Ar-Ge 250 Araştırması’nda tepe Aselsan’ın

Zeytin

Global Mod
Global Mod
Turkishtime, bu yıl sekizincisini gerçekleştirdiği Türkiye Ar-Ge Araştırması’nın sonuçları açılandı. Buna bakılırsa, araştırmada yer alan 500 firma 16 milyar 995 milyon TL Ar-Ge harcanması yaptı. 2020’de Türkiye iktisadına dair grafikte düşüş yaşanmasına karşın araştırmaya husus olan 500 firma, 2019 yılına nazaran Ar-Ge’de daha kuvvetli bir performans ortaya koydu.

Geçen yıl olduğu üzere bu yıl da Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ndan onaylı Ar-Ge merkezine sahip firmaların Ar-Ge 250 araştırması kapsamında yaptıkları bildirimler ile Türkiye ihracat sıralamasındaki birinci 500 firma tarafınca verilen bilgiler ve Borsa İstanbul şirketlerinin Kamuyu Aydınlatma Platformu’na (KAP) yaptıkları açıklamalardan hareket edilerek hazırlanan araştırmada, savunma endüstrinin tartısı bir kere daha hissedildi.

Ar-Ge’deki toplam büyümenin lokomotifi olan savunma sanayii firmaları araştırmada birinci 50’ye giren firmaların yüzde 60,7’sini oluşturdu. Bu oran her ne kadar 2019 yılında yüzde 62,6 olsa da savunma sanayi liderliği elden bırakmadı. bir daha birinci 50’ye bakıldığında savunma endüstrini; yüzde 15,9 ile otomotiv sanayisi, yüzde 6,4 ile beyaz eşya ve tüketim elektroniği takip etti.

Şirket bazında ise bu yıl liderlik koltuğuna savunma endüstrinin kıymetli oyuncularından Aselsan geçti. Şirket, 2020 yılında 3 milyar 356 milyon TL Ar-Ge harcanması yaptı. 2019 araştırmanın önderi TUSAŞ ise, 2020 yılında listenin ikinci sırasına yerleşirken firma, kelam konusu devirde Ar-Ge’ye 2 milyar 649 milyon TL ayırdı.

2019 datalarının aktarıldığı bundan evvelki araştırmada 355 milyon 167 bin TL ile sekizinci sırada yer alan Tofaş, beş basamak yükselerek üçüncülüğe yerleşti. 2020 yılında Ar-Ge’ye 575 milyon 82 bin TL ayıran firma, bu biçimdece bundan evvelki yıla göre yüzde 61,9 büyüdü.

bundan evvelki araştırmanın üçüncü sırasında yer alan Roketsan, bu yıl listede dördüncü sırada yer aldı. 2019 yılında 525 milyon 252 bin TL olan Ar-Ge harcama meblağını 2020 yılında 488 milyon 816 bin TL olarak gerçekleştiren firmanın, bundan evvelki yıla göre Ar-Ge yatırımlarında yüzde 6,9’luk bir gerileme yaşandı.

2020 yılında 458 milyon 108 bin TL’lik Ar-Ge harcanmasına imza atan TUSAŞ Motor Sanayii AŞ’nin (TEI) 2019 yılında Ar-Ge’ye ayırdığı bütçe; 313 milyon 618 bin TL’ydi. TEI TUSAŞ iki yıl içinde gösterdiği yüzde 46,1’lik artışla Ar-Ge sıralamasında sekizincilikten beşinci sıraya yükseldi. Listenin birinci 10’unda TEI TUSAŞ’ı sırasıyla; Turkcell Teknoloji (443 milyon 927 bin TL), Ford (441 milyon 975 bin TL), Havelsan (433 milyon 994 bin TL), Vestel (335 milyon 131 bin TL) ve Arçelik (318 milyon 211 bin) izledi.

Ar-Ge’deki toplam büyümenin lokomotifi, savunma sanayii

Geçen yıllar ortasında Ar-Ge’deki hissesini büyük oranda artıran savunma sanayii, bu yıl da Ar-Ge’deki toplam büyümenin lokomotifi oldu. Ar-Ge birinci 50’deki firmaların dal bazında toplam Ar-Ge yatırımlarının birinci 50 firma toplamına oranlarına bakıldığında; savunma sanayii yüzde 60,7’lik bir orana sahip oldu. Birinci 50 firma yatırımı 2017-2020 içinde sırasıyla yüzde 50,8, yüzde 49,7, yüzde 58,2, yüzde 55,9 üzere devasa yükseklikte kısmını yalnızca Aselsan, TUSAŞ, Roketsan, TUSAŞ TEI ve Havelsan üzere beş gerçekleştirdi.

Bu noktada savunma sanayii, Ar-Ge yatırımlarının dolaylı yollardan süratle gelişen teknolojinin ve inovasyon külçeşidinin gelişmesine değerli katkılar sundu. Savunma endüstrinin birinci sırada yer aldığı birinci 50’deki dal sıralamasında yüzde 15,9 ile otomotiv sanayisi ve yüzde 6,4 ile beyaz eşya ve tüketim elektroniği firmaları yer aldı.

Otomotivde başkan, Tofaş

Savunma sanayiinden daha sonra Ar-Ge’de yükünü hissettiren ikinci bölüm otomotiv ve yan sanayi oldu. 2020 yılında gerçekleştirdiği 575 milyon 82 bin TL’lik Ar-Ge yatırımıyla genel sıralamada üçüncü sırada yer alan Tofaş, kendi bölümünde ise listenin en başında yer aldı. 2019 yılında 355 milyon 167 bin TL olan Ar-Ge bütçesini yüzde 61,9 artıran firmanın 2021 yılı için planladığı Ar-Ge sayısı 883 milyon TL.

Bayan istihdamında Deva önde

Uzmanlar 2020 sayılarına bakıldığında Ar-Ge merkezlerinde fazlaca daha yüksek oranlarda bayan mühendis istihdam edilebileceğine dikkat çekiyor. Deva Holding, yüzde 60,3 oranıyla Ar-Ge kısmında en yüksek bayan çalışan oranına sahip firma olurken Logo Yazılım (yüzde 43,4) ve Turkcell Teknoloji de (yüzde 36,0) istihdamda bayan çalışan oranları âlâ düzeylerde yer aldı. Bu noktada uzmanlar öteki firmaların da kelam konusu alanda yapabileceği birfazlaca toplumsal teşebbüs imkanı olduğunu söz ediyor.

Pandemide ilaç kesimi Ar-Ge’de pik yaptı

Birinci 50’deki dal sıralamasında Ar-Ge yatırımlarından yüzde 2,9 hisse alan ilaç kesiminin doruktaki ismi 117 milyon 544 bin TL ile Deva Holding olurken onu sırasıyla; Turgut İlaç, Nobel İlaç, Abdi İbrahim, Sanofi ve World Medicine takip etti. Birinci 50 firmanın ilaç dalındaki yatırımları 2020 yılında 377,9 milyon TL’ye yükselirken bunda, en büyük yatırıma sahip Deva İlaç’ın Devar-Ge bünyesindeki çalışmalarıyla birlikte; Turgut İlaç, Nobel İlaç, Abdi İbrahim ve Sanofi’nin Ar-Ge yatırımları belirleyici oldu.

Dünyada en yüksek Ar-Ge yatırımlarının ciroya oranı en yüksek bölümün başında ilacın (yüzde 15’den çok) geldiğini belirten uzmanlar, bu oranın biyoteknoloji ve biyofarmada yüzde 30’ların üzerine çıktının altını çiziyor.

Birinci 250’de Ar-Ge ortalaması 64 milyon TL

Listedeki birinci 250 firmanın ortalama Ar-Ge harcanması yaklaşık 64 milyon liraya denk geliyor. Türkiye iktisadı göz önünde bulundurulduğunda bu oran son derece düşük düzeyde yer alıyor. “64 milyon lira Türkiye’deki tüm firmaların ortalaması değil en çok Ar-Ge harcanması yapan 250 kurumun ortalaması. Bu açıdan değerlendirildiğinde sayılar çabucak hemen tatmin edici düzeyde değil” diyen uzmanlar, ayrıyeten 250 firmanın 16 milyar liraya yaklaşan Ar-Ge harcanmasının yaklaşık 6 milyar lirasını birinci iki firma olan Aselsan ve TUSAŞ Havacılık ve Uzay Sanayi AŞ’nin gerçekleştirdiğine vurgu yapıyor.

Projede Aselsan, patentte Turkcell

Listenin birinci 100’ünde yer alan firmaların toplam proje sayısı 6 bin 384 iken listenin en başında bir daha Ar-Ge birincisi Aselsan yer aldı. 749 proje sayısıyla (2019 yılında bu sayı 620’ydi) listenin en başında yer alan Aselsan’ı Deva Holding (296), World Medicine (220), Abdi İbrahim (153), Dyo Boya (136), Roketsan (114), Hidromek (112), Polifarma (110), ve Argis (105) takip ederek bu kategoride birinci 10’da yer aldı.

Araştırmaya göre, birinci 250 firma içinde 2020 yılında patent almayan firma yok. Tüm firmaların tescilli en az iki patenti bulunuyor. Bunun hoş bir gelişme olduğunu tabir eden uzmanlar, öteki yandan patent sayısındaki 2,68 olan firma ortalamasının düşük olduğunun altını çiziyor. 2020 yılında yalnızca IBM 9 bin 435 patente imza atarken, Samsung 8 bin 539, LG 5 bin 112, Apple 2 bin 840, Amazon 2 bin 373, Panasonic bin 929 patent tescilledi.

2019 yılında Ar-Ge merkezinde alınan 142 patent sayısıyla bu kategoride listenin başında yer alan Turkcell, 2020 yılında da liderlik koltuğunu kaptırmadı. Firma 177 patent sayısıyla birinci sırada yer alırken onu 45 patent sayısı ile otomotiv devi Tofaş izledi. Tırsan’ın 34 patent sayısıyla üçünvü olarak yer aldığ listede; BSH 31, Türk Traktör 24, Bosh 23, Turaş Gaz 22, Anadolu Isuzu 21, Otokar 19, Netaş 19 patent sayısı ile listenin birinci sıralarına yerleşen isimler oldu.

2021 yılı için Ar-Ge planları yapıldı

2020 yılını kuvvetli bir performansla kapatan firmalar 2021 yılına dair Ar-Ge bütçelerini de planladı. Araştırmaya bakılırsa, bu yıl en çok Ar-Ge- harcanması yapacağını önbakılırsan firma 2020’nin önderi Aselsan görünüyor. Firmanın 2021 yılına dair planan Ar-Ge harcama fiyatı 3 milyar 860 milyon TL. Aselsan’ı 3 milyar 320 milyon TL ile TUSAŞ Türk Havacılık ve Uzay Sanayi AŞ takip ederken, TUSAŞ Motor Sanayii AŞ (TEI) 1 milyar 845 milyon TL ile listenin üçüncü sırasında yer alıyor. Listede TUSAŞ Motor Sanayii AŞ’yi (TEI) takip eden ve birinci 10’da yer alan firmalar ise; Tofaş (883 milyon TL), Roketsan (848 milyon 873 bin TL), Havelsan (766 milyon 86 bin TL), Otokar (338 milyon 523 bin TL), Siemens (300 milyon 468 bin TL), Logo Yazılım (288 milyon 900 bin TL), FNSS Savunma Sistemleri (263 milyon TL) olarak sıralandı.

Okumaya devam et...