Bu hafta sizlere dünyada en hayli sevdiğim sokak lezzetlerinden bahsetmek istiyorum. Ayaküstü yenilen, masa sandalye sıkıntısı olmayan ya da Bistro stilinde nizama sahip yerlerden çıkan lezzetler hem bütçe dostu oluyor, birebir vakitte lezzetleri ile şaşırtıp vakit ortasında fenomen hale gelebiliyorlar.
Bugüne kadar biroldukça ülkede yediğim, aklımda en hayli yer eden lezzetlere davet ediyorum sizi. Biraz ülke gündeminden uzaklaşalım, şu biçimde farklı kültürlere/lezzetlere uzanalım.
Hazırsanız başlıyoruz…
Takoyaki (Japonya)
Osaka, Tokyo’da birinci sefer tanıştığım bu yiyeceğin bizdeki tam karşılığı “Ahtapot Topları” demek. Buğday unu tabanlı hamur karışımı içerisine kıyma, ortasında vantuzları da bulunan ahtapot kolu ve modülleri, tempura artıkları, zencefil turşusu ve taze soğan konularak yenilen keyifli bir orta öğün yiyeceği. Biçimi itibariyle bizdeki lokmaya benzetilse de lezzet ve pişirme manasında yakından uzaktan ilgisi yok. Tuzlu, içerisi bol gereçli bir deniz eseri topu düşünün. Bu bağlamda bir Japon pişisidir bile diyebiliriz.
Osaka’nın en meşhur sokak lezzetlerinden biri olan Takoyaki sözün tam manasıyla ayaküstü bir atıştırmalık. Sac bir kalıpta, Takoyaki ustasının hünerli ellerinde iki tel sayesinde 10 dakika üzere bir müddetde yuvarlak küreler haline getirilerek sunulan bu sokak lezzeti, Japonların epeyce sevdiği bir yiyecek olup birinci defa yiyene de ya bağımlılık yaptıracak özelliklere sahip.
Bende de tesiri o denli oldu ancak Türkiye’de maalesef yapan bir yer de yok. Japonya’da yediğimizle kaldık.
Ringa Balığı Sandviç (Hollanda)
Amsterdam ziyaretimde neredeyse her gün yediğim bir sokak lezzeti. Sosisli sandviç ekmeğine benzeri bir ekmek, ringa balığı salamurası, turşu ve soğan küpleri… Bütün yemek bundan ibaret. Amsterdam’a giderseniz bu lezzet için size direkt Frens Haringhandel’i işaret edeceklerdir.
Ringa balığınızı ekmek ortası yiyebileceğiniz üzere Hollandalıların yaptığı üzere sek de yiyebilirsiniz. Nasıl ki her yiğidin bir yoğurt yiyişi var ise, Hollandalıların da bir “Dutch Haring” ringa balık yiyişi var. Bunu da klasik bir hale getirmişler.
Banh mi (Vietnam)
Banh Mi Vietnamlıların ekmek ortası sandviçi. bununla birlikte “Banh” sözü Vietnam lisanında buğday unuyla yapılan tüm ekmeklere verilen isim. Rivayet o ki vaktinde bir Fransız sömürgesi olan Vietnam’da bu sokak lezzeti Fransızların tesiriyle 1950’li yılların başında ortaya çıkmış.
Vietnam’da fazlaca tanınan olan bu ekmek ortası lezzete ekmek ortası salata diyen de var… Nitekim de ortasında bulunan domuz eti elzem ölçüde olmakla birlikte, sosla (balık sosu, acı sos gibi) lezzetlendiriliyor. Bu bağlamda Bana Mi’ye ekmek ortası salata diyenler de bir nebze olsun haklılar.
Salatalık, taze kişniş, havuç, turp, ciğer ezmesi ve domuz salamı Banh Mi’nin muhteviyatının şayet olmazsa olmazı. Vietnam’da çok yaygın bir sokak lezzetidir. Neredeyse her yerde bulabilirsiniz.
Ben Vietnam’ın güneyindeki Saigon ve Vietnam’ın merkezindeki Hoi An’da en âlâ ve en meşhur Banh Micilerde yedim ve en çok Hoi An’da Banh Me Queen’deki Banh Mi’yi beğendim. Kimi Bana Mi satan yerlerde domuz salamı yerine tavuk salamı da tercih edebiliyorsunuz.
Ren Geyiği Sosisi (Norveç)
Norveç Bergen seyahatimde bulup denediğim bir lezzet. Ren Geyiği evcil bir hayvan değil lakin Norveç üzere ülkeler tarım ve hayvancılığa uygun iklime sahip olmadıkları için av hayvanları ve okyanus balıkları ile mutfaklarını konuşturmaya çalışıyorlar. Bizim hiç tanımadığımı biz lezzet tahminen lakin Ren geyiğinin sosisi, sucuğu, ezmesi, ciğeri her bir şeyini Norveç marketlerinden satın alabiliyorsunuz.
Ren geyiği sosisli sandviçini Bergen’de 3 Kroneren isimli bir büfede yedim. Ketçap zannederek istediğim sosun daha sonradan reçel olduğunu anlamam haricinde sosisin kendisinin lezzetini fazlaca beğendim.
Banh Trang Nuong (Vietnam)
bir daha Vietnam’da Banh Trang Nuong bilhassa ülkenin güneyinde (Ho Chi Minh – Eski ismiyle Saigon) sokaklarda satılan bir Vietnam pizzası.
aslına bakarsan Banh Trang, Vietnamlıların ezip hamur haline getirdikleri pirinçleri yuvarlak biçimde ve incecik açıp, çabucak sonrasında güneşte kuruttukları pirinç krakerlere verilen isim. Bu pirinç krakerleri Vietnamlılar klâsik birfazlaca yemeklerinde kullanıyorlar. Banh Trang Nuong ise bu krakerlerin üzerine çeşitli nevaleler eklenerek hazırlanan pratik bir sokak lezzeti.
Genelde sokakta kömür ateşi üzerinde ızgarada hazırlanan bu yemek, hazırlanışı ve görünüşü itibariyle pizzaya benzetildiği için Avrupa ülkelerinde “Vietnam Pizzası” olarak da isimlendirilir.
Üzerine konulan nevaleler ve kırılan yumurtalar ile ızgara edilen bu pirinç krakerleri ondan sonrasında katlanıp dürüm edilerek sunulur.
Ben Vietnam’da yediğim yerlerde epey mutlu kalmıştım. Üstelik gece geç saatte hayat kurtarmıştı. Ho Chi Minh’de Ben Tanh Street Food Market’te ve Da Nang’da otelimize yakın bir sokak tezgahında bulup yemiştim. Olsa bir daha yerim.
Soslu Dilim Pizza (Sırbistan)
Başlığa bakıp pizzanın üstüne sos döküldüğünü sanmayın.
Burada tek çeşit pizza var. Yani o denli gidip de alıştığınız biçimde pizza çeşidi seçemiyorsunuz. Lakin çabucak size pizzanızı uzatan hanımefendinin olduğu yerdeki vitrinden sosunuzu söyleyip, pizzanızın üzerine sıvatıyorsunuz. Evet, yanlış duymadınız sıvatıyorsunuz! Hanımefendi pizzanızın tüm yüzeyini pastacı kreması üzere bu sosla kaplıyor.
Ben biftek (Govedja) ve peynirli/yoğurtlu sos sıvattığımız pizza dilimlerini denedim. Ancak bir de tavuklu sosları varmış… Onda da aklımız kalmadı değil hani.
Sosisli Pişi (Ukrayna)
Birinci defa Kiev’de gördüğüm bir sokak lezzeti. Bildiğimiz pişi ve içerisinde sosis var. Lakin içine bir sosis sığacak kadar büyük bir pişi bu. Kiev’de pek meşhur bir yer bu sokak lezzetini satıyor. İsmi: Kyivska Perepichka. Kiev Börekçisi manasına geliyormuş. Kiev’de yerli halktan tutun da turistlere kadar herkes bu sosisli pişici için sıraya giriyor.
Merak edenler için sosisi domuz eti değil ve bir tane yediğiniz vakit kesinlikle bir tane daha yemek istiyorsunuz.
Pastel de Nata (Portekiz)
Her ne kadar kahve eşliğinde pastane ortamında oturarak yenilmesi tercih edilse de iki üç ısırıklık işi olan bu milföy/kruvasan hamuru ortası kıvama sahip Nata tatlısı bence Portekiz’de “al yürürken yersinlik” bir tatlı. Yani aslında sokakta yürürken yemesi fazlaca daha keyifli.
Nata’nın mucidi Lizbon’da “Pastais de Belem” isimli bir kafe/pastane… Bu yüzden Nata’nın bir öteki ismi de “Belem Çöreği” olarak geçiyor. Ülkemizde de biroldukça yer bu tatlıyı yapmaya başladı. Bunlardan bir tanesi de Moda’daki “Morn Kadıköy”. Çok da başarılı yapıyor. En azından “Nata” hasretimi buradan giderebiliyorum. Onu yiyince Portekiz’e gitmiş kadar oluyorum.
Seyahat ettiğim ülkelerde olağan olarak diğer sokak lezzetleri ile de tanıştım. Yazı hayli uzun olacağı için bunu da öbür yazılara saklıyorum.
Afiyetle kalın…
Salih Seçkin Sevinç
Bugüne kadar biroldukça ülkede yediğim, aklımda en hayli yer eden lezzetlere davet ediyorum sizi. Biraz ülke gündeminden uzaklaşalım, şu biçimde farklı kültürlere/lezzetlere uzanalım.
Hazırsanız başlıyoruz…
Takoyaki (Japonya)
Osaka, Tokyo’da birinci sefer tanıştığım bu yiyeceğin bizdeki tam karşılığı “Ahtapot Topları” demek. Buğday unu tabanlı hamur karışımı içerisine kıyma, ortasında vantuzları da bulunan ahtapot kolu ve modülleri, tempura artıkları, zencefil turşusu ve taze soğan konularak yenilen keyifli bir orta öğün yiyeceği. Biçimi itibariyle bizdeki lokmaya benzetilse de lezzet ve pişirme manasında yakından uzaktan ilgisi yok. Tuzlu, içerisi bol gereçli bir deniz eseri topu düşünün. Bu bağlamda bir Japon pişisidir bile diyebiliriz.
Osaka’nın en meşhur sokak lezzetlerinden biri olan Takoyaki sözün tam manasıyla ayaküstü bir atıştırmalık. Sac bir kalıpta, Takoyaki ustasının hünerli ellerinde iki tel sayesinde 10 dakika üzere bir müddetde yuvarlak küreler haline getirilerek sunulan bu sokak lezzeti, Japonların epeyce sevdiği bir yiyecek olup birinci defa yiyene de ya bağımlılık yaptıracak özelliklere sahip.
Bende de tesiri o denli oldu ancak Türkiye’de maalesef yapan bir yer de yok. Japonya’da yediğimizle kaldık.
Ringa Balığı Sandviç (Hollanda)
Amsterdam ziyaretimde neredeyse her gün yediğim bir sokak lezzeti. Sosisli sandviç ekmeğine benzeri bir ekmek, ringa balığı salamurası, turşu ve soğan küpleri… Bütün yemek bundan ibaret. Amsterdam’a giderseniz bu lezzet için size direkt Frens Haringhandel’i işaret edeceklerdir.
Ringa balığınızı ekmek ortası yiyebileceğiniz üzere Hollandalıların yaptığı üzere sek de yiyebilirsiniz. Nasıl ki her yiğidin bir yoğurt yiyişi var ise, Hollandalıların da bir “Dutch Haring” ringa balık yiyişi var. Bunu da klasik bir hale getirmişler.
Banh mi (Vietnam)
Banh Mi Vietnamlıların ekmek ortası sandviçi. bununla birlikte “Banh” sözü Vietnam lisanında buğday unuyla yapılan tüm ekmeklere verilen isim. Rivayet o ki vaktinde bir Fransız sömürgesi olan Vietnam’da bu sokak lezzeti Fransızların tesiriyle 1950’li yılların başında ortaya çıkmış.
Vietnam’da fazlaca tanınan olan bu ekmek ortası lezzete ekmek ortası salata diyen de var… Nitekim de ortasında bulunan domuz eti elzem ölçüde olmakla birlikte, sosla (balık sosu, acı sos gibi) lezzetlendiriliyor. Bu bağlamda Bana Mi’ye ekmek ortası salata diyenler de bir nebze olsun haklılar.
Salatalık, taze kişniş, havuç, turp, ciğer ezmesi ve domuz salamı Banh Mi’nin muhteviyatının şayet olmazsa olmazı. Vietnam’da çok yaygın bir sokak lezzetidir. Neredeyse her yerde bulabilirsiniz.
Ben Vietnam’ın güneyindeki Saigon ve Vietnam’ın merkezindeki Hoi An’da en âlâ ve en meşhur Banh Micilerde yedim ve en çok Hoi An’da Banh Me Queen’deki Banh Mi’yi beğendim. Kimi Bana Mi satan yerlerde domuz salamı yerine tavuk salamı da tercih edebiliyorsunuz.
Ren Geyiği Sosisi (Norveç)
Norveç Bergen seyahatimde bulup denediğim bir lezzet. Ren Geyiği evcil bir hayvan değil lakin Norveç üzere ülkeler tarım ve hayvancılığa uygun iklime sahip olmadıkları için av hayvanları ve okyanus balıkları ile mutfaklarını konuşturmaya çalışıyorlar. Bizim hiç tanımadığımı biz lezzet tahminen lakin Ren geyiğinin sosisi, sucuğu, ezmesi, ciğeri her bir şeyini Norveç marketlerinden satın alabiliyorsunuz.
Ren geyiği sosisli sandviçini Bergen’de 3 Kroneren isimli bir büfede yedim. Ketçap zannederek istediğim sosun daha sonradan reçel olduğunu anlamam haricinde sosisin kendisinin lezzetini fazlaca beğendim.
Banh Trang Nuong (Vietnam)
bir daha Vietnam’da Banh Trang Nuong bilhassa ülkenin güneyinde (Ho Chi Minh – Eski ismiyle Saigon) sokaklarda satılan bir Vietnam pizzası.
aslına bakarsan Banh Trang, Vietnamlıların ezip hamur haline getirdikleri pirinçleri yuvarlak biçimde ve incecik açıp, çabucak sonrasında güneşte kuruttukları pirinç krakerlere verilen isim. Bu pirinç krakerleri Vietnamlılar klâsik birfazlaca yemeklerinde kullanıyorlar. Banh Trang Nuong ise bu krakerlerin üzerine çeşitli nevaleler eklenerek hazırlanan pratik bir sokak lezzeti.
Genelde sokakta kömür ateşi üzerinde ızgarada hazırlanan bu yemek, hazırlanışı ve görünüşü itibariyle pizzaya benzetildiği için Avrupa ülkelerinde “Vietnam Pizzası” olarak da isimlendirilir.
Üzerine konulan nevaleler ve kırılan yumurtalar ile ızgara edilen bu pirinç krakerleri ondan sonrasında katlanıp dürüm edilerek sunulur.
Ben Vietnam’da yediğim yerlerde epey mutlu kalmıştım. Üstelik gece geç saatte hayat kurtarmıştı. Ho Chi Minh’de Ben Tanh Street Food Market’te ve Da Nang’da otelimize yakın bir sokak tezgahında bulup yemiştim. Olsa bir daha yerim.
Soslu Dilim Pizza (Sırbistan)
Başlığa bakıp pizzanın üstüne sos döküldüğünü sanmayın.
Burada tek çeşit pizza var. Yani o denli gidip de alıştığınız biçimde pizza çeşidi seçemiyorsunuz. Lakin çabucak size pizzanızı uzatan hanımefendinin olduğu yerdeki vitrinden sosunuzu söyleyip, pizzanızın üzerine sıvatıyorsunuz. Evet, yanlış duymadınız sıvatıyorsunuz! Hanımefendi pizzanızın tüm yüzeyini pastacı kreması üzere bu sosla kaplıyor.
Ben biftek (Govedja) ve peynirli/yoğurtlu sos sıvattığımız pizza dilimlerini denedim. Ancak bir de tavuklu sosları varmış… Onda da aklımız kalmadı değil hani.
Sosisli Pişi (Ukrayna)
Birinci defa Kiev’de gördüğüm bir sokak lezzeti. Bildiğimiz pişi ve içerisinde sosis var. Lakin içine bir sosis sığacak kadar büyük bir pişi bu. Kiev’de pek meşhur bir yer bu sokak lezzetini satıyor. İsmi: Kyivska Perepichka. Kiev Börekçisi manasına geliyormuş. Kiev’de yerli halktan tutun da turistlere kadar herkes bu sosisli pişici için sıraya giriyor.
Merak edenler için sosisi domuz eti değil ve bir tane yediğiniz vakit kesinlikle bir tane daha yemek istiyorsunuz.
Pastel de Nata (Portekiz)
Her ne kadar kahve eşliğinde pastane ortamında oturarak yenilmesi tercih edilse de iki üç ısırıklık işi olan bu milföy/kruvasan hamuru ortası kıvama sahip Nata tatlısı bence Portekiz’de “al yürürken yersinlik” bir tatlı. Yani aslında sokakta yürürken yemesi fazlaca daha keyifli.
Nata’nın mucidi Lizbon’da “Pastais de Belem” isimli bir kafe/pastane… Bu yüzden Nata’nın bir öteki ismi de “Belem Çöreği” olarak geçiyor. Ülkemizde de biroldukça yer bu tatlıyı yapmaya başladı. Bunlardan bir tanesi de Moda’daki “Morn Kadıköy”. Çok da başarılı yapıyor. En azından “Nata” hasretimi buradan giderebiliyorum. Onu yiyince Portekiz’e gitmiş kadar oluyorum.
Seyahat ettiğim ülkelerde olağan olarak diğer sokak lezzetleri ile de tanıştım. Yazı hayli uzun olacağı için bunu da öbür yazılara saklıyorum.
Afiyetle kalın…
Salih Seçkin Sevinç