Dolar/TL’de görünüm süratle KKM öncesine dönüyor

Zeytin

Global Mod
Global Mod
Şebnem TURHAN

Dolar/TL’de aybaşında başlayan yükseliş 16 bariyerinin de problemsizce aşılmasının akabinde süratle sürüyor. Evvel 20 Aralık’tan bu yana geçilmeyen 15 direncini kıran dolar/TL pazartesi günü kabine toplantısından enflasyona endeksli eserin çıkacağı beklentisiyle bir duraklasa da beklentiler gerçekleşmeyince 16 lira bariyerini de problemsizce aştı. 9 Mayıs’ta 15 lirayı geçen dolar yalnızca 15 günün akabinde 16 lirayı da aştı. Dün de dolar/ TL 16.37 lirayı geçti.

PPK’da bir değişiklik beklenmiyor

Hızla yükselen dolar/TL’nin gölgesinde bugün Merkez Bankası Para Siyaseti Heyeti toplantısı yapılacak. Yüzde 70’e dayanan nisan enflasyonu ve kurdaki çalkantının da etkileyeceği yüksek çıkması öngörülen mayıs enflasyonuna rağmen PPK’dan yüzde 14 siyaset faizinde bir değişiklik beklenmiyor. Piyasa uzmanları dün bilhassa ağır bir kurumsal talep yaşandığını yabancı çıkışının da hala sürdüğünü belirtirken kamunun piyasada faal olmadığını lisana getirdi. Analistler 16.5-17 düzeylerine gerçek hareketin sürebileceğini söylerken memleketler arası kurumlar ve yurtiçi piyasa uzmanlarının yılsonu dolar/TL beklentileri de yükseldi.

Dolar/TL dün gün ortasında yüzde 1,5, bu hafta yüzde 3, bu ay yüzde 10’u aşan yükseliş yaşadı. Yılbaşından bu yana dolar/TL’deki çıkış ise yüzde 22’yi buldu. Türkiye’nin 5 yıllık ifl as risk primi CDS’leri evvelki gün 730 puana çıkarken dün 724 puan düzeyinde bulunuyordu. Memleketler arası yatırım bankası HSCB dün dolar/TL için yılsonunu varsayımını 16.5’tan 17.5 liraya yükseltti. Banka ekonomistleri, ayrıyeten 3. çeyrekte enflasyonun yüzde 90’lara yaklaşabileceğini de öngördü. Merkez Bankası Piyasa İştirakçileri Anketi’nde de iştirakçilerin yılsonu dolar/TL beklentisi 17.57 lira düzeyinde bulunuyor.

Enflasyona 5-6 puanlık kur tesiri gelebilir

Dolar/TL’de yükseliş aslına bakarsanız devasa yükseklikte düzeylerde bulunan ve beklentilerin daha da yükselmesi tarafında olan tüketici enflasyonuna da olumsuz tesirde bulunuyor. Uzmanların hesaplamasına bakılırsa dolar/TL kurunda gerçekleşen yüzde 10’luk artışın enflasyonu 2-3 ayda yüzde 2 düzeyinde artırıyor. Son periyotta bu tesirin en az yüzde 5-6’ya çıktığını kaydeden ekonomistler kurların biraz daha bu biçimde devam etmesi durumunda önümüzdeki iki ayda enflasyona 5-6 puan ek kur tesiri gelmesinin mümkün olduğuna dikkat çekiyor.

Piyasa uzmanlarının verdiği bilgiye bakılırsa kamu son günlerde piyasada epeyce aktif satış yapmasa da yer almasa da IMF tarifli net memleketler arası döviz rezervlerinde kayıp sürüyor. Ekonomist Haluk Bürümcekçi’nin yaptığı hesaplamalara göre TCMB’nin döviz satışları ocak-nisan periyodunda 30 milyar doları aştı. Bürümcekçi, satışların mayıs ayında daha da ağırlaştığını günlük analitik bilanço datalarından hareketle söylenebileceğini belirterek “Nitekim, banka swapları ile düzeltilmiş net memleketler arası rezerv büyüklüğünün mayıs ayı birinci 20 günü sonunda 7.7 milyar dolar daha gerilediğini hesaplamaktayız” dedi. Merkez Bankası’nın geçen haftaya ait döviz rezervleri bugün açıklanacak bilgilerde görülecek. Evvelki hafta net memleketler arası döviz rezervi bir haftada 3.5 milyar dolar düşüşle 11.53 milyar dolara gerilemişti.

Döviz sağlayıcı yeni bir araç bulunmalı

Reuters’ın haberine bakılırsa de biroldukca döviz işlemcisi de emsal biçimde mayıs ayı başından beri TCMB’nin döviz satışlarına sürat verdiğini ve günlük net 0.5 milyar dolar üzerinde rezerv kaybına niye olacak döviz satışı yapıldığını ve bunun da geçtiğimiz aylara göre satışların arttığı manasına geldiğini belirtti.

Öte yandan Merkez Bankası’nın rezerv artırıcı atılımlarında de ihracat ve turizm gelirinin yüzde 40’ının satılması haricinde kur muhafazalı TL mevduatta bir sakinlik yaşanıyor. Uzmanlar rezerv artırıcı ve kuru dengeleyici siyasetlere devam edilecek ise yeni bir döviz yaratıcı atılım gereksinimi olduğuna dikkat çekerken enflasyona endeksli tahvil olarak bir müddetdir konuşulan eserin bilhassa bireysellerin döviz mevduatında bir çözülme yaratıp yaratmayacağının da takip edileceğini lisana getirdi.


Kurda yaşanan hareket spekülatif değil kurumsal talep kaynaklı

Marbaş Menkul Bedeller Genel Müdür Yardımcısı Soner Kuru, kurda yaşanan hareketin spekülatif olmadığını kurumların gerçek döviz gereksiniminden kaynaklandığına işaret etti. Kuru, “Dolar TL’de mayıs başından bugüne 14.70 – 16.30 hareketi ile kabaca yüzde 10’luk bir üst hareket var. Bu yükseliş daha evvel periyot devir gördüğümüz spekülatif talep olarak görünmüyor. Kur Muhafazalı Mevduat eseri tasarrufl arın döviz olarak kıymetlendirilmesi noktasındaki talebi karşıladı. çabucak hemen 6 ay üzere bir vakitte KKM’de 848 milyar TL mevduat toplandı, bu sayı toplam TL mevduatın yüzde 30’u manasına geliyor. KKM öncesi 210 milyar dolara kadar yükselen döviz mevduat hesapları bilhassa sağlanan teşviklerin akabinde tüzellerin döviz satışıyla mart ayında 188 milyar dolara gerileri, yani piyasaya 22 milyar dolar buradan geldi, fakat mart ayından itibaren burada bir taban oluştuğunu görüyoruz, DTH’lar marttan beri yatay seyrediyor” dedi. Başka taraftan cari açığın yüksek olduğunu ve nisan – mayıs devri itibariyle cari açığın 30 milyar dolara yaklaşacağını kaydeden Kuru şöyleki konuştu:

“Ekonomide ihracat kuvvetli lakin ihracatımızın ithalat bağımlılığı yapısal sorun olmaya devam ediyor, başka bir yandan artan güç maliyetleri burayı negatif etkiliyor. Cari açığın finansmanı noktasında ise yabancı sermaye girişi pek kısıtlı. Yıl başından beri pay senedi piyasasından 2 milyar, devlet iç borçlanma senetlerinden ise 1.2 milyar çıkış var. Bu istikrarlar noktasında son devirde oluşan talebin dış açığı karşılamak üzere tüzellerden geldiği görünüyor. Önümüzdeki birkaç ay turizm gelirleri finansman noktasında yardımcı olabilir lakin negatif gerçek faiz ortamında ısıtılan iç talep sonucunda cari açık derinleşiyor ve turizm gelirlerinin tek başına burayı finanse etme ihtimali zayıf.”

Kuru, iktisat siyasetleri noktasında benimsenen düşük faiz düşük enflasyon getirir modelinin 6 aylık süreçte çalışmamış göründüğünü vurgulayarak bu noktada gerçek faizlerin olumlu bölgeye çekilmediği sürece kurda üst hareketin devamı öngördüklerini vurguladı.

Okumaya devam et...