106 yıllık batıklar The New York Times’a haber oldu

Serkankutlu

Global Mod
Global Mod
Çanakkale Savaşı’ndan kalma 106 yıllık batık gemiler, Gelibolu Tarihi Sualtı Parkı ismiyle dalış turizmine açılacak. Birinci batık, İngiliz Kraliyet Donanması’na ilişkin ‘HMS Majestic’ zırhlısı olacak. Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Lideri İsmail Kaşdemir “14 farklı dalış noktası var ve 150 kilometrelik alanda dalışa imkan veren bir destinasyon oluştu” dedi. Gelibolu Tarihi Sualtı Parkı, Amerikan gazetesi The New York Times’a bahis oldu.
Çanakkale Savaşları’nın yaşandığı tarihi Gelibolu Yarımadası’nda, 106 yıl evvel batan yabancı savaş gemilerinin envanterinin oluşturulmasıyla ortaya çıkacak ‘Gelibolu Tarihi Sualtı Parkı’, dalış turizmine açılacak. Seddülbahir Kalesi açıklarında batırılan İngiliz zırhlısı ‘HMS Majestic’in de ortasında olduğu 14 farklı dalış noktasının, Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı uyumunda Ulusal Savunma Bakanlığı, TÜBİTAK ve farklı kamu kurum kuruluşlarının katkılarıyla dalış turizmine açılması planlanıyor.

Gelibolu Tarihi Sualtı Parkı dalış noktaları; ‘HMS Majestic’, ‘Ertuğrul Koyu Massena ve Saghalien gemi kalıntıları’, ‘Helles Barçları’, ‘Tekke Koyu (W Beach) batıkları’, ‘Arıburnu Barç’, ‘Küçükkemikli Barçları’, ‘Arıburnu Layter’, ‘Lundy’, ‘HMS Louıs’, ‘S.S. Milo’, ‘Tuzla’, ‘Denizaltı Mania Ağı’, ‘Bebek Kayalıkları’ ve HMS Trıumph’tan oluşacak. Seddülbahir ve kemikli burnu içindeki 150 kilometrelik alan ile Çanakkale Boğazı’ndaki batık savaş gemilerinin envanterinin çıkarılması sürüyor.
Birinci inceleme 27 Mayıs 1915’te Seddülbahir açıklarında Alman U-21 denizaltısı tarafınca batırılan 120 metre uzunluğundaki İngiliz zırhlısı ‘HMS Majestic’ batığında yapıldı. 24 metre derinlikteki batık gemi, üzerinde hala top mermilerinin bulunduğu görüntülendi. Batığın dalış turizmi için tehlike oluşturup oluşturmadığı istikametinde araştırmalar yapıldı. Dalış turizmine açılacak birinci batık, İngiliz Kraliyet Donanması’na ilişkin ‘HMS Majestic’ zırhlısı olacak.

THE NEW YORK TİMES’A HABER OLDU
Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı’nca yürütülen Gelibolu Tarihi Sualtı Parkı, The New York Times gazetesine mevzu oldu. Dün gazetede yayınlanan haberde, Gelibolu Tarihi Sualtı Parkı hakkında bilgi verildi.

‘DÜNYADA 1’İNCİ DÜNYA SAVAŞI TEMALI BİR SUALTI PARKI BİRİNCİ KEZ OLUŞTURUYORUZ’
Çanakkale’nin dünyanın en kıymetli dalış merkezlerinden biri olma yolunda ilerlediğini ve artık sona gelindiğini belirten Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Lideri İsmail Kaşdemir, “2017 yılından beri Çanakkale Savaşı Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı’nca yürütmekte olduğumuz çalışmalar, bu ay prestijiyle nihayetlendi ve Çanakkale Gelibolu Yarımadası’nda 1’inci Dünya Savaşı bahisli hem bir dalış merkezi birebir vakitte su altı parkı oluşturduk. 14 başka dalış noktası var ve 150 kilometrelik alanda dalışa imkan veren bir destinasyon oluştu. Bu bahiste epeyce iddialıyız zira dünyada 1’inci Dünya Savaşı bahisli bir su altı parkı birinci sefer oluşturuyoruz. Ve suyun altındaki tarihi ehemmiyeti olan batıkları hem sportif dalışlara hem teknik tıpkı vakitte turistik maksatlı dalışlara açıyoruz. Bu mevzuda da dünyada büyük bir beklenti vardı. Dalış topluluğu, Çanakkale’deki batıklara dalmayı epeyce dilek ediyordu. Ancak daha evvel orası birtakım gereksinimler sebebiyle askeri yasak bölgeydi. Dalışa yasak bölgeydi. Vakit zaman dalışlar oluyordu ondan sonrasında devletimizin ilgili makamlarıyla görüşerek dalışa yasak bölge olmaktan çıkardık ve ondan sonrasında bir proje koyduk. Projemizin de aslı suyun altındaki yatan tarihi gün yüzüne çıkarmak ve dünya dalış topluluğunun da hizmetine sunmak. Bununla alakalı Ulusal Savunma Bakanlığımız ve askeri yetkililerle konuştuk. çabucak sonrasında da burada TÜBİTAK’la fazlaca hummalı ve epeyce teknik ayrıntısı çalıştık. Ortaya su altı parkı çıktı” dedi.

‘SUYUN ALTINDA BİR TARİH YATIYOR’
Ekim ayının başında fazlaca büyük bir tanıtımla burayı dünyaya duyurmuş olacaklarını kaydeden belirten Kaşdemir, şu biçimde devam etti:
“Şuna hayli inanarak söylüyorum ki, Çanakkale en değerli dalış destinasyonlarından biri olacak. Beşerler suyun altına daldığı vakit 1’inci Dünya Savaşı sırasında batan çıkarma tekneleri, gemileri görmüş olacak. Bunların hepsinin de bir kıssası var. Dünyanın biroldukça dalış noktasında, birtakım şeyler daha sonradan batırılır ve dalış merkezi oluşturulur. Bunların hepsi doğal batıklar, tarihi var, geçmişi var, gerçekliği ve hepsinin de bir öyküsü var. Dalışa meraklı olan bireyler de kıssası olan bu tarihi batıklara dalmayı büyük bir merakla bekliyor. Bu ay sonunda bitirmiş olacağız. Ve dünyanın en değerli dalış merkezlerinden birisi olmuş olacağız. Ümit ediyoruz ki dalış topluluğu da buraya bir teveccüh gösterecek. Bir Kaş üzere, Mısır’daki dalış noktaları üzere dünyanın değişik yerlerindeki dalış noktaları üzere Gelibolu Tarihi Sualtı Parkı fazlaca bilinen, epey istek edilen bir yer olacak. Turizm manasında da fazlaca büyük bir hisse sahibi olmuş olacağız zira gayemiz; en az yılda 20-30 bin dalgıcı buraya getirip daldırmak. Hem tanıtım hedefli hem tarihi gerçekleri ön plana çıkaran dalışlar tıpkı vakitte turizmden hisse almak hedefli bir çalışma oldu. Bütün dalış meraklılarını Çanakkale’ye davet ediyoruz. Onları suyun altında bekleyen büyük bir tarih var. Çanakkale’de suyun altında tam bir tarih yatıyor.”

‘SAVAŞIN RUHUNUN DENİZ ALTINDAN İNCELENMESİ AÇISINDAN BU PROJE ÇOK ÖNEMLİ’
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Tarihi Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Mithat Atabay ise, “Çanakkale Savaşları sırasında gerek Çanakkale Boğazı önünde, gerekse boğazın içerisinde, gerek Marmara çıkışında bir epey batık meydana geldi. Bu batıklara baktığımız vakit, bilhassa periyodun gemilerine bağlı olarak Türk tarafının toplam 254 tane gemisini kaybettiğini, bunların içerisinde 220 adedinin yelkenli olduğunu görüyoruz. Düşman gemileri içinde ise hepsi savaş gemisinin çeşitli boyutları olmak üzere toplam 16 deniz altı ve savaş gemisi Çanakkale Boğazı’nda battı. Ortadan geçen 106 yıllık vakit dilimi içerisinde hem Çanakkale Boğazı’nın milletlerarası su niteliği arz etmesi hem geçiş nitelinin olması birebir vakitte bilhassa daima akıntı bulunması niçiniyle batıklara dalış, uzun müddet yalnızca kıyı bölgelerinde gerçekleşti. Lakin Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı’nın yaptığı bir proje çerçevesinde bilhassa dalışa uygun olan yerlerde, bir dalış turizminin başlamasına karar verildi. Dalış turizmi şu açıdan kıymetli, hem bu batıkları 1’inci Dünya Savaşı sırasında meydana gelen ve insanların manevi hislerini da ortasında taşıdıkları gemileri içermesi açısından dikkat caziptir. Bugün ise şayet Çanakkale Boğazı’nın kuzeyinden bakarsak Gelibolu Yarımadası’nın etrafını adeta birer kolye üzere çevirmiş zümrüt kesimleri olarak bunları gorebiliriz. Hem bugün tarih, hem manevi hisler, birebir vakitte ülkenin iktisadı açısından batık turizminin epeyce değerli bir yer tutacağını görüyoruz. Bilhassa hem yabancı turistlerin buraya gelmesi, hem yerli ilginin artması tıpkı vakitte savaşın ruhunun deniz altından incelemesi açısından fazlaca kıymetli bir proje olduğunu görüyoruz. Birinci başta çabucak Arıburnu karşısında bulunan batıklardan başlamak üzere uygun olan yerlerde batık turizminin gelişeceğini görüyoruz. New York Times’ta bu projeyle ilgili bir haber çıktı. Bunun kıymeti şudur; hakikaten boğazların özel bir statüsü var. Bu statü niçiniyle bir fazlaca müsaade alınması gerekiyor. Bu niçinle de tarih boyunca bilhassa Cumhuriyet devrinde bu batıklara dalış fazlaca uygun olmadı. Müsaade alabilmek ve oralarda inceleme yapabilmek, şimdiye kadar epeyce uzun prosedürler gerektirdi. Bugün bu biçimde bir projenin başlaması ve milletlerarası nitelik arz eden boğazlarda bu biçimde bir aktifliğin başlaması hem milletlerarası barışın, hem bununla birlikte da toplumların etkileşimi açısından, ayrıyeten da Türkiye iktisadının gelişmesi açısından değer arz ediyor. O yüzden memleketler arası basın ajansları ve bununla birlikte da ülkeler buna istek ediyorlar ve dikkatle takip ediyorlar” diye konuştu.