Bugün Japonya, Birinci Dünya’nın en yüksek nüfus yoğunluğuna sahip ülkelerinden birisi. Bu yüksek nüfusa karşın Japonya yüzölçümünün neredeyse yüzde 70’inden çoksı ormanlarla kaplı dağlardan oluşuyor. Halkının ve tarımının büyük kısmı, ülkenin sırf beşte birini oluşturan düzlüklerde birikmiş durumda. Bu ormanlar o denli düzgün korunuyor ve yönetiliyor ki, pahalı kereste kaynakları olarak kullanılıyor olmalarına karşın kapsamı hala genişliyor.
Pekala Japonya daima mi bu biçimdeydi?
Yaklaşık 300 yıl evvel yani 1700’lerde denetimsiz ağaç kısmı niçiniyle üç büyük adadaki ormanlar kesilmiş, (Japonya, üç büyük ada üzerine şurası bir devlettir) geriye erişilemez, dik yamaçlardaki eski ağaçlar kalmıştı. Ülkelerinin çöküşe sürüklendiğini bakılırsan Japonlar, bu tarihten itibaren ayrıntılı bir orman idaresi sistemi kurdu. Bugünse ormanlarına gözleri üzere bakıyorlar ve topraklarının yüzde 70’inden çoksı ormanlarla kaplı.
Zira orman yoksa ömür yok. Bunu fazlaca âlâ biliyorlar. Ekosistemdeki besleyicilerin birden fazla topraktan fazlaca bitki örtüsünde yer alır ve bitki örtüsünün temizlenmesiyle bir arada yok olur. Ağaçlardan su transpirasyonu, atmosfere suyu geri döndüren bir sistem. ötürüsıyla ormansızlaşma yağış ölçüsünün azalmasına ve çölleşmenin artmasına niye oluyor. Ormansızlaşma geçmişteki birfazlaca toplumun çöküşündeki en önemli faktördü. Artan nüfus niçiniyle hayli daha fazla tarım yerine gereksinim duyulan bir periyotta tarım yerlerinin ve ormanların yok edilmesi akılla, mantıkla izah edilebilir bir şey değildir. Üçüncü Dünyadaki ormansızlaşma, su kıtlığı ve toprak bozulması sorunları orada savaşlara niye oluyor ve Üçüncü Dünyadan Birinci Dünyaya çaresizlikten iklim mültecileri (climate refugees) göçü yaşanıyor.
Bugün motamot geçmişte olduğu üzere, çevresel açıdan baskı altında, çok nüfuslu ya da her ikisini de yaşayan ülkeler siyasal açıdan baskı altına girme ya da çökme riski taşıyor. Beşerler çaresiz, aç ve umutsuz kaldıklarında, sorumlu gördükleri ya da sorunlarını çözemeyen hükümetlerini suçluyor. Her ne değerine olursa olsun göç etmeye çalışıyor. Birbirleriyle toprak arbedesine tutuşuyor. Sonu gelmez iç savaşlarda birbirlerini öldürüyor.
Dağları paramparça edip, ormanları katledersen susuz kalırsın. Bu epey nettir. Lafı dolandırıp, bin bir palavrası süslü sözlerle sıralamak bir şey kazandırmaz. Susuz kalırsan da ölürsün. Tarım topraklarını yok edersen aç kalırsın. Meralarını, yaylalarını katledersen hayvancılık yapamazsın. Nefes alamayacak hale gelir, bir damla suya muhtaç olursun.
Günlerdir bir türlü söndürülemeyen orman yangınları ciğerimizi yakıyor. Ormanlarımız, hayat alanlarımız cayır cayır yanıyor.
Pekala niye?
Aylardır, yıllardır, “Küresel ısınma tehdit ediyor. Görülmemiş sıcaklıklara hazır olun” diye uzmanlar uyarıyor. Bu son yangınlardan 3-5 gün evvel de aslına bakarsan sıcak olan havaların daha da ısınacağı, çöl sıcaklarının geleceği ilan edildi.
Yani tedbir alınması gerekiyordu. Yangınlar ülkeyi sarınca uçak kederine düşüyoruz. tıpkı vakitte daha iki yıl evvel İzmir-Seferihisar yangınında yaşanan yangın uçağı tartışmaları daha fazlaca yeniyken. Değişen hiç bir şey olmadığını görüyoruz. Millet ormanlarına ağlarken, birileri Türk Hava Kurumu’nu batırmak için uğraşıyor; kurumun mal varlıklarını arazi-arsa rantına çevirmek için gözünü karartmış. Ormanları bile feda etmeye hazır.
Yönetmek demek bilgiyle, bilimle, mühendislikle olur. Yönetmek deneyim ister, liyakat ister, akıl ve planlama ister. Yönetmek organize olmaktır. Evvelce düşünmektir. Yönetmek göz göre bakılırsa gelen bir felaketin ortasında panik halinde koşuşturmak, ona buna hakaret etmek değildir.
Hepimizi kahreden bu yangınlar yarattıkları ağır tahribatın akabinde havaların dönmesiyle bir arada bir biçimde sona erecek lakin orman katliamı son bulmayacak. Yangının bıraktığını tamamlamak için mermerciler, taş ocakları, altın ve nikel madencileri sırada bekliyor.
Afyon, Burdur, Isparta, Muğla dağlarında deşilmeyen, dağ-tepe kalmadı. Ne köy dinliyorlar ne de orman. Pekala ne için?
Mermer çıkarıyoruz diye, Türkiye’yi blok blok Çin’e gönderiyoruz. Mermer ihraç ediyoruz fakat ülkenin dağlarını yok ediyoruz.
Bu anlattıklarımı artık aracıyla seyahat eden herkes çıplak gözle nazaranbiliyor. Toros dağları yağmalanıyor. Akdeniz’in yakıcı sıcağında milyonları serinleten o dereler, çaylar, ırmaklar bir yerlerden doğup geliyor. Siz Toroslar’ı paramparça ederseniz, Toroslar’ı blok blok satarsanız Mersin’de, Antalya’da, Adana’da, Isparta’da suya hasret kalırsınız. Ne gölünüz kalır ne de dereniz.
İsmine altın madeni diyorlar, ismine nikel madeni diyorlar, ismine taş ocağı diyorlar ne ulusal park, ne muhafaza alanı, ne ormanlık ne de sit alanı dinliyorlar. Zira iktidar yasal değişikliklerle hepsinin önünü açtı. Bu milletin dağları, ormanları, yaylaları, meraları etrafında yaşayan binlerce köye ve köylülere karşın birilerine ihale ediliyor.
Gökova’nın can damarı, hayat kaynağı Sandras Dağı’nı parsel parsel böldüler. Madencilik yapacağız diye yüz yıllık ormanları kesmeye hazırlar. Köylüler, çevreciler, bilim insanları, “Yapmayın, etmeyin, kıymayın” diye haykırıyor; nöbetler tutuyorlar. Geceyarısı çalıştırdıkları hafriyat kamyonlarıyla dağı yok etmeye kararlılar.
Milas ve etrafı ay üssü üzere. Günlerdir Odatv sayfalarında anlatıyoruz. Milas’ın o eşsiz çam ormanları etrafındaki köylerle birlikte haritadan siliniyor. Ne için? Termik santral çalıştıracağız diye. Bütün dünya global iklim krizinin en büyük niçinlerinden birisi diye kapatma sonucu almış, Türkiye’yi yönetenler üç beş holding için ormanların katledilmesine göz yumuyor. Milas’da Akbelen Ormanları için verilen çabanın yalnızca 740 dönüm için olmadığını herkes biliyor. Güzelim, canım ormanlara, tarım alanlarına zalimce kıyıyorlar. Bunu da “iş, istihdam” diyerek millete satıyorlar.
Müsilaj felaketi bağıra bağıra geldi… Ormanlarımız çığlık çığlığa yanıyor… Seller bağıra bağıra geldi… “HES yapıyoruz” diye Karadeniz’de bütün derelerin, ırmakların yatakları darmadağın edildi. Irmakların vadilerinde, yamaçlarında ağaç bırakılmadı. Ağır yağışlarla birlikte dağlar çamur olup önüne geleni denize döküyor.
Kazdağları’nın yüzde 79’unu maden bölgesi ilan ediyorlar, Türkiye’nin su kaynaklarının yüzde 40’ının kaynağı olan Murat Dağı’nda ruhsat üzerine ruhsat veriyorlar.
Dünyanın bir numaralı fındığını üreten, yıllık 2 milyar dolardan fazla gelir getiren fındığın diyarı Ordu’nun dörtte üçünü madenciliğe terk edebiliyorlar. Uzmanlar ısrarla uyarıyor, “Yapmayın, etmeyin, sonu felaket” diyorlar lakin kimsenin dinlediği yok.
Madra dağının tepelerinde Nurol Holding’in inanılmaz bir tabiat kıyımı bütün süratiyle devam ediyor. Kepez Dağlarında Zorlu’nun nikel madeni hayatı zehirliyor. Artık uzun yıllardır direnen Turgutlu’daki Çaldağı’na el attılar. Çaldağı’nda ağaç kısımları bir daha başladı. Binlerce ağaç kesildi, binlercesi kesilmeyi bekliyor. Bu ülkeyi yönetenler seyrediyor, onaylıyor, yollarını açıyor.
Munzur dağları adım adım gidiyor… Çöpler’deki ismine altın madeni denilen açık hava kimyasal fabrikası yılda 7 ton siyanür, 9 ton sülfirik asit kullanarak, zehir kaynağı pasa dağlarını Fırat’ın kıyısına yığıyor. Fırat’ı besleyen dağları parçalarsanız Fırat akmaz olur. Fırat’ın kıyısına, zelzele fay sınırının üzerine zehir barajlarını dizerseniz Türkiye’yi aç bırakırsınız.
Say say bitmiyor. Her yerde lakin her yerde madencilik, mermercilik, taş ocakları vs ismi altında ormanlar, tarım alanları, köyler, yaylalar-meralar taarruz altında.
Köyler bir bir haritadan siliniyor. Lakin bir işgal yahut düşman saldırısı altında kalmış bir ülkede görülebilecek uygulamaları bugün bizler yaşıyoruz. Birileri karanlık odalarda Türkiye haritasını önlerine sermiş, dağlarımızı, ormanlarımızı, meralarımızı, yaylalarımızı paylaşıyor. Yandaşa, candaşa, cemaate ülkeyi parsel parsel ortasındaki köyler ve köylüleriyle ihale ediyorlar.
Koronavirüs, global iklim krizi, müsilaj, seller… Aylardır, yıllardır uzmanlar bas bas bağırıyor. Hiç görülmedik sıcaklar yaşanacak, kuraklık olacak. Bildiri açık: Tedbir alın, planlama yapın. Ormanlarınızı, tarım alanlarınızı, su kaynaklarını koruyun diye bas bas bağırıyorlar.
Yangın uçakları yerine makam uçakları alınıyor. Tedbir için harcaması gereken kaynaklar saraylara, lüks makam araçlarına harcanıyor.
aslına bakarsan canı burnunda olan, aslına bakarsan kıt kanat hayat uğraşı veren millete “lokmanı küçült” deniyor. Akabinde saraylarda oturanlar gecekondulara Iban numarası gönderip yardım istiyor. Güç gününde bu millete yardım etsin diye kurulmuş olan Kızılay, üst seviye yöneticilerinin dudak uçuklatan maaşlarıyla nefret yaratıyor. Ve tıpkı Kızılay güç gününde millete İban numarası gönderip “Yardım edin” diyor.
Bir yandan ülkeyi mülteci cenneti haline getirip, öbür yandan o ülkeyi ayakta tutan kaleleri yıkmak bir akıl tutulması değilse hıyanettir. Bir ülkeyi yönetenler, o ülkenin bilim insanlarıyla, mühendisleriyle ve üniversiteleriyle barışık şayet olmazsa sonu felakettir…
İbrahim Gündüz
Pekala Japonya daima mi bu biçimdeydi?
Yaklaşık 300 yıl evvel yani 1700’lerde denetimsiz ağaç kısmı niçiniyle üç büyük adadaki ormanlar kesilmiş, (Japonya, üç büyük ada üzerine şurası bir devlettir) geriye erişilemez, dik yamaçlardaki eski ağaçlar kalmıştı. Ülkelerinin çöküşe sürüklendiğini bakılırsan Japonlar, bu tarihten itibaren ayrıntılı bir orman idaresi sistemi kurdu. Bugünse ormanlarına gözleri üzere bakıyorlar ve topraklarının yüzde 70’inden çoksı ormanlarla kaplı.
Zira orman yoksa ömür yok. Bunu fazlaca âlâ biliyorlar. Ekosistemdeki besleyicilerin birden fazla topraktan fazlaca bitki örtüsünde yer alır ve bitki örtüsünün temizlenmesiyle bir arada yok olur. Ağaçlardan su transpirasyonu, atmosfere suyu geri döndüren bir sistem. ötürüsıyla ormansızlaşma yağış ölçüsünün azalmasına ve çölleşmenin artmasına niye oluyor. Ormansızlaşma geçmişteki birfazlaca toplumun çöküşündeki en önemli faktördü. Artan nüfus niçiniyle hayli daha fazla tarım yerine gereksinim duyulan bir periyotta tarım yerlerinin ve ormanların yok edilmesi akılla, mantıkla izah edilebilir bir şey değildir. Üçüncü Dünyadaki ormansızlaşma, su kıtlığı ve toprak bozulması sorunları orada savaşlara niye oluyor ve Üçüncü Dünyadan Birinci Dünyaya çaresizlikten iklim mültecileri (climate refugees) göçü yaşanıyor.
Bugün motamot geçmişte olduğu üzere, çevresel açıdan baskı altında, çok nüfuslu ya da her ikisini de yaşayan ülkeler siyasal açıdan baskı altına girme ya da çökme riski taşıyor. Beşerler çaresiz, aç ve umutsuz kaldıklarında, sorumlu gördükleri ya da sorunlarını çözemeyen hükümetlerini suçluyor. Her ne değerine olursa olsun göç etmeye çalışıyor. Birbirleriyle toprak arbedesine tutuşuyor. Sonu gelmez iç savaşlarda birbirlerini öldürüyor.
Dağları paramparça edip, ormanları katledersen susuz kalırsın. Bu epey nettir. Lafı dolandırıp, bin bir palavrası süslü sözlerle sıralamak bir şey kazandırmaz. Susuz kalırsan da ölürsün. Tarım topraklarını yok edersen aç kalırsın. Meralarını, yaylalarını katledersen hayvancılık yapamazsın. Nefes alamayacak hale gelir, bir damla suya muhtaç olursun.
Günlerdir bir türlü söndürülemeyen orman yangınları ciğerimizi yakıyor. Ormanlarımız, hayat alanlarımız cayır cayır yanıyor.
Pekala niye?
Aylardır, yıllardır, “Küresel ısınma tehdit ediyor. Görülmemiş sıcaklıklara hazır olun” diye uzmanlar uyarıyor. Bu son yangınlardan 3-5 gün evvel de aslına bakarsan sıcak olan havaların daha da ısınacağı, çöl sıcaklarının geleceği ilan edildi.
Yani tedbir alınması gerekiyordu. Yangınlar ülkeyi sarınca uçak kederine düşüyoruz. tıpkı vakitte daha iki yıl evvel İzmir-Seferihisar yangınında yaşanan yangın uçağı tartışmaları daha fazlaca yeniyken. Değişen hiç bir şey olmadığını görüyoruz. Millet ormanlarına ağlarken, birileri Türk Hava Kurumu’nu batırmak için uğraşıyor; kurumun mal varlıklarını arazi-arsa rantına çevirmek için gözünü karartmış. Ormanları bile feda etmeye hazır.
Yönetmek demek bilgiyle, bilimle, mühendislikle olur. Yönetmek deneyim ister, liyakat ister, akıl ve planlama ister. Yönetmek organize olmaktır. Evvelce düşünmektir. Yönetmek göz göre bakılırsa gelen bir felaketin ortasında panik halinde koşuşturmak, ona buna hakaret etmek değildir.
Hepimizi kahreden bu yangınlar yarattıkları ağır tahribatın akabinde havaların dönmesiyle bir arada bir biçimde sona erecek lakin orman katliamı son bulmayacak. Yangının bıraktığını tamamlamak için mermerciler, taş ocakları, altın ve nikel madencileri sırada bekliyor.
Afyon, Burdur, Isparta, Muğla dağlarında deşilmeyen, dağ-tepe kalmadı. Ne köy dinliyorlar ne de orman. Pekala ne için?
Mermer çıkarıyoruz diye, Türkiye’yi blok blok Çin’e gönderiyoruz. Mermer ihraç ediyoruz fakat ülkenin dağlarını yok ediyoruz.
Bu anlattıklarımı artık aracıyla seyahat eden herkes çıplak gözle nazaranbiliyor. Toros dağları yağmalanıyor. Akdeniz’in yakıcı sıcağında milyonları serinleten o dereler, çaylar, ırmaklar bir yerlerden doğup geliyor. Siz Toroslar’ı paramparça ederseniz, Toroslar’ı blok blok satarsanız Mersin’de, Antalya’da, Adana’da, Isparta’da suya hasret kalırsınız. Ne gölünüz kalır ne de dereniz.
İsmine altın madeni diyorlar, ismine nikel madeni diyorlar, ismine taş ocağı diyorlar ne ulusal park, ne muhafaza alanı, ne ormanlık ne de sit alanı dinliyorlar. Zira iktidar yasal değişikliklerle hepsinin önünü açtı. Bu milletin dağları, ormanları, yaylaları, meraları etrafında yaşayan binlerce köye ve köylülere karşın birilerine ihale ediliyor.
Gökova’nın can damarı, hayat kaynağı Sandras Dağı’nı parsel parsel böldüler. Madencilik yapacağız diye yüz yıllık ormanları kesmeye hazırlar. Köylüler, çevreciler, bilim insanları, “Yapmayın, etmeyin, kıymayın” diye haykırıyor; nöbetler tutuyorlar. Geceyarısı çalıştırdıkları hafriyat kamyonlarıyla dağı yok etmeye kararlılar.
Milas ve etrafı ay üssü üzere. Günlerdir Odatv sayfalarında anlatıyoruz. Milas’ın o eşsiz çam ormanları etrafındaki köylerle birlikte haritadan siliniyor. Ne için? Termik santral çalıştıracağız diye. Bütün dünya global iklim krizinin en büyük niçinlerinden birisi diye kapatma sonucu almış, Türkiye’yi yönetenler üç beş holding için ormanların katledilmesine göz yumuyor. Milas’da Akbelen Ormanları için verilen çabanın yalnızca 740 dönüm için olmadığını herkes biliyor. Güzelim, canım ormanlara, tarım alanlarına zalimce kıyıyorlar. Bunu da “iş, istihdam” diyerek millete satıyorlar.
Müsilaj felaketi bağıra bağıra geldi… Ormanlarımız çığlık çığlığa yanıyor… Seller bağıra bağıra geldi… “HES yapıyoruz” diye Karadeniz’de bütün derelerin, ırmakların yatakları darmadağın edildi. Irmakların vadilerinde, yamaçlarında ağaç bırakılmadı. Ağır yağışlarla birlikte dağlar çamur olup önüne geleni denize döküyor.
Kazdağları’nın yüzde 79’unu maden bölgesi ilan ediyorlar, Türkiye’nin su kaynaklarının yüzde 40’ının kaynağı olan Murat Dağı’nda ruhsat üzerine ruhsat veriyorlar.
Dünyanın bir numaralı fındığını üreten, yıllık 2 milyar dolardan fazla gelir getiren fındığın diyarı Ordu’nun dörtte üçünü madenciliğe terk edebiliyorlar. Uzmanlar ısrarla uyarıyor, “Yapmayın, etmeyin, sonu felaket” diyorlar lakin kimsenin dinlediği yok.
Madra dağının tepelerinde Nurol Holding’in inanılmaz bir tabiat kıyımı bütün süratiyle devam ediyor. Kepez Dağlarında Zorlu’nun nikel madeni hayatı zehirliyor. Artık uzun yıllardır direnen Turgutlu’daki Çaldağı’na el attılar. Çaldağı’nda ağaç kısımları bir daha başladı. Binlerce ağaç kesildi, binlercesi kesilmeyi bekliyor. Bu ülkeyi yönetenler seyrediyor, onaylıyor, yollarını açıyor.
Munzur dağları adım adım gidiyor… Çöpler’deki ismine altın madeni denilen açık hava kimyasal fabrikası yılda 7 ton siyanür, 9 ton sülfirik asit kullanarak, zehir kaynağı pasa dağlarını Fırat’ın kıyısına yığıyor. Fırat’ı besleyen dağları parçalarsanız Fırat akmaz olur. Fırat’ın kıyısına, zelzele fay sınırının üzerine zehir barajlarını dizerseniz Türkiye’yi aç bırakırsınız.
Say say bitmiyor. Her yerde lakin her yerde madencilik, mermercilik, taş ocakları vs ismi altında ormanlar, tarım alanları, köyler, yaylalar-meralar taarruz altında.
Köyler bir bir haritadan siliniyor. Lakin bir işgal yahut düşman saldırısı altında kalmış bir ülkede görülebilecek uygulamaları bugün bizler yaşıyoruz. Birileri karanlık odalarda Türkiye haritasını önlerine sermiş, dağlarımızı, ormanlarımızı, meralarımızı, yaylalarımızı paylaşıyor. Yandaşa, candaşa, cemaate ülkeyi parsel parsel ortasındaki köyler ve köylüleriyle ihale ediyorlar.
Koronavirüs, global iklim krizi, müsilaj, seller… Aylardır, yıllardır uzmanlar bas bas bağırıyor. Hiç görülmedik sıcaklar yaşanacak, kuraklık olacak. Bildiri açık: Tedbir alın, planlama yapın. Ormanlarınızı, tarım alanlarınızı, su kaynaklarını koruyun diye bas bas bağırıyorlar.
Yangın uçakları yerine makam uçakları alınıyor. Tedbir için harcaması gereken kaynaklar saraylara, lüks makam araçlarına harcanıyor.
aslına bakarsan canı burnunda olan, aslına bakarsan kıt kanat hayat uğraşı veren millete “lokmanı küçült” deniyor. Akabinde saraylarda oturanlar gecekondulara Iban numarası gönderip yardım istiyor. Güç gününde bu millete yardım etsin diye kurulmuş olan Kızılay, üst seviye yöneticilerinin dudak uçuklatan maaşlarıyla nefret yaratıyor. Ve tıpkı Kızılay güç gününde millete İban numarası gönderip “Yardım edin” diyor.
Bir yandan ülkeyi mülteci cenneti haline getirip, öbür yandan o ülkeyi ayakta tutan kaleleri yıkmak bir akıl tutulması değilse hıyanettir. Bir ülkeyi yönetenler, o ülkenin bilim insanlarıyla, mühendisleriyle ve üniversiteleriyle barışık şayet olmazsa sonu felakettir…
İbrahim Gündüz