece de kur tarafında aşağı istikametli TL’ye itimat artırıcı adımlardan epeyce meçhullüğü artıran TL’ye inancı biraz daha zedeleyen gri bir ortam var ortalıkta.
Güldağ: bu biçimde dövizde park etme durumu sürecektir…
Ağaoğlu: Bu ortamda beşerler döviz satmak istemiyorlar. Merkez Bankası’nın her toplantı daha sonrası aykırı para ikamesi diye yayınlamış olduğu hedefl er yalnızca temenni olarak kalıyor. Çalışan iktisat birlikteinde ister istemez bir döviz talebi getiriyor. Endüstrimiz çalışıyor, ihracatımız âlâ lakin ithalatın ihracatı karşılama oranı ve bir de artan ve global fiyatlarla ekstra gelen maliyetlerle biz olağanın de üzerinde birebir ölçüde mal için dahi tonaj bakımından tıpkı ihracatı yapıyor olsak bile daha fazla para ödüyoruz, o da daha fazla dolar talebi demek. Kurun aşağı istikametli hareketlerinin sonlu kalacağını, fazlaca optimist ortamda bile 8,05’in altının artık biraz zorlaşmaya başladığını görüyorum.
Güldağ: Pekala üst gerçek?
Ağaoğlu: Bundan daha sonra kur kopup masraf mi diye bakarsan onu da beklemiyorum. Piyasada spekülatif bir atılım yaratacak yahut anında bonodan çıkıp gelip döviz alacak birisi de yok.
Güldağ: Biz bizeyiz…
Ağaoğlu: O yüzden borsa ne uzuyor ne de kısalıyor. Tahvil faizleri de o yüzden inmiyor ve inemeyecek. Bir de şu var: Kamu borçlanmasının üçte biri kamu bankalarında… Bu kıymetli. Ha Merkez Bankası eliyle Hazine’yi fonlamışsınız ha kamu bankaları eliyle. Piyasa şartlarından hayli kamunun kamu eliyle desteklendiği bir durum hasıl oluyor. Bu da fiyatların sağlıklı oluşmasını zorlaştırıcı bir durum. Gerek kur, gerek faiz, gerekse de rastgele bir mal ve hizmetin de fiyatlanmasını zorlaştırıyor.
Güldağ: bu biçimde baktığın vakit temmuz, ağustos sakin mi geçer? Önümüzdeki periyoda ait senaryon nedir?
Ağaoğlu: Farklı bir şey söyleyeceğim; turistin gelmesine mi sevinsek gelmemesine mi? Gelsin diye sevineceğiz zira dövize muhtaçlığımız var. Lakin turist gelince bizdeki rutin talebin üzerine bir talep daha gelecek. örneğin yaş meyve ve zerzevat olağan koşullar altında düşük seyredecekken turist geldiği vakit onların tüketecekleri ile birlikte besinde bir enfl asyon baskısı ortaya çıkacak. Bu sefer enfl asyonda katılık daha uzun mühlet devam edecek. Dilek edilen faiz düşüşü de daha geç olacak. Öte yandan, turizmde beklenen döviz gelmezse sonbahardan itibaren kur tarafında da biraz külfetli devirler bizi bekler. Eylül ayındaki dış borç ödemelerini de aklımıza getirince.
Güldağ: Valla turist bol ölçüde gelsin. Onun getireceği enfl asyondan evvel biz o denli kararlar alıyoruz ki… Oraya gelene kadar enflasyonu kendi kendimize tetikleyecek, şaşırıp kalıyorum. örneğin plastik atıklarının ithalatını engelledik biliyorsun. Artık tarım gereçlerinin birçok geri dönüşüm materyalinden üretiliyor. Bir yandan kuraklık malum. Artık buna bir de materyal derdi ekleniyor. Sulama, yağmurlama yapacak materyal bulunmuyor. Çiftçi ‘ekinim tarlada yanıyor’ feryadında. Abartılıyor diyeceksin. Lakin zahmet niçiniyle İran’dan kayıtlı kayıtsız materyal geldiği konuşuluyor. Bunun yarın öbür gün fiyatlar üstündeki tesirini düşün. özetlemek gerekirsesı demem o ki, biz aslına bakarsan enfl asyonu üst ittirmek için elimizden geleni yapıyoruz esasen. Şuurlu bilinçsiz. Kimin çıkarınadır bilmem. Ancak bir karar alıyoruz hurda ithalatını yasaklıyoruz, tarıma kadar uzanan tesirleri oluyor. daha sonra da tekrar düzenlemeye gitmeye çalışıyoruz. bu biçimde biz bu sonucu niye aldık?
Ağaoğlu: Bir milat var benim açımdan onu not edeyim: Çek yasası. Çek yasası bence milattır. Siz ödeme sistemlerine kanunla müdahale edip bütün nizamı altüst ederseniz, daha sonrasında tamiratı fazlaca zordur. daha sonrasında kimse kimseye kolay kolay ne çek verir ne de çek alır. Bir işin önünü ardını epey sıkı düşünmek lazım.
Altın ve gümüşte Fed daha sonrası tatsız fotoğraf
Güldağ: Gelelim altına. 1800’ün altına düştü…
Ağaoğlu: Fed’den daha sonra daha tatsız bir fotoğraf ortaya çıktı altın ve gümüş için. Fed’den daha sonra altın için kritik olan düzey 1830’du. Hem 50 günlük hareketli ortalama birebir vakitte bir düşüş trendinin takviye olabileceği bir düzeydi. Tutunamadı ve önemli olarak geriledi. Gümüşü de bu kez birlikteinde sürükledi lakin gümüş bakılırsace daha uygun bir reaksiyon verdi, sonlu düştü.
Güldağ: Ya bundan daha sonrası?
Ağaoğlu: Her ikisi için de daha gerileme ihtimali var. Altın ve gümüş çıkamadıkları için bir de Fed geliyor üzerine artık geriliyor ancak Cuma değerli. Altın tekrar 1830 düzeyinin altında kapanacak olursa bu biçimde önemli bir gerileme ihtimali var. Hatta 1600’lü sayıları konuşabiliriz. 1600’lü sayılar altın için ‘enfl asyon hedge’ dediğimiz, enfl asyondan korunmak için altına geçilme devrinin bir süre erteleneceği manasına geliyor. Doğal bu ortada kripto paraları da atlamayalım, onlar da Fed’ten olumsuz etkilendiler. şimdi herkes dolara karşı şu anda paha kaybediyor. Dolar endeksi 91,75’lere geldi, bu kıymetli bir yükseliş oldu. Parite 1,1930’lara geldi. Bunların hepsi Fed’in yapmış olduğu birinci ikaz atışından daha sonra oldu.
Güldağ: Devamını bekler misin?
Ağaoğlu: Altın ve gümüşte bekliyorum, Cuma günkü kapanışa bakmak lazım. Dolar-Euro paritesinde de evvelki gün ve dün kritik iki şey oldu. Evvelki gün 50 günlük dün 200 günlük hareketli ortalamanın altına indik, ki bu paritenin 1,1850’nin altına inmesi ihtimalini gündeme getiriyor. Bu demektir ki dolar endeksi üst çıkacak. Pound biraz direniyor. Lakin dolar endeksi 6 para ünitesine karşı hayli majör bir hareket yapmış üzere görünmüyor. Bunun için kritik düzey 93,25 düzeyi. 93,25’e kadar masraf bu biçimdea kadar hala daha bir düzeltmedir. Onun üzerine çıkmışsa bu biçimde piyasada altında gerçekten 1600’lü düzeyleri gorebiliriz.
Güldağ: 1830’un üzerinde kapanırsa?
Ağaoğlu: bu biçimde da enfl asyon öyküsü ile birlikte 1950, hatta onun üzerine artacağı yeni bir platoya geçer altın.
Güldağ: Öteki emtia meblağları için ne dersin?
Ağaoğlu: Parantez ortasında bakırı söylemek isterim. niçini de şu: Çin’den gelen bir haber var bakırla ilgili. Çin kimi bakır stoklarını satacağı ile ilgili bir açıklama yaptı. Satsa da satmasa da bu biçimde bir açıklamayla fiyatların bir ölçü dinlenmesini istedi herbiçimde Çin. Zira önü alınamayan emtia fiyat yükselişi var. Bu da Çin’i fazlaca önemli vuruyor. Bakır birlikteinde nikel ve alüminyum tarafında da ufak bir sarsıntı yarattı.
Güldağ: Ziraî emtia tarafında yaşananlar…
Ağaoğlu: Son mısırda yaşanan hava durumuyla yaratılan bir manipülasyon ortamı diyeceğim…
Okumaya devam et...