semaver
Active member
CHP’li Ahmet Akın: ‘100 liralık faturanın 23 lirası şirketlere’ CHP Genel Lider Yardımcısı Ahmet Akın, vatandaşın faturasına eklenen özel elektrik üretim şirketlerine yapılan destekleme ödemelerinin son 3 yılda 2 kattan fazla arttığına dikkat çekerek, “Destekleme gayesinden saptı. 2018-2020 içinde şirketlere yapılan ödeme yüzde 112 arttı. Şu anda vatandaşın ödediği her bir elektrik faturasının yüzde 23’ü elektrik üreten şirketleri desteklenmeye gidiyor. Kurulan sistem halkın değil şirketlerin lehine. Bu sistemler faturalar düşmesi mümkün değil” dedi.
CHP’li Akın, özel elektrik üretim şirketlerine verilen desteklemelerin vatandaşın faturasına yansıması konusunda Makina Mühendisleri Odası (MMO) Güç Çalışma Kümesi ile yaptığı ortak çalışmada direkt ya da dolaylı olarak vatandaşın faturasına yüklenen fiyatları ortaya çıkardı. Akın’ın çalışmasında özetle şunlar yer aldı:
3 çeşit dayanak var: Özel elektrik üretim şirketlerine yenilenebilir güç destekleme sistemi (YEKDEM), yerli kömür santrali takviyesi ve kapasite düzeneği olmak üzere toplam üç çeşit nakdî dayanak veriliyor. Kelam konusu üç takviye direkt ya da dolaylı olarak vatandaşın faturalarına yansıtılarak bir yük oluşturuyor. Destekleme ismi altında ödenen paranın kamudan çıktığı dikkate alındığında bu paranın o denli ya da bu biçimde vatandaşın cebinden alındığını söylemek mümkün.
Emelinden saptı: Destekleme ödemelerinde en büyük hissesi YEKDEM oluşturuyor. Dünyanın her yerinde yenilenebilir güç destekleniyor. Elbet Türkiye’de desteklenmesi gerekiyor. Fakat bugünkü haliyle YEKDEM gayesinden sapmış durumda. YEKDEM’de küçük üreticiler yerine büyük üreticilerin tartısı arttı. Büyük kamu santralleri özelleştirildikten daha sonra YEKDEM kapsamına dahil edildi. Bilhassa son 6-7 yılda yaşanan dere tipi HES furyası da sistemin gayesinden sapmasına niye oldu.
3 yılda katlandı: EPDK tarafınca açıklanan “faturalandırılan elektrik üretim miktarı” ile “YEKDEM”, “yerli kömür” ve “kapasite mekanizması” ödemeleri karşılaştırılınca bilhassa son 3 yılda özel elektrik üretim şirketlerine yapılan destekleme ödemelerindeki rekor artış dikkat çekiyor. Yıllık olarak yapılan hesaplamada 2018, 2019 ve 2020 yılı bilgileri karşılaştırınca elektrik faturalarına direkt ya da dolaylı yansıyan meblağın 3 yılda katlandığı gerçeğiyle ortaya çıkıyor.
2018’de her ay 11.09 TL: 2018’de yılında 150 kilovatsaat elektrik tüketimi yapan bir haneye vergi ve fonlar dahil özel şirketlere yapılan destekleme ödemeleri; 9,21 lira YEKDEM, 0,76 lira yerli kömür ve 1,12 lira kapasite takviye düzeneği olmak üzere toplam 11,09 lira olarak yansıdı. Öteki bir deyişle 2018’de ortalama 150 kilovatsaat tüketim yapan bir haniçin direkt ya da dolaylı olarak tükettiği elektrik ölçüsü bedelinin haricinde her ay özel şirketlere dayanak ödemesi ismi altında 11,09 lira yansıtıldı.
2019’da sürat kesmedi: 2019’de faturalandırılan elektrik ölçüsü azalmasına rağmen özel elektrik üretim şirketlerine yapılan takviye ödemeleri daha da arttı. Buna nazaran 2019’da ortalama 150 kilovatsaat elektrik tüketimi yapan bir haneye her ay tükettiği elektrik bedelinin haricinde 13,67 lira YEKDEM, 1,64 lira yerli kömür ve 1,62 lira kapasite düzeneği olmak üzere toplam 16,92 lira takviye ödemesi yansıtıldı. 2019’ds faturalara yansıyan dayanak ödemesi kalemlerinden YEKDEM yüzde 48; yerli kömür yüzde 115 ve kapasite sistemi ise yüzde 44 oranında arttı.
Artış iki kattan fazla: 2020’ye de dayanak ödemesinin yükü artışını sürdürdü. Buna nazaran 2020’de ortalama 150 kilovatsaat elektrik tüketimi yapan bir haneye 20,14 lira YEKDEM, 1,72 lira yerli kömür ve 1,74 lira kapasite sistemi olmak üzere toplam 23,62 lira takviye ödemesi yansıtıldı. 2018 ile karşılaştırıldığında takviye ödemelerindeki artış yüzde 112,98 oldu. Öbür bir deyişle 2018-2020 içinde vatandaşa direkt ya da dolaylı olarak yansıtılan dayanak ödemeleri 2 kattan fazla arttı.
Faturanın yüzde 23’ü: 2020’de aylık 150 kilovatsaat tüketim yapan bir abonenin her ay gelen faturasına dolaylı ya da direkt yansıtılan ve özel elektrik üretim şirketlerine yapılan dayanak ödemelerinin hissesi yaklaşık yüzde 23 oldu. Öbür bir deyişle vatandaşın elektrik faturasında ödediği fiyatın yüzde 23’u şirketlere gidiyor.
‘SİSTEM ŞİRKETLERİN LEHİNE İŞLİYOR’
CHP’li Akın, desteklemenin maksadının kaliteli hizmet ve düşük fatura olduğuna dikkat çekerek; “Gelinen evrede sistem maksadından saptı. Destekleme artık vatandaşın ucuz güç alması değil, şirketlerin desteklenmesi ve kurtarılmasına dönüştü. Bu destekleme sistemleri vatandaşın değil, şirketlerin lehine. Sistem mevcut haliyle devam ederse vatandaşın faturası asla düşmez” değerlendirmesinde bulundu.
CHP’li Akın, özel elektrik üretim şirketlerine verilen desteklemelerin vatandaşın faturasına yansıması konusunda Makina Mühendisleri Odası (MMO) Güç Çalışma Kümesi ile yaptığı ortak çalışmada direkt ya da dolaylı olarak vatandaşın faturasına yüklenen fiyatları ortaya çıkardı. Akın’ın çalışmasında özetle şunlar yer aldı:
3 çeşit dayanak var: Özel elektrik üretim şirketlerine yenilenebilir güç destekleme sistemi (YEKDEM), yerli kömür santrali takviyesi ve kapasite düzeneği olmak üzere toplam üç çeşit nakdî dayanak veriliyor. Kelam konusu üç takviye direkt ya da dolaylı olarak vatandaşın faturalarına yansıtılarak bir yük oluşturuyor. Destekleme ismi altında ödenen paranın kamudan çıktığı dikkate alındığında bu paranın o denli ya da bu biçimde vatandaşın cebinden alındığını söylemek mümkün.
Emelinden saptı: Destekleme ödemelerinde en büyük hissesi YEKDEM oluşturuyor. Dünyanın her yerinde yenilenebilir güç destekleniyor. Elbet Türkiye’de desteklenmesi gerekiyor. Fakat bugünkü haliyle YEKDEM gayesinden sapmış durumda. YEKDEM’de küçük üreticiler yerine büyük üreticilerin tartısı arttı. Büyük kamu santralleri özelleştirildikten daha sonra YEKDEM kapsamına dahil edildi. Bilhassa son 6-7 yılda yaşanan dere tipi HES furyası da sistemin gayesinden sapmasına niye oldu.
3 yılda katlandı: EPDK tarafınca açıklanan “faturalandırılan elektrik üretim miktarı” ile “YEKDEM”, “yerli kömür” ve “kapasite mekanizması” ödemeleri karşılaştırılınca bilhassa son 3 yılda özel elektrik üretim şirketlerine yapılan destekleme ödemelerindeki rekor artış dikkat çekiyor. Yıllık olarak yapılan hesaplamada 2018, 2019 ve 2020 yılı bilgileri karşılaştırınca elektrik faturalarına direkt ya da dolaylı yansıyan meblağın 3 yılda katlandığı gerçeğiyle ortaya çıkıyor.
2018’de her ay 11.09 TL: 2018’de yılında 150 kilovatsaat elektrik tüketimi yapan bir haneye vergi ve fonlar dahil özel şirketlere yapılan destekleme ödemeleri; 9,21 lira YEKDEM, 0,76 lira yerli kömür ve 1,12 lira kapasite takviye düzeneği olmak üzere toplam 11,09 lira olarak yansıdı. Öteki bir deyişle 2018’de ortalama 150 kilovatsaat tüketim yapan bir haniçin direkt ya da dolaylı olarak tükettiği elektrik ölçüsü bedelinin haricinde her ay özel şirketlere dayanak ödemesi ismi altında 11,09 lira yansıtıldı.
2019’da sürat kesmedi: 2019’de faturalandırılan elektrik ölçüsü azalmasına rağmen özel elektrik üretim şirketlerine yapılan takviye ödemeleri daha da arttı. Buna nazaran 2019’da ortalama 150 kilovatsaat elektrik tüketimi yapan bir haneye her ay tükettiği elektrik bedelinin haricinde 13,67 lira YEKDEM, 1,64 lira yerli kömür ve 1,62 lira kapasite düzeneği olmak üzere toplam 16,92 lira takviye ödemesi yansıtıldı. 2019’ds faturalara yansıyan dayanak ödemesi kalemlerinden YEKDEM yüzde 48; yerli kömür yüzde 115 ve kapasite sistemi ise yüzde 44 oranında arttı.
Artış iki kattan fazla: 2020’ye de dayanak ödemesinin yükü artışını sürdürdü. Buna nazaran 2020’de ortalama 150 kilovatsaat elektrik tüketimi yapan bir haneye 20,14 lira YEKDEM, 1,72 lira yerli kömür ve 1,74 lira kapasite sistemi olmak üzere toplam 23,62 lira takviye ödemesi yansıtıldı. 2018 ile karşılaştırıldığında takviye ödemelerindeki artış yüzde 112,98 oldu. Öbür bir deyişle 2018-2020 içinde vatandaşa direkt ya da dolaylı olarak yansıtılan dayanak ödemeleri 2 kattan fazla arttı.
Faturanın yüzde 23’ü: 2020’de aylık 150 kilovatsaat tüketim yapan bir abonenin her ay gelen faturasına dolaylı ya da direkt yansıtılan ve özel elektrik üretim şirketlerine yapılan dayanak ödemelerinin hissesi yaklaşık yüzde 23 oldu. Öbür bir deyişle vatandaşın elektrik faturasında ödediği fiyatın yüzde 23’u şirketlere gidiyor.
‘SİSTEM ŞİRKETLERİN LEHİNE İŞLİYOR’
CHP’li Akın, desteklemenin maksadının kaliteli hizmet ve düşük fatura olduğuna dikkat çekerek; “Gelinen evrede sistem maksadından saptı. Destekleme artık vatandaşın ucuz güç alması değil, şirketlerin desteklenmesi ve kurtarılmasına dönüştü. Bu destekleme sistemleri vatandaşın değil, şirketlerin lehine. Sistem mevcut haliyle devam ederse vatandaşın faturası asla düşmez” değerlendirmesinde bulundu.